Từ đồng tâm... đến Đồng Tâm

Ba mươi lăm năm trước, vào ngày 25-6-1969, ra đời thương hiệu gạch Đồng Tâm

Hai lần thử thách

Đầu thập niên 1960, nhiều vùng nông thôn Việt Nam còn chìm trong khói lửa chiến tranh, cuộc sống khó khăn và nghèo khổ. Để tránh bom đạn vô tình và tìm kế sinh nhai, một người đàn ông quyết định đưa vợ con rời quê Long An lên Sài Gòn. Và nơi người đàn ông ấy chọn để trụ lại là vùng đất còn khá hiu quạnh, dù không xa Sài Gòn lắm: bến Phú Định. Gọi “bến” vì nó ở gần một con rạch; còn cái tên Phú Định, không rõ xuất xứ từ đâu nhưng cứ theo nghĩa mà định thì hẳn trong đó có ôm ấp ước mơ làm giàu cho những ai nương vào vùng đất này. Riêng người đàn ông ấy, ông chưa dám mơ chuyện “phú” mà chỉ mong mọi thành viên trong gia đình cùng đồng tâm hiệp lực tạo dựng cuộc sống mới bằng nghề làm gạch bông sẵn có. Sau nhiều năm gầy dựng, tích cóp, ngày 25-6-1969 trở thành một ngày đáng nhớ : ngày ra đời thương hiệu Đồng Tâm. Thẻ môn bài do Nha Tổng giám đốc Thuế vụ của chính quyền Sài Gòn lúc bấy giờ cấp cho ông Võ Thành Lân - người sáng lập thương hiệu - ghi rõ : Nghề nghiệp : làm gạch bông - Bảng hiệu hay hội danh : hiệu Đồng Tâm.

Thương hiệu Gạch Đồng Tâm ra đời, cùng nhiều nhãn hiệu khác, góp phần biến Phú Định thành vùng đất làm gạch bông nổi tiếng Sài Gòn từ thời ấy và cho mãi đến sau này. Hiệu gạch bông Đồng Tâm ngày một phát triển, tạo dấu ấn trong nhiều công trình lớn như cư xá Thanh Đa, bệnh viện Quảng Đông (Nguyễn Tri Phương ngày nay), bệnh viện Phước Kiến (bệnh viện Nguyễn Trãi), bệnh viện Chợ Rẫy…

Sau tháng 4-1975, gạch Đồng Tâm chuyển thành tổ hợp, hoạt động đến năm 1978 thì… chựng lại do vật tư nguyên liệu sản xuất ngày càng khan hiếm. Lúc ấy ai cũng rõ, giải tán là chuyện quá đơn giản và cái tên Đồng Tâm rồi sẽ đi vào quên lãng. Nhưng tinh thần đồng cam cộng khổ của nhiều năm gắn bó đã không cho phép làm điều đó. Mọi người chọn cách sản xuất cầm chừng, sống qua ngày với hy vọng khó khăn sẽ không kéo dài. Vậy mà sự chịu đựng ấy cũng kéo dài đến tám năm. Năm 1986, chủ trương “mở cửa” nền kinh tế đã thổi luồng sinh khí mới cho những người làm ăn. Cơ sở Đồng Tâm được những người con của nhà sáng lập khôi phục lại. Với sức trẻ cộng với kinh nghiệm nhiều năm làm thợ cho cha mình, những người con đã “lèo lái” Đồng Tâm bằng những bước đi mạnh dạn và thích ứng nhanh với cơ chế thị trường bằng việc đổi mới công nghệ sản xuất, đa dạng hóa sản phẩm với ván trang trí, tôn lợp nhà, ngói màu. Đúng 10 năm sau, năm 1996, ngoài gạch bông truyền thống, Đồng Tâm cho ra đời loại sản phẩm lần đầu tiên sản xuất trong nước, đủ sức cạnh tranh với hàng ngoại nhập : gạch ceramic. Việc hình thành nhà máy sản xuất gạch men đánh dấu sự lớn mạnh của thương hiệu này sau 10 năm tái lập.

“Đi thẳng và làm tốt”

Có dịp tiếp xúc với nhiều người ở Công ty Đồng Tâm, điều dễ nhận thấy có lẽ là sự hòa nhã và nhiệt tình đáng mến của họ. Từ anh lái xe lúc nào cũng nhỏ nhẹ, tươi cười hay Giám đốc Đồng Tâm miền Trung, Tôn Thất Tuấn dù bận rộn nhưng vẫn rất xăng xái trong từng việc, cởi mở với công nhân. Rồi cả những cô tiếp tân ở các nhà máy gạch Đồng Tâm hay văn phòng giao dịch đều cùng một phong cách niềm nở như vậy. Thử đến một phòng trưng bày hay phòng tư vấn sử dụng gạch cho khách hàng sẽ thấy nét văn hóa doanh nghiệp ở Đồng Tâm còn thể hiện rõ hơn. Từ nhân viên phục vụ đến những kiến trúc sư trẻ sẽ tận tình hướng dẫn khách tìm hiểu về từng loại gạch, từng mẫu hoa văn hay thể hiện ngôi nhà trên máy vi tính với từng mẫu gạch khác nhau phù hợp cho phòng ăn, nhà bếp, phòng khách... Rồi còn gạch ốp tường, trang trí, gạch chỉ… mỗi loại có đến cả trăm mẫu, mà nếu không được tư vấn, khách hàng khó lòng có chọn lựa phù hợp và hài hòa cho cả ngôi nhà.

Không chỉ trong sản xuất kinh doanh, ngay cả lĩnh vực “tay trái” là bóng đá, thì Câu lạc bộ Bóng đá Gạch Đồng Tâm - Long An cũng luôn thể hiện sự đồng tâm trong các trận bóng của mình. Khi giải V-League 2004 đang vào giai đoạn kết thúc, chỉ còn hai vòng đấu cuối (vòng 21 và 22), nhà báo chuyên bình luận bóng đá trên Sài Gòn Giải phóng Chủ Nhật Chu Đình Ngạn đã nhận xét đội Gạch Đồng Tâm - Long An như sau (số ngày 6-6-2004) : “Họ là đội fairplay nhất, tinh thần thể thao cao nhất và dĩ nhiên cũng dũng cảm nhất” và có “lối thi đấu trung thực, trong sạch tuyệt đối - điều mà không đội nào trong 11 đội có được, kể cả nhà vô địch Hoàng Anh - Gia Lai”. Còn nhà báo Huy Thọ, trên báo Tuổi Trẻ số ra ngày 31-5, đã viết: “Ông Calisto giỏi - điều đó ai cũng thấy. Cầu thủ Gạch Đồng Tâm - Long An không thật xuất sắc nhưng thi đấu tận tình - điều đó ai cũng thấy. Nhưng quý hơn tất cả những điều đó là việc cho đến giờ này họ là đội duy nhất không hề bị nghi ngờ một tí nào về chuyện bắt tay với bất cứ đội nào khác”.

Người kế thừa và phát triển thương hiệu Đồng Tâm, Tổng giám đốc Võ Quốc Thắng, khẳng định : “Tôi tin và vẫn thường nói với anh em trong công ty rằng trong sản xuất kinh doanh hay bóng đá, chúng ta cứ đi thẳng, cứ làm đúng, làm tốt thì sẽ thành công. Thậm chí nếu đi thẳng mà có ngã, sẽ có người nâng chúng ta dậy. Hãy tin tôi, không ai bỏ chúng ta đâu”.

Năm năm và những con số biết nói

Chỉ tính từ năm 1999 (30 năm thành lập thương hiệu Đồng Tâm) và đến năm 2004 này là vừa tròn năm năm. Trong năm năm ấy, Đồng Tâm đã cho ra đời Công ty Gạch Đồng Tâm miền Trung (tháng 10-2000) với nhà máy sản xuất các sản phẩm cao cấp, được các chuyên gia ngành vật liệu xây dựng châu Âu đánh giá là hiện đại nhất Đông Nam Á. Số cán bộ công nhân viên từ 1.000 đã tăng lên 2.500 người. Doanh số từ dưới 500 tỉ đồng năm1999 tăng lên 850 tỉ đồng năm 2003. Tỷ trọng xuất khẩu từ vài phần trăm đã tăng lên 10% trên tổng sản lượng, thâm nhập thị trường Pháp, Hà Lan, Đài Loan, Campuchia và đặc biệt là Mỹ. Sản lượng tiêu thụ tăng gấp đôi. Hệ thống bán lẻ với trên 3.000 đại lý... Đồng Tâm còn xây dựng một khu công nghiệp gần 1.000 héc ta tại Bến Lức, Long An, mà hiện đã có hơn 100 héc ta được thuê. Ngoài ra, một khu liên hợp sản xuất vật liệu xây dựng - trang trí nội thất cũng được chuẩn bị xây dựng tại tỉnh Hải Dương và tương lai sẽ cho ra đời những thiết bị vệ sinh cao cấp, sơn, các loại vật tư thiết bị trang trí nội thất khác do Đồng Tâm sản xuất. Với Công ty Thể thao Đồng Tâm, ngoài bóng đá sẽ còn kinh doanh quảng cáo, sản xuất dụng cụ thể thao, áo thun, giày thể thao, vật lưu niệm…

Ngày nay, đi lại trên khắp đất nước, người ta sẽ dễ dàng nhận ra sản phẩm Đồng Tâm hiện diện khắp đó đây từ trong nhà dân cho đến các công trình lớn như cao ốc văn phòng Bitexco (TPHCM), khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng, bệnh viện Phụ sản Từ Dũ, Hùng Vương, bệnh viện Mắt, đại học Văn Lang, nhiều khách sạn ở Đà Lạt, Sapa, Hà Nội, TPHCM, Huế, Hội An… Và thật bất ngờ khi nhận ra bảng hiệu Đồng Tâm cả ở Pháp, Hà Lan, Đài Loan, Mỹ. Để qua một bên sự thành công của một thương hiệu Việt Nam, với Tổng giám đốc Võ Quốc Thắng, niềm vui lớn nhất chính là thân sinh của ông, người sáng lập thương hiệu, cụ Võ Thành Lân vẫn khỏe mạnh và chứng kiến sự phát triển ngoạn mục của thương hiệu mà ông khai sáng ba mươi lăm năm trước.