Nâng tầm thương hiệu sản phẩm OCOP

Sản phẩm OCOP (chương trình "Mỗi xã một sản phẩm") tại ĐBSCL ngày càng khẳng định uy tín trên thị trường nhưng cần giải quyết nhiều việc để nâng tầm thương hiệu

Đến tháng 9-2025, ĐBSCL có 3.907 sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 3 sao trở lên của 2.009 chủ thể. Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) đánh giá các sản phẩm OCOP tại ĐBSCL không ngừng được cải tiến mẫu mã, bao bì, bảo đảm chất lượng và an toàn thực phẩm, từng bước khẳng định uy tín trên thị trường.

Nan giải bài toán vốn đầu tư, thị trường tiêu thụ

Chương trình OCOP không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa địa phương, lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo, tạo việc làm, nâng cao thu nhập và đời sống người dân nông thôn.

Dù vậy, theo ông Phạm Văn Duy - Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường Bộ NN-MT - qua đánh giá hồ sơ sản phẩm OCOP cho thấy còn một số hạn chế. Nhiều sản phẩm thiếu trích dẫn quy chuẩn Việt Nam, thiếu phiếu kiểm nghiệm đạt chuẩn ISO 17025, chưa "kể" câu chuyện gắn với bản sắc địa phương; bao bì chưa đáp ứng yêu cầu của thị trường cao cấp. Nhiều chủ thể chưa có kế hoạch thu hồi sản phẩm khi hết hạn sử dụng; việc liên kết vùng nguyên liệu chưa bền vững, thiếu hợp đồng dài hạn và chứng nhận VietGAP/GlobalGAP...

Tại ĐBSCL, TP Cần Thơ là một trong những địa phương có số lượng sản phẩm OCOP nhiều nhất cả nước với 859 sản phẩm. Trong đó, 3 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao, 239 sản phẩm 4 sao và 617 sản phẩm 3 sao. Thành phố đặt mục tiêu từ nay đến cuối năm sẽ có thêm 5 sản phẩm OCOP.

Cơ sở của ông Chương Văn Khanh ở phường Tân Lộc là nơi đầu tiên tại Cần Thơ sản xuất sản phẩm mắm cá tra đạt chuẩn OCOP 4 sao. Ông cho biết việc xây dựng thương hiệu loại mắm này gặp không ít khó khăn.

Cơ sở của ông Khanh quy mô nhỏ, máy móc đơn sơ, sản xuất chủ yếu thủ công nên năng suất và chất lượng sản phẩm chưa ổn định, song khó tiếp cận vốn để đầu tư công nghệ, bao bì, nhãn mác. Thị trường tiêu thụ còn hạn chế, thương hiệu chưa có điều kiện quảng bá rộng rãi nên sản phẩm này cũng khó cạnh tranh.

Sản phẩm vỏ bưởi sấy giòn đạt chuẩn OCOP 3 sao sản xuất tại cơ sở của bà Phạm Thị Phượng tại phường Cái Vồn, tỉnh Vĩnh Long cũng gặp tình trạng tương tự, không dễ đến tay người tiêu dùng. Sản phẩm này dù đã được chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm nhưng thị trường tiêu thụ hạn chế, lại cạnh tranh gay gắt với các sản phẩm công nghiệp.

Bà Phượng trăn trở: "Cơ sở của chúng tôi sản xuất thủ công nên tốn nhiều thời gian, công sức nhưng thiếu vốn đầu tư máy móc hiện đại. Tôi mong muốn được hỗ trợ vay vốn ưu đãi, đào tạo kỹ thuật và kết nối thị trường để phát triển sản phẩm".

Đẩy mạnh giới thiệu, quảng bá

Ông Ngô Công Thức, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, cho rằng trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng, việc kết nối sản phẩm OCOP với các hệ thống thương mại là rất quan trọng. Việc này giúp mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm của địa phương, nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo điều kiện để doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ thể OCOP tham gia sâu hơn chuỗi giá trị toàn cầu.

Theo ông Phạm Văn Duy, ĐBSCL có lợi thế rõ rệt về tài nguyên và nông nghiệp, hoàn toàn có thể trở thành trung tâm sản xuất sản phẩm OCOP chất lượng cao của cả nước. "Do đó, các chủ thể OCOP và lãnh đạo địa phương cần quan tâm chuẩn hóa hồ sơ sản phẩm, nâng tầm hệ thống quản lý, mở rộng thị trường, phát triển bền vững các thương hiệu hiện có, chú trọng nâng chuẩn lên 4-5 sao…" - ông nhấn mạnh.

Thời gian qua, sản phẩm OCOP ở ĐBSCL đã được trưng bày tại các điểm du lịch, khu lưu niệm, cửa hàng đặc sản... hoặc được chủ thể OCOP livestream bán trực tiếp nhằm tiếp cận nhiều đối tượng. Khu Tưởng niệm Thủ tướng Võ Văn Kiệt ở tỉnh Vĩnh Long có điểm trưng bày và bán sản phẩm OCOP của hơn 20 chủ thể trên địa bàn. Điểm du lịch Cantho Eco Resort tại TP Cần Thơ cũng có gian hàng giới thiệu sản phẩm OCOP của vùng ĐBSCL để du khách mua sắm...

Ông Trương Hòa Hội, chủ cửa hàng "Đặc sản miền Tây quê tôi" ở TP Cần Thơ, cho biết việc ông kinh doanh sản phẩm OCOP nhiều năm nay không chỉ để kiếm lợi nhuận mà còn mong muốn tạo đầu ra ổn định cho những người khởi nghiệp, nhất là nông dân và thanh niên. Cửa hàng này vừa giới thiệu, lan tỏa giá trị sản phẩm OCOP đặc trưng của ĐBSCL vừa góp phần khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, phát triển kinh tế địa phương.

"Nhiều bạn trẻ khởi nghiệp và hộ sản xuất nhỏ lẻ thường gặp không ít khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm. Sản phẩm của họ và sản phẩm OCOP nói chung cần có thêm nhiều kênh giới thiệu, quảng bá đến người tiêu dùng trong và ngoài nước, từng bước nâng tầm thương hiệu" - ông Hội nhìn nhận.