NSND Thanh Ngoan - Hạnh phúc khi gắn bó trọn đời với chèo

Ở tuổi U60, khi nhiều người chọn cuộc sống an nhàn, NSND Thanh Ngoan vẫn tất bật với những chuyến đi đầy ý nghĩa

Từ sân khấu quê nhà đến trời Âu, từ những lớp học nhỏ đến những buổi biểu diễn quốc tế, NSND Thanh Ngoan miệt mài quảng bá tinh hoa nghệ thuật dân tộc Việt Nam với niềm say mê bền bỉ.

Tâm huyết với nghề

NSND Thanh Ngoan cho biết đang kết hợp cùng nghệ sĩ đàn tỳ bà Nghiêm Thu và NSƯT Lê Nguyên Đạt thực hiện chương trình quảng bá nghệ thuật truyền thống, kết hợp phát triển du lịch. Chương trình không chỉ trình diễn chèo - bộ môn gắn bó cả đời với chị - mà còn trình diễn nhiều loại hình khác như dân ca, cải lương, quan họ, cùng các bản hòa tấu nhạc cụ dân tộc đặc sắc. "Tôi mong khán giả, đặc biệt là du khách quốc tế, sẽ cảm nhận được hồn cốt của văn hóa Việt Nam qua những giai điệu và lời ca" - chị chia sẻ.

NSND THANH NGOAN - Hạnh phúc khi gắn bó trọn đời với chèo - Ảnh 1.

NSND Thanh Ngoan

Chuyến hành trình quảng bá nghệ thuật truyền thống của NSND Thanh Ngoan sẽ tiếp tục tại Nhật Bản vào tháng 12, trong khuôn khổ giao lưu âm nhạc quốc tế. Đây là nỗ lực không ngừng của người nghệ sĩ tâm huyết, đưa nghệ thuật dân tộc Việt Nam vượt biên giới, đến gần hơn với bạn bè quốc tế.

NSND Thanh Ngoan không chỉ là gương mặt quen thuộc trong nước mà còn là đại diện tiêu biểu của nghệ thuật truyền thống Việt Nam ở nước ngoài. Chị từng mang tiếng hát xẩm, chèo, ca trù đến phục vụ kiều bào ở châu Âu, châu Mỹ và nhiều chương trình giao lưu quốc tế. Tiếng hát của chị, đặc biệt với bài xẩm "Sướng khổ vì chồng", từng khiến khán giả nước ngoài thích thú vì sự duyên dáng và độc đáo.

Nỗ lực không ngừng

NSND Thanh Ngoan tên thật là Nguyễn Thị Bích Ngoan, sinh năm 1966 tại tỉnh Thái Bình (nay là tỉnh Hưng Yên) - vùng quê được coi là "cái nôi của chèo". Chị lớn lên giữa không gian tràn ngập lời ca tiếng hát. Từ năm 7 tuổi, chị đã hát chèo ở đội văn nghệ của thôn. Năm 13 tuổi, chị thi đỗ vào Nhà hát Chèo Việt Nam và bắt đầu hành trình nghệ thuật chuyên nghiệp.

NSND THANH NGOAN - Hạnh phúc khi gắn bó trọn đời với chèo - Ảnh 2.

NSND Thanh Ngoan (thứ 3 từ trái sang) tại lễ vinh danh trong ngày truyền thống Sân khấu Việt Nam 2025. (Ảnh do nhân vật cung cấp)

Năm 1981, khi mới 15 tuổi, chị đã gây ấn tượng với giải "Tiếng hát chèo hay" ở Thái Bình và được khán giả trìu mến gọi là "Ngoan Béo". Đến năm 1993, dù mang thai hơn 8 tháng, chị vẫn được mời tham gia hội diễn ở Ninh Bình, vì không ai có thể thay thế vai diễn của chị. Sự nghiệp của chị là hành trình của những nỗ lực, cống hiến không ngừng nghỉ. Từ một vai nhỏ không lời thoại đến vai Hoạn Thư đầy nội tâm trong "Truyện Kiều", chị luôn thể hiện bằng sự tỉ mỉ, say mê.

"Tôi may mắn được Tổ nghiệp và đồng nghiệp thương yêu, nên hầu như cuộc thi nào cũng có giải. Nhưng điều khiến tôi hạnh phúc nhất là được gắn bó trọn đời với chèo" - NSND Thanh Ngoan trải lòng.

Năm 2022, sau hơn 40 năm gắn bó với nghệ thuật chèo, NSND Thanh Ngoan chính thức nghỉ hưu, khép lại một chặng đường nghệ thuật đầy ấn tượng. Tuy nghỉ hưu nhưng với chị, niềm say mê chèo vẫn luôn cháy bỏng. Ngoài các chuyến biểu diễn, chị còn dành thời gian truyền dạy hát chèo, hát văn, xẩm, ca trù cho thế hệ trẻ, đồng thời tổ chức các chương trình biểu diễn định kỳ nhằm giữ gìn và lan tỏa nghệ thuật truyền thống.

Từng là Ủy viên Hội Liên hiệp Thanh niên TP Hà Nội, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ trẻ Hà Nội, NSND Thanh Ngoan luôn tiên phong trong các hoạt động đưa nghệ thuật dân gian đến gần giới trẻ. Năm 2023, chị gây chú ý khi ngồi ghế giám khảo chương trình truyền hình "The New Mentor", mang góc nhìn nghệ thuật truyền thống vào môi trường giải trí hiện đại.

Chị tâm sự: "Chèo đã trải qua những giai đoạn chông chênh, có lúc khán giả thưa vắng. Nhưng tôi tin chỉ cần chúng ta không buông tay, chèo vẫn có thể sống và tỏa sáng trở lại".

NSND Thanh Ngoan cũng là một trong những người đầu tiên mạnh dạn đưa ca trù vào chèo, tạo nên những vai diễn đặc biệt như chủ quán Hồng Châu trong vở "Hồ Xuân Hương. 

"Ngày 3-10 vừa qua, NSND Thanh Ngoan cùng nhiều nghệ sĩ sân khấu nghệ thuật truyền thống đã được vinh danh trong ngày truyền thống Sân khấu Việt Nam 2025, do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức.

NSND Trịnh Thúy Mùi - Phó Chủ tịch Liên hiệp Các hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam - nhận xét: "Thanh Ngoan là nghệ sĩ năng động, vừa tham gia biểu diễn vừa đảm nhiệm vai trò lãnh đạo, đồng thời còn tích cực nghiên cứu. Sau khi bảo vệ thành công luận án tiến sĩ, chị vẫn miệt mài lao động nghệ thuật. Sự bền bỉ và tinh thần đổi mới là những gì mà đồng nghiệp nhìn nhận ở Thanh Ngoan".