Dự báo "nóng": Hồi hộp lo Mỹ "lật kèo" lãi suất
(NLĐO) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) dường như muốn trì hoãn việc hạ lãi suất để chắc chắn rằng tiến trình kiểm soát lạm phát sẽ bền vững.
Theo hãng tin Reuters, FED dự kiến giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25% - 5,5% như hiện tại trong cuộc họp vào ngày 30 và 31-1 tới.
Kể từ tháng 3-2022, FED đã tăng lãi suất 5,25 điểm %, mức tăng cao nhất trong 22 năm qua.
Chưa vội hạ lãi suất
Theo ước tính của Công ty tài chính Nomura Holdings (Nhật Bản), FED có thể bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ vào tháng 5-2024, sau đó tiếp tục có những đợt giảm lãi suất vào các tháng 7, 9 và 12. Tại mỗi cuộc họp trong các tháng này, mức hạ lãi suất được đưa ra có thể là 0,25 điểm %.

Các nhà giao dịch làm việc tại Sở Giao dịch Chứng khoán New York (TP New York, Mỹ) ngày 23-1 Ảnh: REUTERS
Đáng chú ý, phần lớn trong số 123 nhà kinh tế được hãng tin Reuters thăm dò cho rằng FED sẽ đợi đến quý II/2024 mới cân nhắc hạ lãi suất. Trong đó, khả năng đợt cắt giảm lãi suất sẽ diễn ra vào tháng 6-2024 cao hơn khả năng diễn ra vào tháng 5-2024. Đồng thời, mức hạ lãi suất cũng thấp hơn so với kỳ vọng của thị trường.
Gần 60% trong số 123 nhà kinh tế nói trên dự đoán mức hạ lãi suất của FED trong năm nay là 1 điểm % hoặc thậm chí còn ít hơn nữa, thấp hơn mức kỳ vọng của thị trường là hơn 1,25 điểm %. Như vậy, lãi suất của Mỹ có thể giảm còn khoảng 4,25% - 4,5% vào cuối năm 2024.
Ông Oscar Munoz, chiến lược gia trưởng về vĩ mô ở Ngân hàng đầu tư TD Securities (Canada), nhận định FED sẽ duy trì lập trường thận trọng trong thời gian tới ngay cả khi giá tiêu dùng ngày càng được cải thiện. Bởi vì, cơ quan này muốn chắc chắn rằng tiến trình kiểm soát lạm phát gần đây là bền vững.
Kinh tế tăng nhưng giảm tốc
Với suy nghĩ lạc quan hơn, ông Joshua Schiffrin, người đứng đầu chiến lược giao dịch toàn cầu của Ngân hàng Goldman Sachs, cho rằng FED sẽ hạ lãi suất tổng cộng 4 lần, bắt đầu từ tháng 3 năm nay khi lạm phát đạt mức mục tiêu 2%. Cũng là người từng dự đoán chính xác việc "hạ cánh mềm" của nền kinh tế Mỹ năm ngoái, ông kỳ vọng các ngân hàng trung ương ở châu Âu và Anh cũng sẽ có động thái tương tự.
Sự lạc quan của ông Schiffrin được cho là có căn cứ khi nền kinh tế Mỹ đã tăng trưởng mạnh hơn dự kiến. Báo cáo từ Bộ Thương mại Mỹ hôm 25-1 cho thấy tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nền kinh tế số 1 thế giới đã tăng 3,3% trong quý IV/2023 nhờ xuất khẩu, chi tiêu Chính phủ và đầu tư - kinh doanh tăng. Con số này cao hơn so với dự báo tăng trưởng chỉ 2% của các chuyên gia.

Người dân mua sắm trong siêu thị ở New York (Mỹ). Ảnh: REUTERS
Trước đó, các nhà kinh tế từng đưa ra những dự báo ảm đạm dựa trên tốc độ tăng lãi suất nhanh chóng của FED trong năm 2023. Tuy nhiên, hầu hết chuyên gia đã rút lại dự đoán về suy thoái kinh tế, thay vào đó là kỳ vọng kinh tế sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2024 - dù ở mức chậm hơn.
Báo cáo của Bộ Thương mại Mỹ cũng bao gồm dữ liệu khả quan về lạm phát. Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) lõi - thước đo lạm phát ưa dùng của FED và không bao gồm giá năng lượng và thực phẩm - tăng 2% trong quý cuối năm 2024; còn PCE toàn phần chỉ tăng 1,7%. Chiến lược gia Kevin Gordon của Tập đoàn tài chính Charles Schwab (Mỹ) nhận định với đài CNBC: Đây là những số liệu lành mạnh, gần đạt đến "tiêu chuẩn vàng" của FED là kinh tế tăng trưởng nhưng lạm phát không cao.
Ông Bart Melek, người đứng đầu bộ phận chiến lược hàng hóa tại Công ty môi giới chứng khoán TD Securities, đánh giá nền kinh tế Mỹ đang "nóng" hơn rất nhiều so với dự kiến trong khi lạm phát đang giảm. Do đó, thị trường sẽ không thấy FED tăng lãi suất đột biến.
Sức mạnh đồng USD ra sao?
Xu hướng lạm phát giảm đang củng cố kỳ vọng về việc FED hạ lãi suất vào giữa năm nay. Bởi thế, thị trường đã chứng kiến đà giảm của chỉ số đồng USD (DXY) xuống quanh ngưỡng 103,47 vào ngày 26-1.
Trong khi DXY giảm thì tại thị trường Việt Nam, sáng 27-1, Ngân hàng Nhà nước công bố tỉ giá trung tâm của VNĐ với USD tăng 5 đồng, hiện ở mức 24.036 đồng.
Dựa trên các chỉ số kinh tế hiện tại và tâm lý thị trường, DXY được cho rằng có xu hướng giảm trong ngắn hạn. Sự kết hợp giữa lạm phát ổn định, khả năng cắt giảm lãi suất của FED và sự sụt giảm lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ gần đây càng cho thấy khả năng sức mạnh của đồng bạc xanh sẽ giảm trong thời gian tới.
Dù các quan chức FED vẫn thận trọng về kế hoạch nới lỏng chính sách tiền tệ trong năm nay nhằm kiểm soát lạm phát bền vững hơn nhưng không vì thế mà nền kinh tế Mỹ đã hết mối lo về những thách thức tiềm tàng còn ở phía trước.

Một tàu vận chuyển container hàng ở gần cầu kênh đào Suez. Ảnh: REUTERS
Đó là những lo ngại xoay quanh việc người tiêu dùng còn khả năng tiếp tục chi tiêu trong bao lâu khi tiền tiết kiệm đang cạn dần và gánh nặng nợ lãi cao chồng chất. Theo dữ liệu mới nhất của Bộ Tài chính Mỹ, nợ công của Mỹ đã lần đầu tiên trong lịch sử vượt mốc 34.000 tỉ USD chỉ 3 tháng sau khi chạm mốc 33.000 tỉ USD trong bối cảnh thâm hụt ngân sách tăng vọt. Bên cạnh đó, còn có những lo ngại về địa chính trị với tình trạng xung đột leo thang ở Trung Đông thổi bùng nguy cơ lạm phát tăng trở lại.
Mối nguy từ "chảo lửa" Trung Đông
Cuộc khủng hoảng ở biển Đỏ đang lan rộng nhanh chóng, đe dọa kinh tế và dòng chảy năng lượng toàn cầu. Các tàu từ 44 quốc gia đã bị lực lượng Houthi tại Yemen tấn công ở biển Đỏ khiến Mỹ và các đồng minh phải hành động can thiệp.
Theo Forbes, các cuộc tấn công của lực lượng Houthi không chỉ phong tỏa Israel mà còn tấn công các điểm vận chuyển hàng hóa và thị trường năng lượng của thế giới, gây thiệt hại kinh tế của phương Tây lên đến hàng tỉ USD.
Biển Đỏ là tuyến đường huyết mạch vận chuyển hàng hóa toàn cầu với kim ngạch khoảng 1.000 tỉ USD/năm. Giờ đây, eo biển Hormuz giữa Iran và bán đảo Ả Rập có nguy cơ trở thành "mục tiêu" tiếp theo, gây nguy hiểm cho tuyến đường kiểm soát 11% lượng dầu thô nhập khẩu của Mỹ và vận chuyển 30 triệu thùng dầu/ngày.
Hơn 100 tàu đã chọn cách đi qua Mũi Hảo Vọng thay vì biển Đỏ và kênh đào Suez. Động thái này đẩy chi phí vận chuyển tăng lên đáng kể, trì hoãn hoạt động giao hàng và buộc các hãng vận tải lớn như BP, Equinor, Maersk, Evergreen Line và HMM phải định tuyến lại hoặc tạm dừng hoạt động ở biển Đỏ. Các công ty vận tải phi năng lượng lớn như Hapag-Lloyd và Mediterranean Shipping cũng quyết định tạm dừng hoạt động trong khu vực.

Cần cẩu dỡ container tại bến container ở cảng Hodeidah - Yemen. Ảnh: REUTERS
