30 năm phục hận

Chợt Michels thấy một cơn gió mạnh thổi qua cửa nhà, cuốn bay đống lá rụng trước sân. Một ý tưởng lóe lên, nếu chiến thuật trong bóng đá như cơn gió kia, dồn tụ lại rồi lao đến thổi tung mọi thứ thì làm sao có thể ngăn chặn được. Bóng đá tổng lực (Totalfootball) mà đặc trưng là chiến thuật 4-3-3 chính thức ra đời từ đó...

Với quan niệm bóng đá giống như chiến tranh, một cá nhân không thể tự quyết định thắng bại, chiến thuật bóng đá tổng lực với sơ đồ đặc trưng 4-3-3 bắt buộc tất cả các cầu thủ phải dâng lên tham gia tấn công ngay khi có bóng. Thậm chí thủ môn cũng phải học cách tổ chức phát động tấn công tập thể sao cho nhanh nhất, tốt nhất. Chiến thuật này lập tức thu hút sự chú ý của làng túc cầu thế giới khi Ajax lần đầu tiên đăng quang Cúp C1 châu Âu một năm sau đó bằng lối đá tấn công ào ạt theo kiểu cơn lốc mà sau này người hâm mộ gọi luôn tuyển Hà Lan là “cơn lốc màu da cam”.

Đẹp mắt, quyến rũ thật đấy! Vậy mà trớ trêu thay, hễ cứ gặp người Ý là Hà Lan “bó tay”. Không phải Brazil, Đức, Argentina, Anh hay Pháp mà chính tuyển Ý với “tuyệt chiêu” phòng ngự bê-tông đã khiến người Hà Lan phải ôm nỗi hận không biết thắng suốt 30 năm dài đằng đẵng kể từ sau chiến thắng 2-1 ở VCK World Cup 1978. Có lẽ vì vậy mà trước lúc hai đội tái đấu ở trận ra quân của bảng tử thần, chính người Hà Lan cũng không dám đặt cược vào tài năng của HLV Marco Van Basten, cựu danh thủ Hà Lan từng đưa đoàn quân da cam lên ngôi vô địch Euro 1988 nhưng cũng đã từng bại trận trong cuộc đấu giao hữu với tuyển Ý vào năm 1987.

Thế nhưng, những gì mà giới chuyên môn đã “lập trình” sẵn cho trận đấu rốt cục lại diễn ra với kịch bản hoàn toàn trái ngược. Nếu như Ý bất ngờ chọn đấu pháp tấn công phủ đầu như muốn ăn tươi nuốt sống Hà Lan, thì đội bóng áo da cam còn gây “sốc” hơn, đá tổng lực cả trong tấn công lẫn lúc phòng ngự. Chạy đâu cũng thấy người Hà Lan, các tuyển thủ Ý chuyển từ bất ngờ sang hoang mang để rồi đuối sức, lộ luôn “tử huyệt” nơi Materazzi, để Nistelrooy và Sneijder đâm hai nhát dao trí mạng vào đó. Bàn ấn định 3-0 của Van Bronckhorst chỉ là điểm nhấn cho một ngày đẹp nhất sau 30 năm chờ đợi của bóng đá Hà Lan và của riêng bản thân Van Basten.

38 năm kể từ sau ngày HLV Mario Zagallo của Brazil đưa đội nhà vượt qua Ý 4-1 ở chung kết World Cup 1970, nay mới có thêm HLV thứ hai đủ sức giúp đội bóng của mình đánh bại tuyển Ý hùng mạnh với 3 bàn cách biệt tại một giải chính thức. Càng tuyệt vời hơn nữa cho “thánh Marco” khi anh biết vượt qua áp lực dư luận trong nước để “biến tấu”, kết hợp lối đá tổng lực của Hà Lan với lối phòng ngự tiêu cực (cantenaccio) của Ý, nơi Van Basten có nhiều năm công hiến cho AC Milan, để biến Hà Lan thành một thứ vũ khí công thủ hảo hạng.