"Giữ lửa" nghệ thuật dân gian Việt Nam qua lớp học múa rối 0 đồng
(NLĐO) - Để tạo sân chơi văn hoá và nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật dân gian cho thiếu nhi, nghệ sĩ Trần Được đã mở lớp múa rối 0 đồng cho các bạn nhỏ.
Từ niềm yêu nghề cùng nỗi trăn trở về một sân chơi văn hóa cho thiếu nhi, nghệ sĩ Trần Được mở lớp múa rối miễn phí, tạo sân chơi văn hóa và nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật dân gian cho thiếu nhi - nơi nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật dân gian Việt Nam cho các bạn trẻ.
Không biển hiệu, không thu phí, lớp múa rối dây của nghệ sĩ múa rối Trần Được hoạt động đều đặn suốt hơn một năm qua tại chung cư Thái Sơn (phường Tân Tạo, TP HCM). Với anh, quyết định mở lớp bắt đầu từ những trăn trở sau nhiều năm biểu diễn cho thiếu nhi trên khắp thành phố. "Mình thấy các bạn nhỏ thực sự thích múa rối nhưng lại không có sân chơi hay một lớp dạy về múa rối để học" - anh Được bày tỏ.
Các con rối được tạo hình vô cùng đa dạng, đặc biệt ấn tượng với những tạo hình trang phục Việt Nam
Từ nỗi niềm đó, anh quyết định đầu tư đạo cụ, chuẩn bị các bài dạy và mở ra lớp học múa rối dây miễn phí ngay tại nơi mình sống. Những con rối được anh treo ngay ngắn, mỗi con có trang phục, gương mặt, tính cách khác nhau tạo thành một "sân khấu tí hon" mà bạn nhỏ nào bước vào cũng thích thú.
Đối với lớp học, anh Được không đi theo khuôn mẫu giảng dạy từng bài học cứng nhắc mà để các bạn tự do khám phá. Bài học đầu tiên thường là cách "làm quen" với con rối. Anh để các em tự cầm dây, tự thử điều khiển tay - chân - đầu của nhân vật, khuyến khích sự tìm hiểu cách điều khiển con rối.
Nếu người lớn cần nhiều thời gian để làm quen nhịp và điều khiển dây, thì trẻ nhỏ lại tiếp nhận rất bản năng, có khả năng tưởng tượng cao, dễ hòa mình vào nhân vật.
Dù múa rối là loại hình phù hợp với nhiều lứa tuổi, nhưng khả năng tập trung và sáng tạo của các em nhỏ khiến anh bất ngờ: "Tôi chỉ cần hướng dẫn cho các bạn khoảng 1-2 giờ là các bạn ấy có thể hiểu và điều khiển con rối phiêu theo nhạc vô cùng sinh động."
Không khí mỗi buổi học luôn hiện hữu tiếng cười, những ánh mắt chăm chú và sự say mê tập luyện của các em. Khi nhạc vang lên, những con rối với trang phục sặc sỡ lập tức "sống dậy" trong những chuyển động ngộ nghĩnh.
Bạn Đoàn Nguyễn Phượng Uyên - 16 tuổi (phường Tân Tạo TPHCM) chia sẻ niềm yêu thích của em với lớp học: "Qua một video múa rối mà thầy Được đăng trên Facebook và bố em đã đăng ký cho em tham gia lớp học. Và khi được cầm con rối trên tay, được điều khiển nó thì em đã bị nó thu hút và hăng say tìm hiểu, tập luyện đến nay đã hơn 3 tháng."
Nhờ không khí học tập thoải mái, cách dạy cởi mở và vốn liếng văn hóa Việt được truyền qua từng con rối, lớp múa rối dây miễn phí này đã trở thành nơi nuôi dưỡng những "hạt giống" say mê nghệ thuật dân gian Việt Nam. "Em ước mơ sau này sẽ mở trở thành giáo viên dạy múa rối như Thầy Được và truyền bá nét đẹp văn hóa nghệ thuật của Việt Nam" - bạn Lê Vũ An Nhiên - 11 tuổi (phường Tân Tạo, TP HCM) hào hứng chia sẻ.
“Giữ lửa” nghệ thuật dân gian Việt Nam qua lớp học múa rối 0 đồng
Hơn 15 năm làm nghề, trong đó hơn 7 năm gắn bó đặc biệt với rối dây, anh hiểu rõ giá trị mà nghệ thuật rối mang lại, không chỉ là kỹ thuật điều khiển nhân vật mà là cách kể chuyện của người Việt bằng chất liệu Việt.
Với anh, mỗi con rối - dù là rối dây hay rối nước đều mang trong mình một "linh hồn" văn hoá. Trong đó, rối nước được xem là một nét văn hóa của đồng bằng Bắc Bộ, thường gắn với sân đình, ao làng và các tích truyện dân gian. Còn rối dây - loại hình mà anh Được đang giảng dạy, lại có ưu thế ở chuyển động mềm mại, tạo hình gần gũi và khả năng kể chuyện bằng những nhân vật dân dã.
Nghệ sĩ Trần Được luôn tận tình hướng dẫn cách làm quen và điều khiển con rối cho các từng bạn học viên
Từ đó, người nghệ sĩ đã tự chỉnh sửa lại toàn bộ tạo hình con rối để phù hợp với văn hóa Việt: áo dài, áo bà ba, áo the khăn đóng, khăn mỏ quạ… Đến giai điệu âm nhạc mang âm hưởng dân gian trong từng vở diễn nhằm giúp các bạn nhỏ cảm nhận văn hóa Việt một cách trực quan nhất. "Tôi muốn các bạn nhỏ hình thành được tư duy về văn hóa Việt, nét đẹp nghệ thuật dân gian Việt để sau này đi đâu cũng tự hào mình là người Việt Nam" - anh Được nhấn mạnh.
Dù lớp học hiện nay chỉ diễn ra trong phạm vi nhỏ, nhưng anh Được tin rằng sức lan tỏa của nghệ thuật sẽ vượt khỏi giới hạn không gian nếu trẻ em được tiếp xúc thường xuyên. Anh kỳ vọng trong tương lai, các loại hình nghệ thuật dân gian như rối dây hay rối nước sẽ xuất hiện nhiều hơn trong các hoạt động ngoại khóa, sự kiện văn hóa và môi trường học đường.
"Những người nghệ sĩ như chúng tôi sẵn lòng truyền nghề cho các thế hệ trẻ để múa rối Việt Nam luôn được gìn giữ và phát triển" - nghệ sĩ múa rối Trần Được cho rằng điều làm nên giá trị của nghệ thuật múa rối là ở câu chuyện đằng sau mỗi nhân vật thể hiện. Các tiết mục múa rối truyền thống thường xoay quanh những hoạt động đời sống quen thuộc như hội làng, mùa vụ, các tích truyện dân gian, hay hình ảnh người lao động. Nhờ đó, trẻ sẽ hình dung được văn hóa Việt qua lăng kính nghệ thuật đầy màu sắc, chứ không đơn thuần như cách học qua sách vở.