Giấc mơ an cư

Sở Xây dựng phải yêu cầu các chủ đầu tư khẩn trương thực hiện, trường hợp không đầu tư xây dựng phải bàn giao lại nhà nước quản lý để tổ chức thực hiện, không để lãng phí quỹ đất. Thời hạn hoàn thành trước ngày 15-10. Phó Chủ tịch UBND TP HCM cũng giao các sở, ngành thúc đẩy chương trình xây dựng NƠXH phục vụ công nhân tại TP HCM.

Có thể thấy rõ sự quyết liệt, khẩn trương của TP HCM trong thực thi chương trình nhà ở cho người có thu nhập thấp, bởi thời gian thúc bách mà dự kiến phát triển 25.000 căn NƠXH giai đoạn 2021-2025 đang đứng trước những thách thức không nhỏ.

Từ hàng chục năm qua, nhà cho người có thu nhập thấp là câu chuyện dài chưa hồi kết. Luật Nhà ở cùng rất nhiều nghị định, thông tư được ban hành nhưng triển khai trong thực tế vẫn vướng mắc từ chính cơ chế và thực tiễn, giữa quan điểm phục vụ và tư duy thực dụng kinh doanh. Đến nay, sau gần 10 năm thực hiện Quyết định 2127 của Thủ tướng, phê duyệt Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, cả nước đã hoàn thành 249 dự án NƠXH khu vực đô thị và công nhân khu công nghiệp, xây dựng hơn 100.000 căn với tổng diện tích hơn 5,2 triệu m2, chỉ đạt 41,7% mục tiêu đề ra.

Tại một số địa phương, trong quy hoạch đô thị, khu công nghiệp chưa xác định rõ quỹ đất cho phát triển NƠXH. Theo Nghị định 100/CP-2015 của Chính phủ, với dự án dưới 10 ha, chủ đầu tư được lựa chọn hình thức nộp tiền sử dụng đất tương đương giá trị quỹ đất 20%. Nhiều chủ đầu tư đã chọn cách này để không phải làm NƠXH hoặc có bố trí quỹ đất dự án NƠXH nhưng đều ở các vị trí không thuận lợi hoặc chưa giải phóng xong mặt bằng. Số tiền doanh nghiệp nộp vào ngân sách nhà nước đó lại không được bố trí cho quỹ phát triển nhà ở địa phương.

Bên cạnh đó là hạn chế về nguồn vốn tín dụng ưu đãi cho phát triển NƠXH, trong đó ngân sách bố trí cho Ngân hàng Chính sách Xã hội giai đoạn 2016-2020 đạt thấp, khoảng 2.163/9.000 tỉ đồng (chỉ đáp ứng 24% so với nhu cầu của ngân hàng này); chưa bố trí nguồn vốn cấp bù lãi suất cho các tổ chức tín dụng để cho vay thực hiện chính sách NƠXH nên nhiều dự án NƠXH không thể triển khai.

Ở một số địa phương còn có tình trạng dự án NƠXH nhưng người thu nhập thấp không dễ mua được vì thủ tục và giá cao, trong khi người vào ở là giới trung lưu, nhiều người có ôtô riêng, đắt tiền. Từ thực tế phòng chống dịch Covid-19 gần 2 năm qua càng thấy rõ bất cập về hiện trạng nhà ở của người nghèo đô thị, sống chen chúc trong những căn nhà chật chội. Hầu hết công nhân nhập cư ở các khu công nghiệp vẫn phải thuê nhà, một chỗ an cư với nhiều người vẫn còn là mơ ước.

Lần này, với những giải pháp được triển khai rốt ráo, yêu cầu cao về tính khả thi gắn với trách nhiệm, nhen nhóm lại hy vọng người có thu nhập thấp tại TP HCM sẽ được an cư. Cần nhất là quỹ đất sạch và cam kết trong thực thi để hiện thực hóa chủ trương tốt đẹp.