Euro 2008 và Harry Potter

Chuyện đó xảy ra ở đầu thế kỷ trước, và tinh thần quốc gia dân tộc ngày ấy được thể hiện qua tờ báo và chữ quốc ngữ mà hai nhân vật đồng bào ấy đã cùng chia sẻ qua ký ức tập thể là quyển Quốc văn giáo khoa thư.

Khi chúng ta bước sang thế kỷ hăm mốt, hàng trăm triệu trẻ em trên toàn thế giới nhờ các trang web, blog, diễn đàn trên mạng mà cùng lúc theo dõi, bàn luận và tưởng tượng cùng nhà văn Rowling trong quá trình sáng tạo chàng phù thủy Harry Potter, hình thành một ký ức tập thể cho cả một thế hệ trẻ, thế hệ đầu tiên trưởng thành trong nền văn hóa toàn cầu. Một thanh niên Việt Nam ngày nay gặp một sinh viên Singapore hay Nhật tại Mỹ hay Úc có thể trở nên “đồng fan” thân thiết khi cùng bàn luận về nhân vật hay tình tiết mình khoái nhứt trong bộ sách bán được gần nửa tỉ quyển. Khi trẻ em Việt Nam náo nức chờ đợi ở nhà sách để được cầm trên tay cuốn sách vào ngày phát hành đầu tiên đồng loạt trên thế giới thì nỗi đam mê chữ nghĩa thật ra đứng hàng thứ hai, cái say sưa háo hức chính là ở chỗ: Mình đang có cái mà hàng chục triệu người trang lứa với mình đang có; và mình đang đọc, đang biết, đang có cảm nghĩ như bao nhiêu người trẻ khác trên thế giới đang trải qua. Cái tâm trạng “hội nhập”, “đồng đẳng” hay “thuộc về” cùng một thời đại của thế hệ trẻ này là thành quả của công cuộc toàn cầu hóa văn hóa mà ngoài sách báo, phim ảnh, âm nhạc, bóng đá cũng góp phần.

Đứa cháu hai mươi tuổi đêm đêm ôm máy tính – vừa coi bóng đá trên truyền hình vừa tán gẫu trên diễn đàn mạng về diễn tiến trận đấu với mấy đứa bạn nó đang du học ở Canada, Mỹ, Singapore, Trung Quốc, Nhật... như thể tụi nó đang cùng nhau ngồi trong một căn phòng trước một màn hình tivi. Diễn đàn càng lúc càng sôi nổi với sự tham gia của nhiều “khách” không biết quốc tịch hay trú quán, xuất hiện trên diễn đàn mạng với những bí danh nhái theo tên các cầu thủ mà họ hâm mộ. Chẳng ai phân biệt, vì họ cùng “chat” bằng tiếng Anh và cùng am hiểu đề tài mà họ đang “chat”: Euro 2008. Nhiều người thực ra xem diễn tiến trận đấu ngay trên máy tính, các đường nối đến những web có chất lượng hình ảnh âm thanh tốt được mách nhau liên tục. Và dĩ nhiên những cuộc cá cược càng khiến diễn đàn thêm sôi động, khiến từng người (thật) thêm say sưa với không khí bóng đá trong thế giới ảo. Mà có ảo đâu? Ba mươi năm sau, khi “bọn trẻ” này đến tuổi hồi tưởng, chúng chắc chắn sẽ cảm động, hạnh phúc, khi gặp một người không quen biết ở tuổi tri thiên mệnh, chợt cùng nhớ về tình nghĩa Euro 2008 mà họ đã có được hôm nay.