Gói hỗ trợ lãi suất đã hoàn thành nhiệm vụ

Trong 25 chỉ tiêu kế hoạch năm 2009 được Quốc hội (QH) đề ra, 18 chỉ tiêu đạt và vượt, 7 chỉ tiêu không đạt kế hoạch. Các cân đối kinh tế vĩ mô cũng giữ được ổn định: Chỉ số giá (CPI) cả năm ước tăng 7%, bội chi  ngân sách Nhà nước (NSNN)  bằng 6,9% GDP.  Ủy ban Kinh tế của QH đánh giá: Chính phủ đã kịp thời ban hành và coi các gói giải pháp kích thích kinh tế, bảo đảm  an sinh xã hội là chính sách trọng tâm năm 2009 để thực hiện mục tiêu ngăn chặn suy giảm kinh tế. Nhờ những chính sách mạnh mẽ, kịp thời và phù hợp này, nền kinh tế đang từng bước phục hồi.

Chính sách tài chính năm 2009 đã kích thích nhiều doanh nghiệp  phát triển. Trong ảnh: Gốm sứ gia dụng của Công ty Đại Hồng Phát - Bình Dương xuất khẩu đi châu Âu. Ảnh: N. Hữu

Tiềm ẩn nguy cơ lạm phát

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển cảnh báo: “Khám sức khỏe nền kinh tế thì còn nhiều điều đáng lo. Công nghiệp – xương sống của nền kinh tế - tăng trưởng rất thấp. Xuất khẩu rất đáng ngại, không những không đạt chỉ tiêu tăng 3% mà còn tăng trưởng – 9,9%. Cán cân thanh toán quốc tế thâm hụt 1,3 tỉ USD trong khi mọi năm đều thặng dư”.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Hà Văn Hiền thẳng thắn: Chỉ có khoảng 20% doanh nghiệp (DN) được vay vốn hỗ trợ lãi suất, gây ra sự thiếu bình đẳng trong quan hệ kinh tế giữa các DN và giảm đi ý nghĩa của chủ trương kích cầu. Lãi suất VNĐ sau khi được giảm trừ 4% và lãi suất cho vay ngoại tệ gần tương đương khiến nhu cầu vay VNĐ tăng, làm mất cân đối cung cầu trên thị trường tiền tệ, gây sức ép tăng lãi suất VNĐ, tăng tổng phương tiện thanh toán, gây mất cân đối trên thị trường ngoại hối, tạo sức ép tăng tỉ giá. Để ổn định tỉ  giá, Ngân hàng Nhà nước phải can thiệp làm dự trữ ngoại tệ giảm. Việc hỗ trợ lãi suất cũng khiến việc kiểm soát hiệu quả thực chất của các khoản tín dụng khó khăn.

Ở khía cạnh khác, ông Hiển nhìn nhận chính sách tài chính tiền tệ năm 2009 đã thành công nhưng vẫn còn một số hạn chế như chưa lợi dụng được cơ hội và tạo đòn bẩy để bước đầu chuyển đổi và tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng tích cực. Một thực tế là lượng tiền bơm vào nền kinh tế lớn nhưng tốc độ tăng trưởng kinh tế chưa cao cùng với chính sách tài khóa và tiền tệ được nới lỏng sẽ tiềm ẩn nguy cơ lạm phát.

Đa số ý kiến cho rằng gói hỗ trợ lãi suất vay vốn ngắn hạn đã hoàn thành vai trò “giải cứu” một bộ phận DN gặp khó khăn và nên dừng chính sách hỗ trợ lãi suất vay vốn ngắn hạn đúng thời hạn được công bố, thay vào đó tiếp tục thực hiện các chính sách kích thích kinh tế nhưng tập trung vào các mục tiêu trung và dài hạn,  mục tiêu tái cấu trúc nền kinh tế.

Giữ CPI ở mức không quá 8%

Tốc độ tăng trưởng kinh tế trong nước quý IV năm 2009 có thể đạt trên 6,5% thì năm 2010 mới có thể đạt 6,5% – 7%. Tuy nhiên theo ông Hà Văn Hiền, chất lượng tăng trưởng cần được quan tâm nhiều hơn. Mặt khác, các cân đối vĩ mô tuy ổn định nhưng chưa vững chắc, hiệu quả đầu tư chưa được cải thiện thì không nên quá tập trung vào tốc độ tăng trưởng. Do đó, Ủy ban Kinh tế của QH thống nhất với mục tiêu Chính phủ đề ra: Tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2010 khoảng 6,5%.

Xuất phát từ nhận định sức ép lạm phát sẽ cao hơn năm 2009 vì giá cả thế giới sẽ tăng do tác động của phục hồi kinh tế, tác động cả các gói kích thích kinh tế và chính sách tiền tệ, tài khóa nới lỏng, Ủy ban Kinh tế của QH “hào phóng” đề nghị nên giữ CPI ở mức không quá 8% thay vì mức 7% như Chính phủ đề xuất.