Đồng tiền khôn
14/11/2015 15:18

Lãi suất tăng, điều tất yếu... vô lý

Trong khi các doanh nghiệp đang kỳ vọng lãi suất thị trường sẽ tiếp tục giảm thêm từ 1-2% nữa khi mà lạm phát tiếp tục giảm và có xu hướng duy trì ở mức thấp thì bất ngờ, các ngân hàng lại phát đi tín hiệu cho thấy một chu kỳ tăng lãi suất mới đang diễn ra.

Khơi mào cho đợt tăng lãi suất này là Ngân hàng Đông Á, khi mà ngân hàng này đã hai lần nâng lãi suất huy động kể từ cuối tháng 9 đến nay. Tuy nhiên, thời điểm Đông Á tăng lãi suất không khiến thị trường lo ngại bởi lẽ người ta cho rằng do ngân hàng này đang bị kiểm soát đặc biệt nên cần thiết tăng lãi suất để giữ khách hàng, giữ thanh khoản ở mức cần thiết.

Theo sau Đông Á, những ngày gần đây lần lượt các ngân hàng như Vietcapital, Sacombank, Eximbank, SCB, ACB... đều tăng lãi suất huy động. Mặc dù vậy, một số chuyên gia và thị trường cho rằng các ngân hàng tăng lãi suất như vậy chỉ là các ngân hàng nhỏ, ngân hàng thương mại cổ phần chứ chưa phải là sự tăng lên của mặt bằng lãi suất huy động.

 

Hiện các ngân hàng lại phát đi tín hiệu cho thấy một chu kỳ tăng lãi suất mới đang diễn ra. Ảnh: Uyên Viễn
Hiện các ngân hàng lại phát đi tín hiệu cho thấy một chu kỳ tăng lãi suất mới đang diễn ra. Ảnh: Uyên Viễn

 

Nhưng đầu tuần này, VietinBank, một trong những ngân hàng lớn nhất Việt Nam, cũng tăng lãi suất huy động và việc này càng khẳng định về sự tăng lên của mặt bằng lãi suất huy động. Đây có thể là dấu hiệu cho một chu kỳ chạy đua lãi suất mới trong hệ thống ngân hàng, đặc biệt là khi mà nền kinh tế đang phát đi những dấu hiệu cho thấy nếu không có sự thay đổi trong suy tính của các nhà làm chính sách thì “giá vốn” sẽ tăng. Các dấu hiệu này bao gồm:

- Nền kinh tế phát đi những số liệu cho thấy tăng trưởng kinh tế đang ở mức cao nhất trong vòng năm năm qua, sự phục hồi tăng trưởng cho thấy bất ổn vĩ mô đã qua đi và một chu kỳ tăng trưởng mới sắp đến. Và khi kinh tế tăng trưởng nhanh trở lại thì nhu cầu tín dụng cũng tăng theo và do đó lãi suất sẽ bị đẩy lên mức cao hơn.

- Lãi suất trái phiếu chính phủ (TPCP) tăng lên cho thấy nhu cầu vốn của nền kinh tế đang có dấu hiệu tăng cao và thị trường đang sẵn sàng trả chi phí vốn cao hơn. Hơn nữa, việc ngân sách đang gặp khó khăn sẽ dẫn đến tình trạng Chính phủ tăng cường phát hành TPCP, qua đó tác động lấn át lên nguồn vốn của khu vực tư nhân và đẩy lãi suất thị trường lên cao hơn.

- Tư duy muốn duy trì tiền đồng (VND) mạnh của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã buộc NHNN liên tục đưa ra các cam kết giữ ổn định tỷ giá, cũng như sử dụng các biện pháp như giãn khoảng cách chênh lệch lãi suất đô la Mỹ (USD) và VND, bán ra ngoại tệ (qua đó hút VND về)... đã làm cho lãi suất VND luôn trong trạng thái chực chờ tăng lên.

Với những điều kiện như vậy, thì việc lãi suất VND tăng lên là điều có thể đoán định. Tuy nhiên, nếu nhìn vào lạm phát đang giảm và duy trì ở mức thấp kỷ lục như hiện nay thì việc tăng lãi suất của thị trường là điều vô lý. Bởi lẽ, lãi suất bị đẩy tăng trong khi lạm phát quá thấp và vẫn đang giảm cho thấy chính sách tiền tệ đang có vấn đề, mà theo nhiều chuyên gia, đó là do đang có sự xung đột trong mục tiêu chính sách lãi suất và chính sách tỷ giá. Nếu không xử lý ngay tình trạng vô lý này thì nền kinh tế sẽ gặp khó trong tương lai gần.

Lãi suất huy động tăng đã chấm dứt luôn hy vọng giảm lãi suất cho vay. Cách đây khoảng một tháng, hy vọng giảm lãi suất vẫn còn khi mà lạm phát vẫn tiếp tục giảm và đặc biệt là các ngân hàng liên tục tung ra các gói tín dụng ưu đãi nhằm kích thích tăng trưởng tín dụng, giữ thị phần. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại tình thế đã hoàn toàn đảo ngược khi các ngân hàng đang tăng lãi suất cho vay. Đặc biệt các khoản vay cũ hầu như không còn hy vọng giảm thêm lãi suất mà ngược lại lãi suất sẽ tăng trở lại khi đến chu kỳ thay đổi lãi suất.

Với một khoản vay cũ có thời hạn trên một năm được xem là ưu đãi hiện nay thì lãi suất thấp cũng ở mức 9%/năm, với lạm phát là 2%/năm thì lãi suất thực của khoản vay này là trên 7%. Đây là mức lãi suất cho vay cao dù là đối với bất kỳ nền kinh tế nào.

Ở khía cạnh khác, lãi suất cho vay sẽ rất khó giảm nếu như tình trạng nợ xấu lớn trong hệ thống ngân hàng vẫn chưa được xử lý. Thực tế, dù tỷ lệ nợ xấu đã về dưới 3% tổng dư nợ trong sổ sách của hệ thống ngân hàng, thì các ngân hàng vẫn đang gồng mình xử lý hơn 200.000 tỉ đồng nợ xấu bán cho VAMC. Điều này có nghĩa là các ngân hàng vẫn đang trả lãi cho khoản nợ xấu không chỉ gần 3% tổng dư nợ, mà còn trả lãi cho hơn 200.000 tỉ đồng dư nợ bán cho VAMC. Vì vậy chi phí vốn của các ngân hàng đã bị tăng lên.

Nếu cộng với chi phí dự phòng khoảng 10-20% dư nợ bán cho VAMC thì chi phí vốn chi cho khoản nợ xấu này là 1-1,7%. Đây là khoản chi phí rất cao nếu biết rằng mức chênh lệch lãi suất huy động - cho vay trong hệ thống ngân hàng hiện tại chỉ vào khoảng 3%.

Những phân tích ở trên cho thấy, bài toán giảm lãi suất có khá nhiều biến số phức tạp đòi hỏi cơ quan điều hành thị trường phải có những lời giải phù hợp.

Theo Hoàng Xuân Huy (TBKTSG)

Viết bình luận


VIETBANK TRIỂN KHAI COMBO PHÍ CHUYỂN TIỀN QUỐC TẾ CHO DOANH NGHIỆP

VIETBANK TRIỂN KHAI COMBO PHÍ CHUYỂN TIỀN QUỐC TẾ CHO DOANH NGHIỆP

VnMoney 09:33

Ngân hàng TMCP Việt Nam Thương Tín (Vietbank) ưu đãi phí thanh toán quốc tế, tư vấn thủ tục chuyển tiền và nhiều ưu đãi khác nhằm tạo thêm các giá trị gia tăng cho doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh quốc tế.

Fintech và AI đưa tài chính số tới mọi người

Fintech và AI đưa tài chính số tới mọi người

Tài chính - Ngân hàng 14:44

Với niềm tin trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ là yếu tố thay đổi "cuộc chơi", MoMo đã đầu tư mạnh mẽ, và hiện đội ngũ chuyên gia AI chiếm tới 1/3 nhân sự công nghệ, đem lại nhiều "quả ngọt" cho Fintech Việt này

VietinBank ra mắt gói tài chính xanh GREEN UP, đồng hành cùng doanh nghiệp phát triển bền vững

VietinBank ra mắt gói tài chính xanh GREEN UP, đồng hành cùng doanh nghiệp phát triển bền vững

Tài chính - Ngân hàng 18:01

Tiếp nối chuỗi hoạt động thúc đẩy tài chính bền vững sau COP28, VietinBank ra mắt gói tài chính xanh GREEN UP với lãi suất và phí ưu đãi dành cho các phương án, dự án mang lại lợi ích về môi trường và xã hội.

VPBank – hành trình từ thấu hiểu đến cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng

VPBank – hành trình từ thấu hiểu đến cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng

Tài chính - Ngân hàng 18:46

Sự gắn bó và niềm tin của khách hàng đối với thương hiệu không chỉ đến từ chất lượng sản phẩm, dịch vụ, mà còn xuất phát từ cách doanh nghiệp thấu hiểu khách hàng, xây dựng hành trình trải nghiệm để mang lại những giá trị tích cực.

VPBank và FE CREDIT hợp tác chiến lược với FPT Shop

VPBank và FE CREDIT hợp tác chiến lược với FPT Shop

Tài chính - Ngân hàng 19:01

Ngày 8-12-2023, VPBank và FE CREDIT đã cùng ký kết thỏa thuận hợp tác với FPT Shop - Chuỗi cửa hàng bán lẻ trực thuộc Công ty Cổ phần Bán lẻ Kỹ thuật số FPT nhằm đem đến cho khách hàng trải nghiệm mua sắm các thiết bị công nghệ, điện máy gia dụng dễ dàng, nhanh chóng với nhiều ưu đãi hơn.

VietinBank tiếp tục khẳng định vị thế “Ngân hàng cung cấp dịch vụ ngoại hối tốt nhất Việt Nam”

VietinBank tiếp tục khẳng định vị thế “Ngân hàng cung cấp dịch vụ ngoại hối tốt nhất Việt Nam”

Tài chính - Ngân hàng 10:50

Global Finance - Tạp chí uy tín hàng đầu thế giới trong lĩnh vực tài chính lần thứ 6 liên tiếp gọi tên VietinBank ở hạng mục “Ngân hàng cung cấp dịch vụ ngoại hối tốt nhất Việt Nam” năm 2023. VietinBank đã xuất sắc vượt qua các ngân hàng trong nước để có mặt trong danh sách 88 ngân hàng tốt nhất quốc gia trên lĩnh vực này.

VIETBANK DIGITAL bổ sung thêm nhiều tính năng mới cho người dùng

VIETBANK DIGITAL bổ sung thêm nhiều tính năng mới cho người dùng

Tài chính - Ngân hàng 15:07

Ngân hàng TMCP Việt Nam Thương Tín (Vietbank - VBB) hợp tác cùng Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY) triển khai hai tính năng mới là "Đặt sân Golf" và "Thể thao - Giải trí" trên ứng dụng Vietbank Digital nhằm giúp tiết kiệm thời gian và đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí của khách hàng với nhiều ưu đãi đặc quyền.