Cơ hội chưa từng có của nhà ở xã hội
Thủ tướng khẳng định Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội sẽ cắt giảm thủ tục được ít nhất 350 ngày
Chiều 2-6, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị triển khai Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29-5 của Quốc hội (QH) về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội (NƠXH, gọi tắt là Nghị quyết 201). Hội nghị được kết nối trực tuyến với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Thêm 21 dự án khởi công
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng nêu rõ thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng đã tập trung chỉ đạo các bộ, ngành quyết liệt triển khai các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển NƠXH. Tuy nhiên, việc triển khai dự án NƠXH vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó tập trung chính là thể chế và thủ tục hành chính phức tạp, kéo dài. Để bảo đảm mọi người dân đều có chỗ ở, Chính phủ đã trình QH xem xét và thông qua Nghị quyết 201.
Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, hiện cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí với quy mô 9.737 ha đất làm NƠXH, hầu hết các địa phương dành đủ quỹ đất NƠXH tại các vị trí thuận lợi; trên địa bàn cả nước đã có 679 dự án triển khai với quy mô 623.051 căn (108 dự án hoàn thành, quy mô 73.075 căn; 571 dự án đang triển khai, quy mô 550.000 căn). Trong 5 tháng đầu năm đã hoàn thành 22.649 căn hộ, có thêm 21 dự án khởi công với quy mô 20.428 căn.
Đánh giá cao những chính sách đột phá trong Nghị quyết 201, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được cam kết: "Với những chính sách đặc thù trong Nghị quyết 201, TP HCM tin chắc sẽ hoàn thành vượt mức 100.000 căn NƠXH mà Chính phủ giao cho thành phố; vượt mức và trước thời hạn vào năm 2030". Trong tháng 6 này, thành phố sẽ ban hành quy định về độ lùi, chỉ số xây dựng tầng cao để miễn thủ tục xin cấp phép xây dựng nhà, thay vào đó chỉ cần đăng ký xây dựng đối với nhà của hộ gia đình, cá nhân.
Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn, công tác giải phóng mặt bằng mất rất nhiều thời gian, thậm chí mất nhiều thời gian hơn so với các quy trình khác của dự án đầu tư xây dựng. Do đó, ông đề nghị lãnh đạo Chính phủ, Bộ Xây dựng có những hướng dẫn cụ thể hơn so với việc đề xuất về dự án đầu tư công mà chuẩn bị sẵn mặt bằng, còn sau này khả năng khấu trừ về kinh phí để cho nhà đầu tư được chỉ định triển khai dự án đầu tư chỉ là cơ chế để phát triển tiếp theo.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị triển khai Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hộiẢnh: TTXVN
Nhiều cơ chế, chính sách có tính đột phá
Kết luận hội nghị, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục rà soát và sớm tháo gỡ vướng mắc và những rào cản về thủ tục hành chính còn rườm rà, đặt quyết tâm chính trị cao để thực hiện cho bằng được chỉ tiêu đề ra của năm 2025, là phải hoàn thành 100.000 căn NƠXH và phấn đấu đến năm 2030 phải hoàn thành ít nhất 1 triệu căn.
Theo người đứng đầu Chính phủ, Nghị quyết của QH được ban hành có nhiều cơ chế, chính sách có tính đột phá, đã tháo gỡ được các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển NƠXH.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, thủ tục sẽ cắt giảm được ít nhất 350 ngày. "Để đạt mục tiêu này, Thủ tướng nhấn mạnh 6 nhóm nhiệm vụ chung, trọng tâm, trong đó cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là người đứng đầu, các bộ, ngành, địa phương phải quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo đúng mức, đúng tầm, đúng tâm, thực sự vì Tổ quốc, vì nhân dân; vướng mắc ở đâu thì tháo gỡ ở đó, ở cấp nào thì cấp đó giải quyết, vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền. "Đặc biệt là việc chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí khi chính sách thông thoáng. Không được để bất cứ tổ chức, cá nhân nào lợi dụng chính sách ưu việt của Đảng, Nhà nước về NƠXH để trục lợi" - Thủ tướng lưu ý.
Các bộ, cơ quan ngang bộ và UBND cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện ngay các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển NƠXH quy định tại Nghị quyết của QH và Chính phủ. Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn về điều kiện vay vốn mua NƠXH theo hướng đơn giản, dễ tiếp cận, cân đối, có lợi cho cả người mua, người bán và người cho vay, đặc biệt là triển khai gói tín dụng cho người trẻ tuổi. Kêu gọi ngân hàng tiết kiệm chi phí để giảm lãi suất cho vay.
Về nhiệm vụ từ nay đến cuối năm 2025, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng tiếp tục tổ chức kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu được giao; hướng dẫn địa phương xử lý những vướng mắc, khó khăn đối với các dự án. UBND cấp tỉnh tổ chức thực hiện những quy định tại Nghị quyết 201 ngay sau khi có hiệu lực thi hành. Thực hiện ngay việc cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính theo quy định tại Nghị quyết 201; xử lý những khó khăn, vướng mắc đang tồn đọng đã được tháo gỡ tại nghị quyết này.
Công chức ở xa chỗ làm được hỗ trợ nhà ở xã hội
Ngày 1-6, Chính phủ ban hành Nghị quyết 155/NQ-CP triển khai Nghị quyết 201 của QH, trong đó Chính phủ giao Bộ Xây dựng chủ trì, nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết và biện pháp thi hành, ban hành trong tháng 6; giao UBND cấp tỉnh, căn cứ điều kiện thực tế tại địa phương, ban hành quy định chi tiết về trường hợp người có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc được xem xét hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH; quy định chi tiết công chức ở xa chỗ làm được hỗ trợ NƠXH. Trong quý III/2025 hoàn thành việc thành lập, tổ chức và đưa vào hoạt động Quỹ Nhà ở quốc gia.
Ông Lê Hồng Lương, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Nhà ở xã hội TP HCM:
Cần rõ từng chi tiết để triển khai
Nhiều doanh nghiệp (DN) chưa triển khai NƠXH có nhiều lý do. Trong đó một số không có sẵn vốn mà cần được hỗ trợ từ cơ chế, chính sách, quỹ đất. Ngoài ra, tuy Ngân hàng Nhà nước ban hành công văn hướng dẫn chi tiết về việc cấp bù lãi suất nhưng vẫn chung chung trong gói 120.000 tỉ đồng, cần cụ thể vấn đề này. Đặc biệt, chi tiết về danh sách mở rộng đối tượng được mua NƠXH cũng cần chi tiết bằng văn bản để tạo điều kiện cho DN triển khai dự án. Đặc biệt, việc cho phép tăng lợi nhuận khi làm NƠXH lên 13% thay vì 10% như trước đây cũng cần thời gian để DN tính toán triển khai. Ngoài ra, các giải pháp, giấy phép chuyển mục đích sử dụng và một số vấn đề pháp lý cần hoàn thiện bằng văn bản cụ thể để DN mạnh dạn triển khai không bị sai.
Đại diện Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương:
Đề xuất cơ chế riêng
Sở đã tham mưu UBND tỉnh kiến nghị, đề xuất Chính phủ về cơ chế, chính sách đối với việc đẩy mạnh đầu tư phát triển NƠΧΗ. Theo đó, đề xuất ban hành cơ chế riêng đối với trình tự, thủ tục thực hiện dự án phát triển NƠΧΗ nhằm thu hút các nhà đầu tư tham gia phát triển. Quy định rõ quy trình tuyển chọn nhà đầu tư dự án xây dựng NƠΧΗ trong Luật Nhà ở; bổ sung cơ chế nhà nước sẽ hỗ trợ một phần kinh phí đầu tư xây dựng hạ tầng xã hội trong phạm vi dự án. Đối với dự án đầu tư xây dựng NƠΧΗ để cho thuê thì được hỗ trợ toàn bộ kinh phí đầu tư xây dựng hạ tầng xã hội. Ban hành cơ chế ủy thác nguồn vốn từ ngân sách tỉnh cho Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh theo quy định về pháp luật tín dụng để ưu tiên cho đối tượng cán bộ, công chức, viên chức, công nhân có nhu cầu về NƠΧΗ vay để mua, thuê, thuê mua…
Lãnh đạo một doanh nghiệp có làm dự án NƠXH:
Sợ nhất là khâu thủ tục
Công ty vừa được TP HCM tháo gỡ vướng mắc về quy hoạch để triển khai dự án dù trước đó công ty đã khởi công dự án. Nhiều năm nay hầu như dự án nào khi công ty triển khai cũng phải chờ đợi lâu để hoàn tất thủ tục hồ sơ liên quan đến xác định giá đất, tiền sử dụng, thuê đất. Những quy định trên trước nay vẫn được coi như "nút thắt" khiến dự án chậm tiến độ, bởi thủ tục xin miễn tiền thuê, sử dụng đất thường kéo dài.
S.Nhung - N.Thảo ghi