Đôla Úc, EUR... tăng giá mạnh, vì sao?

Ông Đào Hồng Châu - Ảnh: THANH ĐẠM

- Trên thị trường thế giới, giá nhiều đồng tiền chủ chốt như EUR, AUD, đôla Canada (CAD), franc Thụy Sĩ (CHF), bảng Anh (GBP)... đều tăng mạnh so với USD. Cứ hình dung một đòn cân, ở một đầu cân bên này là USD, còn đầu cân bên kia là các đồng tiền chủ chốt khác... Khi giới đầu tư không muốn nắm giữ USD, họ bán ra USD và mua vào các đồng tiền khác, như vậy cán cân bên USD sẽ chìm xuống và các đồng tiền chủ chốt khác tăng lên.

Xu hướng chung trong nhiều tháng qua là đòn cân bên USD luôn chìm xuống, thậm chí chìm rất sâu khiến giá nhiều đồng tiền chủ chốt khác tăng mạnh, trong đó có AUD.

Tại VN, trừ USD, các đồng tiền khác được định theo giá thế giới nên AUD, Eur... đã tăng mạnh. Hiện để mua được các đồng tiền này người dân phải bỏ thêm, có trường hợp lên đến 40% so với đầu năm. Đầu năm chỉ cần khoảng 12.200 đồng là đã mua được 1 AUD nhưng cuối tháng 10-2009 phải cần trên 17.100 đồng, còn trong ngày 5-11 là 16.809 đồng/AUD. Tính ra, giá AUD đã tăng khoảng 40% so với đầu năm, còn EUR tăng khoảng 12%. Từ chỗ thấp hơn nhiều so với USD, thời gian qua có lúc giá AUD gần ngang với USD.

* Nhưng vì sao giá USD do ngân hàng bán ra không tăng nhiều trong khi các đồng tiền khác lại tăng mạnh?

- Có một điểm khác rất lớn trong việc ấn định giá USD và giá các đồng tiền khác. Đó là Ngân hàng Nhà nước kiểm soát tỉ giá VND/USD thông qua biên độ tỉ giá hiện là +/-5% và tỉ giá liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước công bố hằng ngày. Còn các đồng tiền khác ngân hàng được định giá tùy vào biến động của giá quốc tế.

Cho dù giá USD trên thế giới có tăng giảm bao nhiêu nhưng ở trong nước, các ngân hàng cũng chỉ được ấn định giá mua/bán trong quy định của Ngân hàng Nhà nước. Ví dụ trong ngày 4-11, tỉ giá liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước công bố là 17.014 đồng/USD thì các ngân hàng chỉ được cộng thêm tối đa 5%, tương đương 851 đồng, từ đó niêm yết giá mua/bán là 17.865 đồng/USD.

Với các đồng tiền khác do theo giá thế giới, mà giá thế giới thì biến động liên tục, có khi giá buổi chiều cao hoặc thấp hơn giá buổi sáng cả trăm đồng.

* Có người rút ra nhận định, cứ mỗi lần thấy giá vàng trong nước tăng thì giá AUD cũng tăng. Vậy giá vàng ảnh hưởng thế nào đến giá AUD?

- Giá vàng trong nước tăng không liên quan gì đến giá AUD tăng. Đúng ra là giá vàng thế giới tăng (tất nhiên giá vàng trong nước cũng tăng theo) đã đẩy giá AUD trên thị trường thế giới tăng. Như phân tích ở trên, giá bán AUD ở trong nước được ấn định theo giá thế giới nên cũng đẩy giá AUD trong nước tăng theo.

Còn vì sao giá vàng thế giới tăng thì giá AUD tăng, có hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, Úc là nước xuất khẩu vàng lớn trên thế giới. Giá vàng tăng có nghĩa Úc sẽ được lợi hơn, nhờ thế đồng tiền của họ cũng mạnh lên. Thứ hai là đã có quy luật chiếc đòn cân như nêu trên, đó là khi USD giảm thì giới đầu tư sẽ mua các đồng tiền khác và cả vàng. Tóm lại, giá AUD tăng là do các nguyên nhân trên thế giới tăng chứ không phải do giá vàng trong nước.

* Thay vì dùng VND để mua EUR, AUD..., có nên mua USD sau đó ra nước ngoài mới chuyển sang các đồng tiền này để chi xài?

- Giá các đồng tiền này biến động rất mạnh, vì vậy cách làm này có lợi hay không còn tùy thuộc tỉ giá diễn biến hằng ngày của USD với các đồng tiền này. Mặt khác, tại VN giá các đồng tiền khác ngoài USD cũng đã được ấn định theo giá thế giới. Vì thế để thuận tiện, phần lớn người dân đến ngân hàng mua đồng tiền của các nước mà họ sẽ đến học, làm việc, chữa bệnh.

Ngay với gửi tiền tiết kiệm, dù giá các ngoại tệ khác ngoài USD tăng mạnh nhưng người dân vẫn chọn USD thay vì EUR hay GBP. Thực tế thì giá tăng mạnh nhưng cũng có thời điểm giảm khá nhanh. Do vậy, chỉ có những người có sẵn ngoại tệ khác ngoài USD mới gửi tiết kiệm bằng các đồng tiền này.