Huyền thoại về tác giả Sông Đông êm đềm
Những hoạt động kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà văn Nga được giải Nobel Mikhail Sholokhov đă bắt đầu khởi sắc ở đất nước của ông. Tại buổi hội thảo ngày 28- 5, cuộc tranh luận về cuộc đời và tác phẩm huyền thoại của ông vẫn còn nhiều dấu hỏi.
Ngay cả ngày tháng năm sinh của ông cũng có nhiều ý kiến. Năm sinh chính thức được công bố của ông là 1905 nhưng nhiều học giả cho rằng ông sinh ra trước đó từ một đến 10 năm. Thêm vào đó nhiều ý kiến cho rằng tác phẩm bất hủ Sông Đông êm đềm, được đăng thành 4 tập từ 1928 đến 1940, cũng do ông “ ăn cắp”. Họ nói ông không đáng được hưởng thành công của cuốn sách, mang lại cho ông giải Nobel vào năm 1965. Tiểu thuyết miêu tả mối tình của sĩ quan cô dắc Grigory Melekhov trong cuộc nội chiến cũng như đời sống của những người cô dắc vùng Sông Đông. Tuy nhiên, sau khi tiểu thuyết được xuất bản, sức sáng tạo của Sholokhov trở nên mờ nhạt, khi ông viết những tác phẩm về hiện thực xã hội chủ nghĩa như truyện ngắn Số phận con người năm 1956. Ông là khuôn mặt nổi bật trong nền văn học Xô Viết, ủng hộ hết lòng đường lối của ĐCS Liên Xô. Năm 1959, ông tháp tùng Nikita Khruschev đi Châu Âu và đi Mỹ. Năm 1961 ông được bầu vào BCH TƯ ĐCS Liên Xô.
Mặc dù bầu không khí văn học ở Nga đă cởi mở hơn, những ý kiến về Sholokhov vẫn bị chia rẽ hơn bao giờ hết. Buổi hội thảo đă thu hút nhiều sử gia và nhà báo từ nhà sử học chống Sholokhov Roy Medvedev đến nhà báo và nhà phê bình văn học Lev Kolodny, người đã xuất bản 2 cuốn sách bảo vệ sự nghiệp của nhà văn.
Những lời phê bình cuốn sách không phải của Sholokhov ngày càng tăng. Theo ông Kolodny, những nghi ngờ này dựa trên sự việc: năm 1974, một tờ phướn không có tác giả ủng hộ giả thuyết lan truyền trong dân chúng là Sông Đông êm đềm do một nhà văn người Cô dắc và sĩ quan Bạch Vệ Fyodor Kryukov viết. Chính nhà văn Alexander Solzhenitsyn viết lời nói đầu nên tờ phướn nhanh chóng nhận được sự ủng hộ ở khắp nơi. Kolodny phát biểu tại hội thảo: ”Tờ phướn này chỉ là giả thuyết không có cơ sở. Chính lời giới thiệu của Solzhenitsyn và những bức ảnh của gia đình Kryukov đă có tác động tâm lý lớn”.
Tại hội thảo, Medvedev đă nói lên những nỗi ngờ vực về quyền tác giả của Sholokhov năm 1977 khi xuất bản cuốn sách: ”Những vấn đề trong tiểu sử văn học của Mikhail Sholokhov” ở Phương Tây. Ông lại nhắc lại mối nghi ngờ này khi nhấn mạnh một tác giả trẻ như Sholokhov (khi viết tiểu thuyết, ông mới 22 tuổi) không thể sáng tạo được một tác phẩm già dặn như vậy. Ông phát biểu: ”Thật khó tin một thanh niên trẻ, không được học hành như vậy lại viết được một cuốn tiểu thuyết hay nhất của Nga trong thế kỷ 20. Ngay bạn thân của ông cũng khó tin nữa là”. Tuy nhiên ông cũng thừa nhận cuốn sách của ông xuất bản năm 1977 ít công phu, và được xuất bản chỉ để lên án việc KGB đă gây sức ép cho ông và giả mạo những hồ sơ vì những hoạt động bất đồng chính kiến của ông.
Nhà văn Mikhail Sholokhav
Nhà báo lão thành Kolodny lên tiếng ủng hộ Sholokhov mạnh mẽ. Ông nói những bản copy được tìm thấy cho thấy Sholokhov chính là tác giả của cuốn tiểu thuyết. Ông nói: ”Bản thảo bị mất khiến cho nghiên cứu về Sholokhov gặp khó khăn. Những bản thảo tôi có chứng tỏ Sholokhov đă viết cuốn tiểu thuyết. Nhiều bản nháp cho thấy ông không thể ăn cướp từ đâu cả. Ông có một trí nhớ thần kỳ, vốn ngôn ngữ phong phú từ trong máu. Không ai có thể làm giả như vậy được”. Kolodny đă xuất bản hai cuốn sách nhan đề Ai viết Sông Đông êm đềm và Tôi đă tìm thấy Sông Đông êm đềm như thế nào.
Đài truyền hình Chanel One của Nga đang chiếu một bộ phim tài liệu hai phần nhan đề “Nhà văn và nhà lãnh đạo” về cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn. Đạo diễn phim Vladimir Meletin cho biết mặc dù bộ phim được làm theo đơn đặt thàng của đài truyền hình do nhà nước quản lý nhưng ông đă nhanh chóng bị hấp dẫn bởi những bất cập trong nghề nghiệp của Sholokhov. Hãng Chanel One cho biết hãng đang làm bộ phim “Những bí ẩn của Sông Đông êm đềm” và sẽ đem ra chiếu đúng dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn vào năm 2005.