Góc nhìn mới về nam tính và văn chương Việt Nam thời thuộc địa
(NLĐO) - "Hậu khoa cử: Nam tính và thẩm mỹ hiện đại ở Việt Nam thời thuộc địa" mang đến cái nhìn mới mẻ về giới và văn chương Việt Nam giai đoạn 1900-1945.
"Hậu khoa cử: Nam tính và thẩm mỹ hiện đại ở Việt Nam thời thuộc địa" của PGS.TS. Ben Tran (bản dịch) là một trong số ít nghiên cứu về nam giới và vấn đề nam tính ở một giai đoạn đầy biến động trong lịch sử Việt Nam: 1900-1945.
Cuốn sách đem đến cho bạn đọc một bức tranh sinh động về sự chuyển dịch của đời sống văn hóa và văn học Việt Nam từ sau khi chế độ khoa cử bị bãi bỏ. Từ sự sụp đổ của hệ thống quan lại thuần nam, một nền văn hóa in ấn mới đã hình thành, gắn liền với chữ quốc ngữ, báo chí và sự mở rộng độc giả, đặc biệt là sự xuất hiện của nữ giới trong thế giới chữ nghĩa.
Cuốn sách do do Mai Thị Thu Huyền và Đặng Thị Thái Hà chuyển ngữ, là công trình nghiên cứu hiếm hoi về nam giới ở Việt Nam thời thuộc địa
Cuốn sách gồm 5 chương, lần lượt khám phá các khía cạnh từ phóng sự của Tam Lang, Thạch Lam, tiểu thuyết của Vũ Trọng Phụng, Nhất Linh, Khái Hưng… cho đến sự giao thoa giữa thẩm mỹ Việt Nam và tinh thần quốc tế Queer.
Ben Tran phân tích: "Tôi xem xét những đứt gãy ở giai đoạn hậu khoa cử như yếu tố then chốt trong sự phát triển của trường văn chương Việt Nam thời hiện đại dưới chế độ thuộc địa".
Qua công trình này, người đọc có thể nhận thấy cách "văn hóa in ấn hậu khoa cử" làm thay đổi diện mạo văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX, vừa tái định nghĩa nam tính, vừa mở rộng không gian sáng tạo cho nữ giới và cho một thẩm mỹ hiện đại mang bản sắc riêng.
Sách nằm trong Tủ sách các tác giả Việt Nam đương đại thuộc Tủ sách Lịch sử Việt Nam của Omega Plus. Bìa sách sử dụng hình ảnh Phong hóa 134, số mùa Xuân (30-1-1935) - biểu tượng của thời kỳ văn chương đổi mới.
PGS.TS Ben Tran hiện giảng dạy tại Đại học Vanderbilt về chính trị và mỹ học của văn học Đông Nam Á, văn học Mỹ gốc Á, và văn học tiếng Anh trong thế kỷ XX và XXI.
Ông xuất bản cuốn sách Post-Mandarin: "Masculinity and Aesthetic Modernity in Colonial Vietnam" ("Hậu khoa cử: Nam tính và thẩm mỹ hiện đại ở Việt Nam thời thuộc địa", Fordham University Press) vào năm 2017, phân tích những biến chuyển của hình mẫu nam tính trong bối cảnh hiện đại hóa thẩm mỹ và chế độ thực dân đầu thế kỷ XX tại Việt Nam.