Dự báo “nóng”: Sắc xanh phủ khắp bảng điện tử, lãi suất vẫn tăng

(NLĐO) - Lạm phát giảm suốt 7 tháng đã đủ để Cục Dự trữ Liên bang Mỹ từ bỏ kế hoạch “hạ nhiệt” nền kinh tế bằng cách tăng lãi suất?

Sắc xanh phủ khắp các bảng điện tử chứng khoán Mỹ hôm 13-1 (giờ địa phương) sau khi Bộ Lao động Mỹ công bố chỉ số tiêu dùng (CPI) tháng 12-2022 tăng 6,5% so với cùng kỳ năm 2021, hạ nhiệt từ mức 7,1% trong tháng 11-2022 và thấp hơn nhiều so với mức cao nhất là 9,1% vào tháng 6-2022.

Chứng khoán lạc quan

Các chỉ số chứng khoán quan trọng của Mỹ như S&P và Nasdaq đều chứng kiến tuần tăng điểm thứ hai liên tiếp và ghi nhận tuần tăng mạnh nhất kể từ tháng 11-2022.

Hưởng "lây" sự lạc quan trên thị trường Mỹ, chứng khoán châu Âu cũng tăng điểm khi đóng cửa phiên giao dịch cuối tuần hôm 13-1 (giờ địa phương). Tương tự, thị trường chứng khoán châu Á - Thái Bình Dương tăng điểm mạnh với hàng loạt chỉ số tích cực, gồm: Hang Seng của Hồng Kông (Trung Quốc), Shanghai Composite của Trung Quốc, S&P/ASX 200 của Úc, Kospi của Hàn Quốc và MSCI của khu vực châu Á - Thái Bình Dương (không tính Nhật Bản).

Nhà giao dịch làm việc tại Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) ở TP New York - Mỹ. Ảnh: REUTERS

Màn hình hiển thị các chỉ số chứng khoán tại Thượng Hải - Trung Quốc. Ảnh: REUTERS

Trong khi đó, chỉ số đồng USD (DXY) - chỉ số đo lường sức mạnh của đồng bạc xanh - đã giảm xuống mức thấp nhất 9 tháng qua do thị trường kỳ vọng FED sẽ "mềm mỏng" hơn khi lạm phát hạ nhiệt. Ngược lại, giá vàng chứng kiến 4 tuần tăng liên tiếp, quanh ngưỡng 1.920 USD/ounce hôm 14-1 (giờ Việt Nam), nhờ được hỗ trợ bởi chỉ số DXY giảm và kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất chậm lại.

Đồng bạc xanh đã giảm sức mạnh đáng kể so với 9 tháng trước

Hồi hộp với lãi suất

Theo Bộ Lao động Mỹ, CPI tháng 12-2022 tuy tiếp tục hạ nhiệt so với tháng trước đó và so với mức cao nhất trong năm song vẫn cao gấp 3 lần mục tiêu 2% mà FED đề ra. Đến nay, CPI của Mỹ đã giảm 2,6 điểm % sau 7 tháng đi xuống liên tiếp kể từ mức đỉnh 9,1% hồi tháng 6-2022.

Diễn biến giá cả hạ nhiệt được cho là kết quả từ việc FED kiên định tăng lãi suất. Một chu kỳ siết chặt chính sách tiền tệ mạnh tay nhất kể từ những năm 1980 đã được thực hiện để "kiểm soát" nhu cầu trong nền kinh tế. Song song đó, những nút thắt trong chuỗi cung ứng được tháo gỡ cũng góp phần kéo lạm phát xuống. Giá xăng ở Mỹ giảm 12,5% trong tháng 12-2022, theo dữ liệu từ Cơ quan Thông tin năng lượng (EIA) thuộc Bộ Năng lượng Mỹ. Giá ôtô cũ cũng giảm do nguồn cung xe tăng lên.

Chủ tịch FED Jerome Powell tổ chức họp báo sau khi nâng lãi suất hôm 14-12. Ảnh: REUTERS

Theo đài CNBC, các nhà kinh tế tại Ngân hàng Mỹ nhận định báo cáo lạm phát được công bố hôm 12-1 khó có thể khiến FED từ bỏ kế hoạch hạ nhiệt nền kinh tế bằng cách tăng lãi suất. Trước đó, biên bản cuộc họp của FED hồi tháng 12-2022 cũng cho thấy không có nhà hoạch định chính sách nào của FED có ý định cắt giảm lãi suất trong năm 2023. Cơ quan này dự kiến tăng lãi suất thêm ít nhất 0,75 điểm % trong năm 2023.

Ông Tom Barkin, Chủ tịch Chi nhánh FED tại TP Richmond - Mỹ, cho rằng các chính sách đang kìm hãm nền kinh tế và "có lẽ đang trong tiến trình kiềm chế lạm phát". Ông ủng hộ một lộ trình tăng lãi suất chậm hơn nhưng kéo dài hơn và có khả năng tăng cao hơn tùy thuộc vào diễn biến của lạm phát.

Trong khi đó, Chủ tịch Chi nhánh FED tại Philadelphia, ông Patrick Harker, cho rằng mức tăng lãi suất khoảng 0,25 điểm % trong thời gian tới là hợp lý và cần dừng tăng khi lãi suất vượt mốc 5%.

Chủ tịch Chi nhánh FED tại TP St. Louis, ông James Bullard, nhìn nhận dù chỉ số lạm phát mới công bố cho thấy FED đi đúng hướng nhưng lạm phát vẫn cao hơn nhiều so với mức mục tiêu 2%. Theo ông Bullard, lãi suất cần tăng lên vượt mức 5% "càng sớm càng tốt".

Ông Thomas Costerg, nhà kinh tế cấp cao của Tổ chức Tài chính Pictet Wealth (Thụy Sĩ), nhận định báo cáo mới về lạm phát càng ủng hộ khả năng FED tăng lãi suất thêm 0,25 điểm % trong cuộc họp vào ngày 31-1 đến 1-2 tới. Bà Anna Wong, nhà kinh tế học của Bloomberg, dự báo lãi suất của FED sẽ lập đỉnh 5% vào tháng 3-2023 và duy trì ở ngưỡng đó trong khoảng thời gian còn lại của năm.

Việt Nam: Vẫn chịu sức ép từ lãi suất của Mỹ

TS Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, cho rằng trong bối cảnh giá dầu đã qua đỉnh và dự báo giảm khoảng 10% trong năm 2023, nhiều khả năng Mỹ sẽ tăng lãi suất thêm 2 lần nữa, đến hết quý I/2023. Tốc độ tăng lãi suất sau đó sẽ chậm lại trước khi cân nhắc bắt đầu giảm lãi suất từ quý I/2024 nếu tình hình kinh tế tiếp tục diễn biến không tốt.

Ở các thị trường khác, trong đó có Việt Nam, độ trễ so với Mỹ trong điều chỉnh lãi suất là hơn một quý. Đặc biệt, lạm phát của Việt Nam cũng có độ trễ so với thế giới nên dự báo sẽ tiếp tục tăng trong quý I/2023.

Điều chỉnh lãi suất của Việt Nam sẽ có độ trễ hơn một quý so với Mỹ. Ảnh: BÌNH AN

Bà Trần Khánh Hiền, Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán VNDirect, nhận định sau khi FED tăng lãi suất điều hành thêm 0,5 điểm % hồi giữa tháng 12-2022, thấp hơn mức 0,75 điểm % trong lần tăng trước đó, cuộc chiến chống lạm phát của Mỹ sẽ tiếp tục vào năm 2023. Có khả năng FED sẽ tăng lãi suất tổng cộng 0,5 điểm % trong quý đầu năm nay. "Chúng tôi không mong đợi sẽ có bất kỳ đợt cắt giảm lãi suất nào trong năm 2023 trừ khi nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái. Với dự báo suy thoái sẽ không xảy ra, FED chỉ thực hiện đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên trong quý I/2024 với mức giảm nhẹ 0,25 điểm %" - bà Hiền nêu dự báo.

Tại Báo cáo chiến lược năm 2023 vừa công bố, các chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán Maybank Investment Bank (MSVN) nhận định dù thị trường ngoại hối ổn định giúp các nhà hoạch định chính sách dễ thở hơn nhưng không thể loại trừ khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng lãi suất điều hành thêm 0,5 điểm % trong những tháng tới.

"Dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước hiện tương đương 3 tháng nhập khẩu giúp hạn chế khả năng bán thêm USD ra thị trường. VNĐ mất giá khoảng 3,5% vào năm 2022 có thể dẫn đến lạm phát cao hơn trong năm nay. Quan trọng hơn, việc Trung Quốc mở cửa trở lại làm tăng áp lực tăng giá lương thực, thực phẩm của Việt Nam do giá tiêu dùng hai nước có mối tương quan cao. Do đó, tăng lãi suất có thể được coi là một biện pháp phòng ngự" - chuyên gia của MSVN phân tích.

Ngân hàng Nhà nước sẽ điều hành chính sách tiền tệ đồng bộ, linh hoạt nhưng không xa rời mục tiêu kiểm soát lạm phát. Ảnh: BÌNH AN

Tại Diễn đàn kinh tế Việt Nam do Ban Kinh tế Trung ương tổ chức mới đây, ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ - Ngân hàng Nhà nước, cho biết trong năm 2023, mục tiêu xuyên suốt và quan trọng nhất trong điều hành chính sách tiền tệ là giữ được sự ổn định của đồng tiền, kiểm soát được lạm phát.

Cụ thể hơn, với diễn biến kinh tế kinh tế trong nước và quốc tế cùng thực trạng hoạt động của hệ thống ngân hàng, trọng tâm trong điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước năm 2023 là vừa tiếp tục hỗ trợ phục hồi, tăng trưởng kinh tế vừa không chủ quan với những rủi ro đến từ áp lực lạm phát toàn cầu và lãi suất của Mỹ tiếp tục neo cao.

"Để bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, tín dụng, lãi suất, tỉ giá và các giải pháp, công cụ chính sách tiền tệ khác sẽ được Ngân hàng Nhà nước điều hành đồng bộ, linh hoạt nhưng không xa rời mục tiêu kiểm soát lạm phát" - ông Phạm Chí Quang khẳng định.