Giảm thời gian thông quan hàng hóa

Hội thảo chủ đề “Đơn giản hóa thủ tục hải quan” vừa được Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) và Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế trung ương tổ chức tại TP HCM, cho thấy việc giảm thủ tục, thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu từ 21 ngày xuống bằng mức trung bình của các nước trong khu vực ASEAN sẽ giúp giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp (DN) Việt Nam.

Giảm thời gian đem lại lợi ích lớn

Tại Nghị quyết 19 của Chính phủ (tháng 3-2014) về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu ngành hải quan phải đơn giản hóa quy trình, hồ sơ và thủ tục xuất nhập khẩu, thủ tục hải quan và giảm thời gian thông quan hàng hóa cho DN, phấn đấu thời gian xuất khẩu từ 21 ngày giảm xuống 14 ngày và nhập khẩu 13 ngày bằng mức trung bình các nước ASEAN-6.

Giảm thủ tục, thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu sẽ đem lại lợi ích to lớn cho nền kinh tế đất nước. (Ảnh chỉ có tính minh họa) Ảnh: INTERNET

Ông Phan Vinh Quang, chuyên gia của USAID trong dự án quản trị nhà nước nhằm tăng trưởng toàn diện (USAID GIG), phân tích khi giảm thời gian thông quan, lượng hàng tồn kho của DN sẽ giảm, cần ít vốn lưu động hơn và hàng loạt chi phí khác cũng giảm. “Tôi từng làm ở công ty xuất nhập khẩu xăng dầu, cứ mỗi ngày giao hàng chậm vì không đưa được hàng lên cảng hoặc kẹt hàng tại cảng, công ty sẽ bị phạt 10.000 USD, như vậy, giảm được thời gian thông quan đem lại lợi ích cho DN rất lớn. Đây chính là mục tiêu tăng năng lực cạnh tranh với các nước trong khu vực” - ông Quang nhận xét.

Theo tính toán của Ngân hàng Thế giới, kim ngạch xuất nhập khẩu hiện bằng 130% GDP của Việt Nam, việc giảm thủ tục để thông quan hàng xuất nhập khẩu nhanh hơn sẽ giúp tiết kiệm hàng tỉ USD. Để làm được điều này, các chuyên gia cho rằng ngành hải quan cần đẩy mạnh hải quan điện tử (VNACSS/VCIS), hợp tác với các cơ quan hải quan trong khu vực, tạo điều kiện cho DN tư nhân tham gia cung cấp dịch vụ như: cảng vụ, vận chuyển nhằm giảm chi phí; tăng cường minh bạch, công khai thủ tục hải quan để giảm chi phí cho DN và xem xét mở rộng diện DN ưu tiên trong lĩnh vực hải quan.

Cần đẩy nhanh cơ chế một cửa quốc gia

Bà Đặng Thị Bình An, chuyên gia USAID GIG, cho biết vài ngày trước, đoàn chuyên gia của dự án có đi khảo sát một số DN trên địa bàn TP HCM, Bình Dương, Hà Nội. Theo phản ánh, nhiều DN vẫn gặp khó khi triển khai VNACSS/VCIS. Chẳng hạn, tờ khai khi đã khai sai rất khó sửa; khi chương trình báo đỏ DN nợ đọng thuế, DN đi nộp thuế nhưng phải chờ 24 giờ sau hệ thống mới cập nhật lại, ảnh hưởng đến thời gian lấy hàng ở cảng. “Có DN phản ánh lãnh đạo cả ngày chỉ ngồi ký tờ khai, do có quá nhiều thông tin yêu cầu phải khai trong phần mềm mới và mỗi dòng hàng lại phải in một tờ khai. Nếu khắc phục được các nhược điểm này, sẽ giúp DN tận dụng được lợi ích từ hải quan điện tử” - bà Bình An nói.

Dù có quy định rõ ràng, hướng dẫn cụ thể triển khai VNACSS/VCIS nhưng một số đơn vị hải quan ở các địa phương lại áp dụng không thống nhất, ngay giữa chi cục hải quan trong một tỉnh, thành phố cũng thực hiện không giống nhau, ảnh hưởng đến quá trình làm thủ tục thông quan của DN. “Việc kết nối giữa ngân hàng với hải quan chưa thống nhất khiến DN chạy lòng vòng mấy ngày trời. Tiền ngân hàng đã chuyển nhưng hải quan báo không nhận được, rốt cuộc hàng nằm tại cảng 4 ngày chưa lấy được” - ông Phạm Văn Bình, Công ty New Island, dẫn chứng.

Để gỡ khó cho DN, hải quan một số địa phương kiến nghị Chính phủ cần đẩy nhanh thực hiện cơ chế một cửa quốc gia nhằm khai báo điện tử, thanh toán điện tử, cấp phép tự động, khai báo hóa đơn điện tử… giúp DN hạn chế phải đến xuất trình giấy phép, hồ sơ trực tiếp tại cơ quan hải quan. Ngay DN cũng cần nghiên cứu kỹ cách thức khai báo trên hệ thống hải quan điện tử, cập nhật đầy đủ các bảng mã cảng, mã kho hàng để khai báo cho đúng, cần chủ động theo dõi các khoản nợ thuế, tránh để phát sinh nợ quá hạn.