Loay hoay cải tạo chung cư cũ

Dù Quảng Ninh đã vào cuộc từ rất lâu song số lượng chung cư cũ, xuống cấp được cải tạo chưa đáp ứng yêu cầu

Hiện nay, hàng ngàn cư dân sinh sống tại nhiều chung cư cũ ở Quảng Ninh luôn thấp thỏm lo âu vì những công trình này ngày càng xuống cấp nghiêm trọng.

Xập xệ, nhếch nhác

Lọt thỏm giữa những dãy nhà cao tầng khang trang, hiện đại ở vùng lõi trung tâm đô thị sầm uất của TP Hạ Long là chung cư Bạch Long tại phường Bạch Đằng. Chung cư 5 tầng này là khu tập thể được hoàn thành sớm nhất trên địa bàn TP Hạ Long, từ năm 1989.

Qua gần 40 năm sử dụng, đến nay, chung cư Bạch Long đã xuống cấp nghiêm trọng, xập xệ và nhếch nhác nhưng vẫn là nơi sinh sống của rất nhiều hộ dân. Kết cấu toàn bộ bề mặt khu nhà gần như đã bị phá hủy. Các gia đình sinh sống tại đây luôn phải đối mặt nguy cơ tường lở, bê-tông vỡ, chập điện…

Từ nhiều năm trước, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh đã kiểm định và đánh giá khu tập thể Bạch Long là chung cư cấp D. Đây là cấp độ nguy hiểm cao nhất, không bảo đảm an toàn.

Là một trong những hộ dân đầu tiên sinh sống tại chung cư Bạch Long, gia đình bà Đỗ Thị Khóa gồm mấy thế hệ vẫn bám trụ trong căn nhà rộng chưa đầy 35 m2 gần 40 năm qua. Đến nay, bà cũng không thể nhớ nổi số lần phải sửa căn hộ do dột nát, tường bong tróc, xuống cấp.

"Căn nhà dột nát khắp nơi, từ phòng bếp đến phòng vệ sinh. Những ngày mưa gió, dù ở trong bếp mà tôi vẫn phải đội nón nấu ăn. Nguy cơ dây điện chập cháy, tường lở, bê-tông, vữa bong tróc rơi xuống có thể xảy ra bất cứ lúc nào" - bà Khóa lo ngại.

Theo khảo sát, đánh giá của Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh, các chung cư cũ xuống cấp, hết niên hạn sử dụng như khu tập thể Bạch Long tập trung chủ yếu tại 2 đô thị lớn là TP Hạ Long và TP Cẩm Phả. Trong đó, TP Hạ Long có 6 chung cư gồm: Khu nhà 2 tầng mỏ than Hà Tu ở phường Hà Tu; chung cư 4 tầng sau Trường THPT Hòn Gai, phường Hồng Hải; chung cư 5 tầng Bạch Long; chung cư 5 tầng Lán Bè; lô A và lô C khu tập thể Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh tại phường Bạch Đằng.

Các chung cư nêu trên được xây dựng từ giai đoạn 1970 - 1980. Khi đó, điều kiện kinh tế còn khó khăn, công nghệ xây dựng chưa phát triển nên các chung cư này nhanh chóng xuống cấp. Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh đã thông báo kết luận kiểm định chất lượng 6 công trình này đều thuộc cấp D.

Trong khi đó, TP Cẩm Phả có tới 15 chung cư cấp C và 5 chung cư cấp D, theo kết quả kiểm định năm 2020 của Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh. Ông Vũ Ngọc Xuân - Trưởng khu phố Tân Lập 5, phường Cẩm Thủy, TP Cẩm Phả - cho biết: "Hầu hết các gia đình ngụ tại những chung cư này phải bỏ tiền ra sửa chữa, cải tạo căn hộ nhưng cũng chỉ là vá víu tạm thời. Về cơ bản, căn hộ vẫn không bảo đảm an toàn vì chung cư đã xuống cấp nặng nề".

Trông chờ những dự án mới

Từ tháng 12-2016, UBND tỉnh Quảng Ninh đã phê duyệt kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn giai đoạn 2016 - 2021 (Kế hoạch 4500).

Sau gần 8 năm triển khai thực hiện Kế hoạch 4500, bước đầu tỉnh Quảng Ninh đã hình thành các dự án, kêu gọi chủ đầu tư tham gia cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo hình thức xã hội hóa. Địa phương cũng đã cưỡng chế di dời các hộ dân, phá dỡ một số chung cư cấp D; cải tạo lại một số chung cư cũ mà ngành than đang sử dụng và quản lý…

Để chủ động ứng phó tình huống nguy hiểm và bảo đảm tái định cư lâu dài cho người dân, TP Cẩm Phả đã xây dựng 5 khu vực tạm cư với 119 phòng. Thành phố đang triển khai các thủ tục khảo sát, lập quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 khu dân cư đô thị tại khu vực chung cư Tân Lập 6 và Tân Lập 7 - công trình nguy hiểm cấp D - ở phường Cẩm Thủy, hướng tới việc tái định cư tại chỗ.

TP Hạ Long cũng đã phá dỡ 11 lô chung cư cũ; mở đường cho việc xây dựng 4 lô chung cư 3 tầng tại phường Bạch Đằng (dự án của Công ty CP Đầu tư và Khách sạn Myway Hạ Long), 2 lô chung cư 5 tầng tại phường Trần Hưng Đạo. Bên cạnh đó, đầu năm 2025, TP Hạ Long đã khởi động Dự án cải tạo, xây dựng lại khu chung cư cũ lô 6, 7, 8 ở phường Trần Hưng Đạo. Nằm ở vị trí đắc địa với thiết kế hiện đại, dự án này được kỳ vọng sẽ mang đến một diện mạo mới cho khu vực trung tâm thành phố.

Theo quy hoạch, Dự án cải tạo, xây dựng lại khu chung cư cũ lô 6, 7, 8 ở phường Trần Hưng Đạo sẽ gồm 3 tòa nhà, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho khoảng 1.800 người. Với nhiều công trình liên quan và các tiện ích đồng bộ, hiện đại, dự án có tổng mức đầu tư lên đến trên 1.783 tỉ đồng. Dự kiến, phần móng các tòa nhà sẽ hoàn thành trong quý III/2025; căn hộ định cư sẽ được bàn giao vào quý III và quý IV/2027.

Với các chung cư cấp D như Bạch Long, Hồng Hải và khu tập thể 2 tầng ở phường Hà Tu, ông Phạm Ngọc Long, Phó Trưởng Phòng Kinh tế - Hạ tầng - Đô thị TP Hạ Long, cho biết thành phố đã quyết định chuyển đổi công năng thành bãi đỗ xe, trồng cây xanh. Hạ Long cũng đang nghiên cứu, kêu gọi nhà đầu tư có tiềm năng thực hiện cải tạo, xây dựng lại 3 chung cư cấp D còn lại một cách đồng bộ, đáp ứng yêu cầu về cảnh quan và chất lượng sống.

Lãnh đạo TP Hạ Long cho biết không chỉ xây dựng lại các chung cư cũ và bố trí tái định cư tại chỗ, mục tiêu mà địa phương này hướng tới là nâng cấp toàn bộ hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật. Việc này sẽ góp phần chỉnh trang đô thị và phát triển TP Hạ Long theo hướng văn minh, hiện đại.