Dự báo “nóng”: Giá USD tiếp tục vọt lên do... "sự cứng rắn" của FED
(NLĐO) - Thị trường việc làm hồi phục mạnh mẽ là yếu tố góp phần làm gia tăng lạm phát tại Mỹ. Giới chức trách nước này có thể chấp nhận suy thoái kinh tế để áp dụng biện pháp kiềm chế lạm phát mạnh tay hơn khiến giá USD tăng tiếp.
Lạm phát tiếp tục gia tăng có khả năng khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tăng mạnh lãi suất, qua đó thúc đẩy giá đồng USD tăng mạnh và trở thành kênh trú ẩn hấp dẫn hơn vàng.
Lãi suất cao chưa đủ ngăn lạm phát
Đến nay, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã tăng lãi suất tổng cộng 3 điểm phần trăm kể từ tháng 3, lên khoảng 3%-3,25%, mức cao nhất kể từ đầu năm 2008. FED cũng phát tín hiệu kỳ vọng lãi suất sẽ đạt 4,4% vào cuối năm và chạm mức 4,6% trong năm 2023. Điều này đồng nghĩa với việc lãi suất sẽ tiếp tục tăng thêm khoảng 1,25 điểm phần trăm trong hai cuộc họp chính sách còn lại của FED trong năm nay.

Theo đài CNBC, FED cũng đề cập đến khả năng chỉ có thể cắt giảm lãi suất từ năm 2024. Chủ tịch FED Jerome Powell cho biết FED sẽ tiếp tục tăng mạnh lãi suất cho đến khi lạm phát giảm về mức mục tiêu 2%. Động thái này khiến giá đồng USD tiếp tục tăng.
Dữ liệu lạm phát trong tháng 9 tiếp tục tăng cao càng củng cố khả năng FED nâng lãi suất trong cuộc họp vào tháng 11 tới. Hiện có đến 98% các nhà đầu tư trên thị trường tin rằng FED sẽ tăng thêm 0,75 điểm phần trăm trong tháng tới; 62% nhà đầu tư dự đoán FED sẽ tiếp tục tăng mạnh lãi suất trong tháng 12. Một số nhà phân tích thậm chí dự đoán lãi suất của Mỹ sẽ tăng lên 1 điểm phần trăm tại cuộc họp vào tháng 11 tới.

Một phụ nữ mua sắm tại cửa hàng ở vùng Mount Pleasant, Washington - Mỹ. Ảnh: Reuters
Chi phí người tiêu dùng phải trả cho nhiều loại hàng hóa và dịch vụ đã tăng hơn dự kiến trong tháng 9 do áp lực lạm phát tiếp tục đè nặng lên nền kinh tế Mỹ.
Theo báo cáo từ Cục Thống kê Lao động Mỹ, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại nước này tăng 0,4% trong tháng 9, cao hơn mức dự đoán 0,3% của Dow Jones. Nếu không tính giá thực phẩm và năng lượng, CPI lõi tháng 9 của Mỹ tăng 0,6% so với tháng trước và tăng 6,6% so với cùng kỳ năm 2021. Xét trên giai đoạn 12 tháng, lạm phát tăng 8,2% trong tháng 9 - thấp so với mức đỉnh 9% vào tháng 6 nhưng vẫn dao động gần mức cao kỷ lục cách đây 40 năm.

Tòa nhà Sở Giao dịch Chứng khoán New York (NYSE) - Mỹ. Ảnh: Reuters
Theo đài CNBC, đà tăng mạnh của giá thực phẩm đã đẩy chỉ số lạm phát tổng thể tăng vọt. Chỉ số tiêu dùng về giá thực phẩm tăng 0,8% so với tháng trước, bằng với mức tăng của tháng 8 và đã tăng khoảng 11,2% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong tháng 9, giá năng lượng giảm 2,1% (bao gồm mức giảm 4,9% của giá xăng) nhưng vẫn không giúp giảm nhẹ lạm phát. Chi phí nhà ở, chiếm khoảng 1/3 CPI, đã tăng 0,7% so với tháng 8 và tăng 6,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá các dịch vụ vận tải tăng 1,9% so với tháng trước và 14,6% so với cùng kỳ năm 2021. Chi phí cho các dịch vụ chăm sóc y tế cũng tăng khoảng 1% trong tháng 9.
Chấp nhận suy thoái?
Áp lực lạm phát tiếp tục leo thang củng cố kỳ vọng FED sẽ tăng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm nữa tại cuộc họp vào tháng tới. Hiện chưa có dấu hiệu chắc chắn nào cho thấy giá cả ở nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ hạ nhiệt. Trong khi đó, FED quyết tâm duy trì lập trường chính sách tiền tệ cứng rắn với niềm tin rằng sự vững vàng của thị trường việc làm Mỹ sẽ đủ để chống chọi với sức ép từ lãi suất gia tăng.
Ông Brian Westbury, nhà kinh tế trưởng tại Công ty Tư vấn tài chính FT Advisors (Mỹ), nhận định lạm phát vẫn tiếp diễn bất chấp các yếu tố lạc quan của thị trường, như giá năng lượng và giá xe đã qua sử dụng giảm 1,1% trong tháng 9.
Bà Michelle Meyer, nhà kinh tế trưởng tại Viện Kinh tế Mastercard, cho rằng FED đã thông báo rõ rằng họ cam kết sẽ ổn định giá cả và giảm áp lực lạm phát. Chính vì vậy, khi chỉ số lạm phát càng tăng cao, FED buộc phải nâng mức lãi suất lên và làm nền kinh tế hạ nhiệt.

Một nhà giao dịch làm việc tại Sở Giao dịch Chứng khoán New York (NYSE) ở TP New York - Mỹ hôm 22-9. Ảnh: Reuters
Chủ tịch FED Jerome Powell gần đây cũng thừa nhận ảnh hưởng trên diện rộng từ việc tăng lãi suất sẽ gây ra "nỗi đau cho các hộ gia đình và doanh nghiệp". Tín hiệu này cho thấy FED sẵn sàng chấp nhận tăng lãi suất, thậm chí là suy thoái kinh tế, để đổi lấy mục tiêu giảm lạm phát.
Trong biên bản cuộc họp tháng 9 của FED vừa được công bố hôm 12-10, các quan chức FED nhấn mạnh "thiệt hại từ việc hành động quá ít để chống lạm phát có thể nhiều hơn tổn thất từ việc hành động cứng rắn". Nói cách khác, FED chọn cách đẩy nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái, thậm chí là kéo theo cả kinh tế toàn cầu, thay vì chấp nhận vòng xoáy lạm phát. Tuy nhiên, nỗ lực của FED hiện tại đồng nghĩa với việc người tiêu dùng ở Mỹ cùng lúc phải gánh chịu cả lãi suất cao và giá cả tăng.

Chủ tịch FED Jerome Powell nói rằng các nhà hoạch định chính sách của FED chỉ xem xét việc ngừng tăng lãi suất khi lạm phát giảm trở lại mức mục tiêu 2%. Ảnh: Reuters
Giới chức FED cho rằng thị trường việc làm hiện vẫn mạnh mẽ là một yếu tố góp phần vào lạm phát. Theo đài CNBC, tín hiệu tích cực duy nhất hiện tại là nước này vừa có thêm 263.000 việc làm mới trong tháng 9, giúp giảm tỉ lệ thất nghiệp xuống mức 3,5%, đây là mức thấp nhất kể từ năm 1969.
"Bất kỳ ai nói rằng FED có thể xoay trục đều là đang mơ tưởng. FED phải giải quyết vấn đề lạm phát ngay bây giờ. Hy vọng nền kinh tế Mỹ hạ cánh mềm (tìm cách giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế đủ để kiềm chế lạm phát nhưng không quá nhiều để tránh gây suy thoái - PV) giờ cũng trở nên xa xôi khi FED tiếp tục tăng lãi suất" - ông Arthur Laffer, Chủ tịch Tổ chức Tài chính Laffer Tengler Investments (Mỹ), nhìn nhận.
USD bỏ xa đồng tiền khác
Tỉ giá USD hôm 15-10 tăng mạnh sau báo cáo lạm phát nóng hơn dự kiến của Mỹ. Chỉ số đồng USD (DXY), chỉ số đo lường biến động của đồng USD so với 6 đồng tiền chủ chốt trong rổ tiền tệ (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF), ở mức 113,3 điểm.
Theo tờ Nikkei, đồng yen của Nhật Bản trên thị trường quốc tế đã sụt giảm mạnh so với đồng USD. Tỉ giá quy đổi 1 USD đã vượt ngưỡng 148,78 yen trong phiên giao dịch hôm 15-10 (giờ địa phương). Con số này đồng nghĩa với việc tỉ giá quy đổi giữa 2 đồng tiền tệ đã chạm mức thấp nhất 32 năm qua. Tuy nhiên, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) Haruhiko Kuroda cho biết nước này sẽ tiếp tục duy trì chính sách nới lỏng tiền tệ quy mô lớn để hiện thực hóa mục tiêu giảm lạm phát.

Một nhân viên làm việc tại phòng giao dịch ở thủ đô Tokyo - Nhật Bản hôm 12-10. Ảnh: Reuters
Triển vọng phục hồi kinh tế của Nhật Bản đang chậm hơn so với các quốc gia phát triển khác, như Mỹ. Do đó, việc nâng lãi suất ở thời điểm hiện tại là không phù hợp khi xét đến yếu tố chính sách tiền tệ và lãi suất hỗ trợ đà phục hồi của nền kinh tế. Hiện tại, BOJ duy trì mục tiêu lạm phát 2% và cho đây là yếu tố thúc đẩy kinh tế Nhật Bản tăng trưởng.
Trong khi đó, giá đồng euro cũng giảm so với đồng USD, ở mức 0,964 euro đổi 1 USD trong phiên giao dịch hôm 15-10 (giờ địa phương). Đây là mức thấp nhất 2 tuần sau khi Mỹ công bố dữ liệu lạm phát. Đồng AUD (Úc), NZD (New Zealand) và CAD (Canada) cũng đều giảm so với giá USD.
Nợ ở châu Á tăng
Việc FED tăng lãi suất mạnh tay hơn đã làm dấy lên lo ngại dòng tiền tháo chạy khỏi châu Á và các đồng tiền của khu vực này trượt giá, nhất là các thị trường mới nổi ở Đông Nam Á, như từng xảy ra vào năm 2013. Thời điểm đó, FED đã "châm ngòi" sự hoảng loạn trên thị trường chứng khoán sau khi thay đổi chính sách tiền tệ từ nới lỏng sang thắt chặt.
Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), rủi ro nợ đang gia tăng ở nhiều quốc gia châu Á, còn những quốc gia có đồng tiền trượt giá so với đồng USD có thể đối mặt cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt nặng nề hơn. Phó Giám đốc IMF khu vực châu Á - Thái Bình Dương Anne - Marie Gulde cho rằng nợ ở châu Á đã tăng lên.

Màn hình điện hiển thị tỉ giá hối đoái của đồng yen Nhật so với USD ở Tokyo - Nhật Bản hôm 14-10. Ảnh: Reuters
Theo bà Gulde, đầu tiên, nợ của khu vực tư nhân tăng lên kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Sau đó, kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, nợ của khu vực công đã tăng lên. "Chính vì vậy, bất cứ điều gì làm thay đổi lãi suất trên thế giới đều gây bất lợi cho các nền kinh tế châu Á" - bà Gulde nói khi nhận thấy dòng vốn tháo chạy khỏi thị trường này đã tăng lên.
Việt Nam: Giá USD tăng, sức ép lên tỉ giá vẫn lớn
Động thái điều hành chính sách của của FED để kiểm soát lạm phát đã tác động không nhỏ đến tỉ giá USD/VNĐ.
Những ngày qua, giá USD ở ngân hàng và trên thị trường tự do liên tục tăng cao, bỏ xa vùng 24.000 đồng/USD. Ngày 16-10, giá USD ở các ngân hàng thương mại được giao dịch quanh 23.950 đồng/USD mua vào, 24.230 đồng/USD bán ra, tăng khoảng 5,2% so với hồi đầu năm. Trên thị trường tự do, giá USD được giao dịch ở mức 24.370 đồng/USD mua vào, 24.490 đồng/USD bán ra, tăng khoảng 4,25% so với hồi đầu năm.
Theo giới phân tích, tác động của việc điều chỉnh tỉ giá USD/VNĐ thời gian qua chủ yếu đến từ yếu tố bên ngoài. Báo cáo triển vọng thị trường tháng 10-2022 của Công ty Chứng khoán ACBS vừa công bố cho thấy tỉ giá USD/VNĐ tăng mạnh chủ yếu do áp lực ngày càng tăng từ chỉ số giá USD mạnh lên. Thực tế, chỉ số này đã tăng 3,1% sau khi FED tăng lãi suất vào tháng 9-2022.
Trong tháng 9 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã tăng tỉ giá giao ngay tham chiếu 2 lần với tổng mức tăng là 255 đồng do tiền đồng đang chịu áp lực từ "sóng gió" bên ngoài.
Các chuyên gia của ACBS ước tính Ngân hàng Nhà nước đã bán ra khoảng 22 tỉ USD trong năm nay từ dự trữ ngoại hối, đưa dự trữ hiện tại ở mức ước tính 87 tỉ USD và vẫn duy trì trong ngưỡng an toàn.
Tại báo cáo chiến lược tháng 10 của Công ty chứng khoán VNDirect, các chuyên gia phân tích cho hay việc đồng USD neo cao đã kéo tỉ giá USD/VNĐ trên thị trường liên ngân hàng tăng lên mức 23.861 đồng/USD (tăng 4,5% kể từ đầu năm). Tỉ giá hối đoái sẽ tiếp tục chịu áp lực trong những tháng cuối năm 2022 do đồng USD neo cao khi FED duy trì lộ trình tăng lãi suất.
Tuy nhiên, các chuyên gia gia phân tích của VNDirect cho rằng vẫn có những yếu tố hỗ trợ tỉ giá, bao gồm: dòng vốn đầu tư nước ngoài mạnh hơn, thặng dư thương mại cải thiện - dự báo đạt khoảng 8,9 tỉ USD trong năm 2022, thặng dư cán cân thanh toán, dự trữ ngoại hối đạt ngưỡng an toàn. "Do đó, dự báo VNĐ có thể mất giá khoảng 3,5%-4% so với đồng USD trong năm nay" - các chuyên gia phân tích của VNDirect nhận định.
Thái Phương