Khởi đầu kỷ nguyên chống tội phạm mạng
Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng tại Hà Nội là sự kiện mang ý nghĩa lịch sử, khởi đầu kỷ nguyên hợp tác toàn cầu về không gian mạng
Ngày 25-10, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia, Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc (LHQ) về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) có chủ đề "Chống tội phạm mạng - Chia sẻ trách nhiệm - Hướng tới tương lai" chính thức được khai mạc dưới sự chủ trì của Chủ tịch nước Lương Cường và sự tham dự của Tổng Thư ký LHQ António Guterres.
Ba thông điệp với thế giới
Tham dự lễ mở ký có hơn 2.000 đại biểu đến từ khoảng 110 quốc gia, 20 tổ chức quốc tế liên chính phủ và gần 200 tổ chức quốc tế khác, trong đó có nhiều lãnh đạo cấp cao các nước như Nga, Lào, Campuchia, Úc, Ecuador, Ba Lan, Uzbekistan…; cùng các chuyên gia, nhà khoa học, đông đảo doanh nghiệp Việt Nam và thế giới.
Dự sự kiện về phía Việt Nam có Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc; Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng; Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang; Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn; Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh, cùng nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, bộ, ngành.
Phát biểu và tuyên bố khai mạc, Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định lễ mở ký công ước này có ý nghĩa lịch sử, khởi đầu cho kỷ nguyên hợp tác toàn cầu về không gian mạng.
Theo Chủ tịch nước, cùng với quá trình phát triển của khoa học - công nghệ, không gian mạng vừa là không gian mới của sự phát triển vừa là mặt trận mới của an ninh toàn cầu, nơi cơ hội và thách thức đan xen. Bảo vệ chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia, bảo vệ không gian mạng không chỉ là yêu cầu của thời đại mà còn là điều kiện tiên quyết để mỗi quốc gia phát triển nhanh, bền vững, góp phần củng cố hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung.
Chủ tịch nước cho rằng Công ước Hà Nội gửi đi 3 thông điệp rõ ràng, mang ý nghĩa sâu sắc và lâu dài với thế giới. Thứ nhất, khẳng định cam kết định hình trật tự, bảo đảm an toàn, an ninh trong không gian mạng trên cơ sở luật pháp quốc tế. Thứ hai, đề cao tinh thần đoàn kết toàn cầu, chia sẻ, đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau. Thứ ba, nhấn mạnh mục tiêu cao nhất của mọi nỗ lực là vì người dân, để công nghệ phục vụ đời sống, mang lại cơ hội cho tất cả.

Chủ tịch nước Lương Cường và Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres cùng các trưởng đoàn dự lễ mở ký Công ước Hà Nội. Ảnh: HỮU HƯNG
Chủ tịch nước chia sẻ việc Việt Nam được chọn là quốc gia đăng cai lễ mở ký không chỉ là vinh dự lớn lao mà còn là trách nhiệm với cộng đồng quốc tế. Thông qua đăng cai lễ mở ký và là quốc gia đầu tiên ký Công ước Hà Nội, Việt Nam tái khẳng định mạnh mẽ cam kết thượng tôn pháp luật, thực thi nghiêm túc nghĩa vụ quốc tế và góp phần củng cố trật tự pháp lý toàn cầu vững mạnh trong không gian mạng.
Để công ước sau khi ký thực sự đi vào cuộc sống, Chủ tịch nước Lương Cường kêu gọi các quốc gia đẩy mạnh hơn nữa hợp tác quốc tế trong đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật và chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực trong xây dựng và bảo đảm không gian mạng an toàn và ổn định.
Vì thế giới số an toàn
Lễ mở ký Công ước của LHQ về chống tội phạm mạng đánh dấu lần đầu tiên một địa danh của Việt Nam được gắn với công ước đa phương, được gọi tên là "Công ước Hà Nội" minh chứng cho vị thế ngày càng cao của Việt Nam trên trường quốc tế.
Phát biểu tại phiên khai mạc, Tổng Thư ký LHQ António Guterres đánh giá cao vai trò dẫn dắt và đóng góp nổi bật của Việt Nam trong quá trình đàm phán và tổ chức sự kiện trọng đại này.
Tổng Thư ký LHQ António Guterres cho rằng mỗi ngày diễn ra những chiêu trò lừa đảo tinh vi cướp đoạt tài sản của các gia đình, phá hủy sinh kế và rút hàng tỉ đô-la khỏi nền kinh tế toàn cầu. Hay đó là những hình ảnh lạm dụng tình dục trẻ em diễn ra khắp nơi. Đó còn là dòng tiền phi pháp, được che giấu qua tiền mã hóa và giao dịch kỹ thuật số, đang tài trợ cho buôn bán ma túy, vũ khí và khủng bố... "Trong không gian mạng, không ai an toàn cho đến khi tất cả đều an toàn. Chỉ một lỗ hổng ở bất cứ đâu cũng có thể đe dọa mọi người ở khắp nơi. Đó là lý do tại sao chúng ta cần một phản ứng mạnh mẽ" - ông António Guterres nhấn mạnh về sự cần thiết của công ước.
Theo Tổng Thư ký LHQ António Guterres, công ước này mang lại nhiều bước đột phá quan trọng. Một trong những bước tiến lớn nhất là chia sẻ bằng chứng điện tử xuyên biên giới. Đây từng là rào cản lớn đối với công lý - khi kẻ phạm tội ở nước này, nạn nhân ở nước khác, còn dữ liệu lại nằm ở nước thứ ba. Công ước đã tạo ra con đường rõ ràng để các nhà điều tra và công tố viên có thể vượt qua rào cản này. Đây cũng là một chiến thắng cho các nạn nhân của lạm dụng trực tuyến. Đặc biệt, với công ước này, lần đầu tiên hành vi phát tán hình ảnh riêng tư mà không có sự đồng thuận bị coi là tội phạm.
Nhấn mạnh việc mở ký công ước đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong nỗ lực toàn cầu bảo vệ an ninh mạng và quyền con người trong kỷ nguyên số, Tổng Thư ký LHQ António Guterres kêu gọi các nước ký kết sớm phê chuẩn để công ước được thực thi đầy đủ và hiệu quả.
Bà Ghada Waly - Phó Tổng Thư ký LHQ, Giám đốc điều hành Văn phòng LHQ về ma túy và tội phạm (UNODC) - nêu rõ Công ước Hà Nội là kết quả của 5 năm đàm phán với sự tham gia của 160 bên liên quan, bao gồm các tổ chức liên chính phủ, tổ chức phi chính phủ, giới học thuật và khu vực tư nhân. Đây là minh chứng cho việc chủ nghĩa đa phương vẫn đang vận hành hiệu quả, phản ánh quyết tâm của cộng đồng quốc tế trong việc đối phó với tội phạm mạng.
Nhấn mạnh phát biểu của Tổng Thư ký LHQ António Guterres "Không ai an toàn cho đến khi tất cả đều an toàn", bà Ghada Waly kêu gọi các nước tăng cường cam kết chính trị và nguồn lực, tài chính, nhất là hỗ trợ cho các nước đang phát triển, thúc đẩy hợp tác công - tư nhằm hiện thực hóa các giá trị và mục tiêu của công ước.
Bà Ghada Waly cũng bày tỏ tin tưởng vào vai trò lãnh đạo và hợp tác của Việt Nam trong việc đưa công ước mới vào thực tiễn.
Ông MATT THISTLETHWAITE, đồng Bộ trưởng về Ngoại giao và Thương mại Úc:
Cùng nhau giải quyết thách thức
Xin chúc mừng Việt Nam đã đăng cai tổ chức lễ ký kết công ước quan trọng này. Đây là thời khắc then chốt để Việt Nam và thế giới cùng nhau giải quyết vấn đề an ninh mạng đang ngày càng gia tăng, đồng thời bảo đảm rằng người dân của chúng ta luôn được an toàn và bảo mật.
Tôi thực sự ấn tượng về mức độ phát triển của Việt Nam trong 20 năm qua, đặc biệt là một thành phố như Hà Nội. Tôi tin rằng đây là một trong những lý do khiến Việt Nam được chọn là nơi tổ chức lễ ký kết quan trọng này, đồng thời là minh chứng cho cam kết của Việt Nam trong việc giải quyết vấn đề an ninh mạng không chỉ trong khu vực mà còn trên toàn thế giới. Điều này thể hiện cam kết của các bạn đối với chủ nghĩa đa phương.
Ông SOK CHENDA SOPHEA, Phó Thủ tướng Campuchia:
Biến cam kết thành hành động
Lễ ký kết đã mở ra con đường hướng tới hành động phối hợp, trách nhiệm chung và niềm tin lẫn nhau. Công ước sẽ giúp các bên chia sẻ chứng cứ điện tử xuyên biên giới, dẫn độ nghi phạm, bảo đảm rằng không gian mạng sẽ không trở thành nơi trú ẩn an toàn cho tội phạm, mà là một môi trường an toàn cho tất cả mọi người.
Trong quá trình xây dựng chính sách, khuôn khổ pháp lý và thực thi pháp luật, mỗi quốc gia có những ưu tiên khác nhau. Tuy nhiên, điều tối quan trọng là phải điều chỉnh các ưu tiên quốc gia phù hợp với công ước, coi đây là cam kết chung trong việc hành động và bảo vệ công dân.
Campuchia cam kết mạnh mẽ và bền vững với công ước quốc tế quan trọng này. Chúng tôi mong muốn được phối hợp chặt chẽ với tất cả các quốc gia thành viên trong việc triển khai công ước và biến các cam kết trên giấy thành hành động thực tế.
Bà MARIA JOSE PINTO, Phó Tổng thống Ecuador:
Bảo vệ trẻ em trước các mối nguy
Đằng sau mối đe dọa trên không gian mạng luôn tồn tại nhiều hệ quả xã hội và ảnh hưởng đến thế hệ tương lai. Ngày nay, trẻ em lớn lên trong thế giới số, nơi kết nối không có giới hạn. Nhưng cũng chính trong không gian đó, các em phải đối mặt nguy cơ bạo lực trực tuyến, bóc lột tình dục và tin giả.
An ninh mạng không thể chỉ được nhìn nhận như một vấn đề kinh tế hay công nghệ, đó là vấn đề an sinh xã hội, là bảo vệ tâm hồn và trái tim của cả một thế hệ. Bởi khi một đứa trẻ mất niềm tin vào thế giới mạng, điều mất đi không chỉ là dữ liệu mà còn là tiềm năng, hy vọng và một phần tương lai chung của nhân loại.
Vì vậy, cần mở rộng khái niệm về "an ninh", đưa nhân phẩm, sức khỏe tinh thần và bảo vệ trẻ em vào trung tâm của các cuộc thảo luận về an ninh mạng. Hãy bảo đảm rằng mỗi bước tiến công nghệ đều đi kèm một bước tiến về nhân văn. Nếu bảo vệ được trẻ em hôm nay, chúng ta không chỉ giữ an toàn cho thế giới vật chất của các em mà còn gìn giữ linh hồn của chính nhân loại.
D.Ngọc ghi
Gần 70 quốc gia ký công ước
Sau phiên khai mạc, Chủ tịch nước Lương Cường và Tổng Thư ký LHQ António Guterres chứng kiến đại diện được ủy quyền của gần 70 quốc gia ký công ước. Công ước sẽ tiếp tục được mở ký sau đó tại trụ sở LHQ ở New York - Mỹ. Theo quy định, công ước sẽ chính thức có hiệu lực nếu có hơn 40 nước ký kết phê chuẩn, hoàn thành thủ tục hiệu lực nội bộ. Sau khi có hiệu lực và được thực thi, công ước hứa hẹn sẽ trở thành một "công cụ pháp lý quan trọng có tính phổ quát, bao trùm toàn cầu" cho tất cả các quốc gia thành viên hợp tác phòng chống tội phạm mạng.
Hình sự hóa các hình thức tội phạm mạng
Công ước của LHQ về chống tội phạm mạng gồm 9 chương, 71 điều khoản, đưa ra cách tiếp cận toàn diện nhằm ngăn ngừa và đấu tranh với vấn nạn tội phạm mạng toàn cầu cũng như bảo đảm các nguyên tắc về quyền con người.
Nội dung các chương bao gồm các quy định chung, hình sự hóa các hình thức tội phạm mạng; quyền tài phán; các biện pháp tố tụng và thực thi pháp luật; hợp tác quốc tế, các biện pháp phòng ngừa, hỗ trợ kỹ thuật và trao đổi thông tin, cơ chế thực thi. Các điều khoản cuối cùng của công ước quy định sau lễ mở ký ngày 25-10-2025 tại TP Hà Nội, công ước vẫn tiếp tục được mở ký tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York cho đến ngày 31-12-2026. Công ước sẽ có hiệu lực và ràng buộc về mặt pháp lý 90 ngày sau khi có ít nhất 40 quốc gia chấp nhận bị ràng buộc bởi công ước thông qua việc nộp lưu chiểu các văn kiện phê chuẩn, chấp nhận, phê duyệt hoặc gia nhập của họ.