Nhiều thách thức mới cho doanh nghiệp

Doanh nghiệp (DN) rất cần nhà nước hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp phụ trợ; thông tin thị trường cập nhật kịp thời, thường xuyên về thị trường có nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng Việt Nam sản xuất được; chính sách nhập khẩu, những rào cản kỹ thuật của các nước, tiến trình đàm phán và thực hiện các hiệp định thương mại tự do, những chính sách mới.

Tìm kiếm thị trường

Các DN dệt may, da giày, túi xách, đồ gỗ, thủy sản tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu (XK) vào những thị trường truyền thống chiếm kim ngạch cao trong nhiều năm là Mỹ, châu Âu, Nhật. Ngoài ra, các DN dệt may đang quan tâm đến thị trường các nước đang đàm phán tham gia TPP, mặt khác, đang xúc tiến mở rộng thị trường các nước ASEAN. DN đồ gỗ chú trọng đẩy mạnh thị trường các nước khối ASEAN, đồng thời tìm hướng mở thị trường Đông Âu và UAE.

Do thị trường EU hiện có nhiều biến động, ngành da giày Việt Nam đã dần chuyển hướng mục tiêu sang các thị trường Mỹ, Nhật và châu Phi. Dự báo lượng đơn hàng tăng do nhiều đơn hàng chuyển từ Trung Quốc, Indonesia sang để tận dụng được ưu đãi thuế GSP mà Việt Nam đang được hưởng.

Mỹ vẫn là thị trường nhập khẩu hàng đầu của thủy sản Việt Nam, chiếm 22,8% tổng giá trị xuất khẩu. Các thị trường tiêu thụ lớn khác đều tăng như Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. UAE là thị trường mà DN thủy sản đang muốn đẩy mạnh.

Doanh nghiệp dệt may tìm kiếm thêm thị trường mới

Thị trường xuất khẩu cao su thiên nhiên lớn nhất hiện nay của Việt Nam là Trung Quốc, tiếp đến là Malaysia và Ấn Độ.

DN cao su đang tìm hiểu thêm để tăng XK vào thị trường Ấn Độ vì dự báo sự hồi phục của ngành ô tô Ấn Độ sẽ đẩy nhập khẩu cao su thiên nhiên dùng sản xuất lốp xe của nước này tăng lên cao trong vài năm tới. Nhật cũng là thị trường được DN cao su quan tâm.

DN hạt điều thúc đẩy XK sang thị trường Mỹ, EU. Các thị trường XK tiềm năng DN đang hướng tới là Tây Á, Nam Á, Nhật. Việt Nam xuất 95% sản lượng tiêu sản xuất, hiện chiếm khoảng 40% sản lượng tiêu XK toàn cầu, có mặt ở gần 100 thị trường.

Dự báo nhu cầu thế giới hằng năm không giảm, mà còn tăng khoảng 3%-4%/năm. Mặt hàng rau củ quả đang có nhiều triển vọng XK sang Nhật, Hàn Quốc.

Khó khăn

Trong các ngành dệt may, da giày, túi xách, đồ gỗ, DN FDI có sản lượng và kim ngạch XK chiếm cao hơn nhiều so với DN trong nước. DN dệt may, da giày Việt Nam nằm trong phần nhỏ nhất của chuỗi cung ứng, tức gia công là chủ yếu, nên khả năng khống chế thị trường rất yếu.

Nhiều ngành hàng đang XK tăng trưởng tốt như dệt may, da giày, đồ gỗ nhưng công nghiệp phụ trợ vẫn còn thấp nên DN sẽ không tận dụng được cơ hội từ các hiệp định thương mại sắp tới. Chính phủ đã ban hành một số chính sách thuế giúp giảm bớt khó khăn cho DN nhưng lại không tháo gỡ khó khăn ở nguyên liệu đầu vào thì chi phí không bù đắp được trong sản xuất.

Một số thị trường Đông Âu, Nhật, UAE có tiềm năng XK nhưng chính sách nhập khẩu của các nước không ổn định, hay áp dụng luật mới, tăng thêm danh mục những loại nông dược, kháng sinh phải kiểm soát đôi khi không thông báo trước, cấm tạm thời nhập khẩu không cho biết hạn định, rồi lại dỡ bỏ quy định không cần báo trước nên DN bị động.

Những hiệp định thương mại tuy mở ra cơ hội nhưng rào cản kỹ thuật ở các nước phức tạp hơn, DN khó khăn khi muốn tìm hiểu những tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn an toàn vệ sinh để đáp ứng. Thông tin về các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đang tham gia đàm phán chưa được phổ biến rộng rãi đến DN.