Nepal dần trở lại bình thường

Lệnh giới nghiêm toàn quốc đã được dỡ bỏ một ngày sau khi bà Sushila Karki tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng lâm thời Nepal

Theo Himalaya Times, chính phủ Nepal đã dỡ bỏ lệnh giới nghiêm và lệnh cấm trên toàn quốc vào ngày 13-9, nửa ngày sau khi cựu Chánh án Tòa án Tối cao Nepal Sushila Karki nhậm chức Thủ tướng lâm thời.

Lệnh giới nghiêm được quân đội Nepal ban hành hồi đầu tuần sau khi lệnh cấm mạng xã hội của chính phủ tiền nhiệm khơi dậy làn sóng biểu tình ở một bộ phận lớn người dân thuộc gen Z, nhanh chóng leo thang thành bạo lực, buộc cựu Thủ tướng Nepal KP Sharma Oli phải từ chức.

Sau khi lệnh giới nghiêm được dỡ bỏ vào 6 giờ ngày 13-9 (giờ địa phương), giao thông công cộng và các hoạt động khác tại thủ đô Kathmandu cũng như nhiều địa phương khác dần được khôi phục. 

Thung lũng Kathmandu đông đúc xe cộ và người dân vào sáng cùng ngày, theo ghi nhận của phóng viên Himalaya Times, trong khi các tuyến xe buýt đường dài khởi hành từ Kathmandu đến những vùng khác của đất nước. Giới chức cho biết tình hình an ninh đang trở lại bình thường trên cả nước.

Bà Sushila Karki, 73 tuổi, được bổ nhiệm làm Thủ tướng lâm thời vào tối 12-9 (giờ địa phương) trong một buổi lễ đặc biệt do Tổng thống Ram Chandra Poudel chủ trì. Tổng thống Poudel đã viện dẫn điều 61 của Hiến pháp Nepal để thực hiện quyết định này. Đó là điều luật trao quyền cho tổng thống hành động với tư cách là nguyên thủ quốc gia và thực hiện các nhiệm vụ theo Hiến pháp và luật liên bang. Đây cũng là lần đầu tiên điều 61 được sử dụng để bổ nhiệm thủ tướng kể từ khi Hiến pháp mới của Nepal được ban hành.

Quyết định này được đưa ra sau các cuộc tham vấn kéo dài cả ngày tại Văn phòng Tổng thống và đáp ứng yêu cầu chính của những người biểu tình thuộc gen Z vốn gây sức ép đòi giải tán hạ viện và thành lập một chính quyền phi đảng phái - theo ông Kiran Pokhrel, cố vấn báo chí của tổng thống. Cũng trong ngày 12-9, Hạ viện Nepal được giải tán.

Bà Karki là nhân vật được phần lớn người biểu tình gen Z ủng hộ. Bà cũng là người phụ nữ duy nhất từng đứng đầu Tòa án Tối cao Nepal vào năm 2016 và 2017, nổi tiếng với lập trường chống tham nhũng trong chính phủ. Trở thành người phụ nữ đầu tiên giữ chức thủ tướng Nepal, bà Karki sẽ phải lãnh đạo một chính phủ được giao nhiệm vụ tổ chức các cuộc bầu cử quốc hội mới trong vòng 6 tháng và chuyển giao quyền lực.

Theo AP, Tổng thống Poudel đã ấn định ngày 5-3-2026 cho cuộc bầu cử sắp tới, dựa trên đề xuất của thủ tướng lâm thời. Cuộc bầu cử lập pháp gần đây nhất của Nepal được tổ chức vào năm 2022.

Việc bổ nhiệm nữ thủ tướng lâm thời của Nepal đã nhận được sự ủng hộ quốc tế. Trang UN News dẫn lời bà Hanna Singer Hamdy, điều phối viên thường trú của Liên hợp quốc tại Nepal: "Vào thời điểm quan trọng này, Liên hợp quốc sát cánh cùng người dân Nepal trong khát vọng hòa bình, công lý, minh bạch, trách nhiệm giải trình và tiến bộ". 

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã gửi lời chúc tốt đẹp nhất tới thủ tướng lâm thời Nepal, bày tỏ sự ủng hộ vững chắc của Ấn Độ đối với hòa bình và tiến bộ của Nepal. Chính phủ Nhật Bản cũng hoan nghênh việc bổ nhiệm bà Karki, đồng thời hy vọng Nepal sẽ thực hiện tiến trình chuyển đổi hòa bình và dân chủ càng sớm càng tốt.