CUỘC THI LÒNG TỐT QUANH TA LẦN 4: Cựu chiến binh biến rác thải thành "vàng"

Cựu chiến binh Nguyễn Hữu Hoạch dành tâm huyết ủ rác thành phân hữu cơ, hướng dẫn người dân tăng năng suất nông nghiệp và phủ xanh đồi trọc

Hơn nửa đời người làm công việc thu gom, tái chế rác, ông Nguyễn Hữu Hoạch, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Vận tải và Dịch vụ môi trường Thanh Bình, đã góp phần bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp ở tỉnh Tuyên Quang, tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động là con em cựu chiến binh.

Rác là tài nguyên, đừng lãng phí

Về phường An Tường, tỉnh Tuyên Quang, ai cũng biết ông Hoạch bởi ông là người đầu tiên khởi xướng việc dọn dẹp vệ sinh quy củ tại địa phương và gắn bó với công việc này suốt 30 năm qua. Ở tuổi 75, ông Hoạch vẫn còn khỏe khoắn và khi bàn về chuyện rác thì ông luôn thể hiện niềm đam mê bất tận.

Ông Hoạch sinh ra ở Thái Bình (cũ), năm 1972 ông nhập ngũ và công tác tại Trung đoàn 246 đóng quân tại Tuyên Quang. Sau khi rời quân ngũ năm 1976, ông về làm công nhân tại Xí nghiệp Mỏ địa chất chịu lửa Tuyên Quang. Lúc đó, tại thị xã Tuyên Quang và một số xã của huyện Yên Sơn (trước khi sáp nhập), đặc biệt tại các khu vực họp chợ, rác thải rất nhiều, ảnh hưởng đến môi trường nhưng chưa có đơn vị vệ sinh. Ông Hoạch nảy ý tưởng thành lập HTX vận tải - môi trường, đồng thời tạo việc làm cho các đồng đội cũ. Năm 1995, HTX Thanh Bình ra đời do ông làm Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX cùng với 5 thành viên. Không chỉ thu gom rác, ông Hoạch còn tích cực thay đổi thói quen và nhận thức của người dân về rác. Tại các chợ, khu đông dân cư, ông cho đặt các thùng rác cỡ lớn, phân loại rõ rác vô cơ, hữu cơ và trực tiếp nhắc nhở, tuyên truyền người dân hình thành thói quen bỏ rác vào thùng, không tiện đâu vứt đấy.

Năm 2012, ông Hoạch xây dựng xưởng chế biến nhựa phế thải nhằm giảm lượng nhựa chôn lấp và tạo thêm công ăn việc làm cho lao động. Ông Hoạch nhấn mạnh: "Rác thải nhựa không được thu gom sẽ trôi ra sông, biển gây ô nhiễm nước; đốt sẽ sinh ra khí độc gây ô nhiễm không khí. Nếu không phân loại rác, chi phí vận chuyển và chôn lấp tăng thêm khoảng 45%, nên việc phân loại cực kỳ quan trọng.

Cải thiện môi trường sống

Cuối năm 2013, ông Hoạch đã đầu tư dây chuyền tái chế nhựa hiện đại, mỗi tháng sản xuất hơn 100 tấn hàng nhựa để cung cấp cho các doanh nghiệp, đồng thời đầu tư thêm 2 dây chuyền giặt bao tải, công suất 2.400 bao tải/ngày và dây chuyền sản xuất giấy từ phế liệu, công suất 1 tấn bột giấy/ngày. Đến nay, HTX Thanh Bình đã đưa công suất thu gom lên tới trên 40 tấn rác/ngày.

Bên cạnh việc thu gom, ông còn hướng tới biến rác thải hữu cơ ủ thành phân vi sinh phục vụ sản xuất nông nghiệp. Ông đến từng nhà vận động, tuyên truyền người dân phân loại rác tại nguồn và hướng dẫn cách xử lý thành phân bón hữu cơ. Tại Tuyên Quang, nhiều vùng đất đồi cứng hoặc đất đá không thể trồng cây. Ông Hoạch hướng dẫn bà con đào hố nhỏ ủ rác hữu cơ, sau đó trồng cây ăn quả, cho năng suất gấp 3-4 lần so với cách trồng thông thường. Trước đây, mỗi củ sắn nặng 1-2 kg, sau khi áp dụng phương pháp ủ phân hữu cơ từ rác, trọng lượng tăng lên 3-4 kg. "Điều khiến tôi tâm đắc là môi trường nông thôn ngày càng được cải thiện, từ năm 2015, du khách đến thăm Tuyên Quang đều khen nơi đây xanh - sạch - đẹp" - ông Hoạch bày tỏ.

Kỷ niệm ông Hoạch không bao giờ quên trong công tác tuyên truyền về sống xanh là lần đến Trường THPT Nguyễn Văn Huyên (tỉnh Tuyên Quang). Chủ đề hôm đó ông lựa chọn là thu gom rác thải nhựa trên biển đảo. Sau bài thuyết trình gần 2 giờ, cả sân trường gồm thầy cô giáo, học sinh đều đứng dậy vỗ tay hưởng ứng nồng nhiệt. Ngày hôm sau, ông Hoạch vô cùng bất ngờ khi thấy các em học sinh mang những bọc rác đến trường để đổi lấy sách vở và đồ dùng học tập. Hành động đó giúp ông có thêm động lực gắn bó với công việc "diệt rác". Ông Hoạch chia sẻ trong thời gian tới, HTX Thanh Bình sẽ đẩy mạnh việc thu gom, ủ rác làm phân hữu cơ, hướng dẫn cho đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh để tăng năng suất nông nghiệp, phủ xanh đồi trọc. Phương pháp này sẽ giảm được hơn 1.000 m3 đất chôn lấp trong vòng một năm và tiết kiệm được hàng chục triệu đồng chi tiêu phân bón trên 1 ha cây trồng.

Năm 2024, doanh thu của HTX Thanh Bình đạt trên 13 tỉ đồng, tạo việc làm cho hơn 120 lao động, với mức thu nhập từ 6 triệu đến 9 triệu đồng/tháng, chủ yếu là con em cựu chiến binh trên địa bàn. Đặc biệt, HTX đã góp phần quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn.

Tri ân đồng đội

Không chỉ là một doanh nhân giỏi, năng động trên thương trường, ông Hoạch còn là người tích cực trong các hoạt động thiện nguyện, cộng đồng. Trong thôn có một số thanh niên sa ngã vào tệ nạn xã hội, không có công ăn việc làm. Ông Hoạch đã không ngần ngại tạo việc làm cho họ, thường xuyên động viên giúp họ tự tin hòa nhập cuộc sống mới. Đến nay, nhiều người đã có gia đình và ổn định cuộc sống, chuyên tâm lao động.

Ngoài ra, ông Hoạch còn hỗ trợ, đóng tiền điện cho các hộ có hoàn cảnh khó khăn, giúp cựu chiến binh vốn để họ phát triển kinh tế. Đợt dịch bệnh COVID-19, ông Hoạch đã ủng hộ các quỹ của địa phương gần 300 triệu đồng để chống dịch, chống lũ, xây nhà tình thương… Với vai trò Chủ nhiệm Câu lạc bộ Doanh nhân cựu chiến binh tỉnh Tuyên Quang, ông Hoạch đã đóng góp và kêu gọi hỗ trợ xây hàng chục ngôi nhà Nghĩa tình đồng đội, hỗ trợ đồng đội vươn lên thoát nghèo.

Năm 2022, ông Hoạch đã đầu tư 2 tỉ đồng xây dựng mô hình chiến khu Việt Bắc thu nhỏ trên một bãi đất trống trong thôn. Mô hình có lán Nà Nưa, hang Pác Bó, núi Các-Mác, suối Lê-Nin… để nhân dân đến tìm hiểu về lịch sử cách mạng. Ông cũng là người nhân giống thành công cây bonsai từ cây đa Tân Trào làm quà lưu niệm cho khách đến thăm Tân Trào. "Từ khi xây dựng mô hình chiến khu Việt Bắc thu nhỏ, tôi đón rất nhiều đoàn khách là cựu chiến binh, học sinh, bạn bè các tỉnh đến tham quan, tìm hiểu lịch sử cách mạng nước nhà. Tôi rất vui vì lan tỏa được những câu chuyện về Bác Hồ và các nhà cách mạng tiền bối, giúp thế hệ trẻ thêm tự hào về tinh thần yêu nước của dân tộc" - ông Hoạch bộc bạch.

Đặc biệt, ông đã trích 4 câu thơ trong bài thơ "Việt Bắc" của Tố Hữu: "Ở đâu u ám quân thù/ Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi/ Ở đâu đau đớn giống nòi/ Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền" ngay trên cổng nhà sàn như một lời nhắc nhở mỗi người luôn nhớ về Việt Bắc, nhớ về Bác Hồ kính yêu để nuôi ý chí vươn lên trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Năm 2022, ông Hoạch vinh dự là 1 trong 100 nông dân Việt Nam xuất sắc do Hội Nông dân Việt Nam bình chọn và là 1 trong 10 công dân Tuyên Quang tiêu biểu 2022 và nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.