Phát triển sầu riêng trước yêu cầu cao của thị trường xuất khẩu

(NLĐO) - Thị trường xuất khẩu ngày càng khắt khe về chất lượng, truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm, đặt ra thách thức cho chuỗi sản xuất sầu riêng.

Ngày 23-4, UBND huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức công bố chứng nhận nhãn hiệu sầu riêng Krông Búk và hội nghị phát triển ngành hàng sầu riêng bền vững.

Sầu riêng mang lại đời sống ấm no cho nông dân

Huyện Krông Búk có đất đai, khí hậu thích hợp để phát triển đa dạng các loại cây trồng và đang từng bước hình thành các vùng sản xuất chuyên canh quy mô lớn, hướng tới mục tiêu sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa tập trung, nâng cao hiệu quả kinh tế.

Cây sầu riêng được đưa vào trồng xen trong vườn cà phê trên địa bàn huyện Krông Búk từ nhiều năm trước. Với điều kiện thổ nhưỡng phù hợp và nhu cầu thị trường tăng cao, cây sầu riêng được phát triển mở rộng diện tích từ năm 2010 đến nay.

Hiện huyện Krông Búk có khoảng 5.573 ha sầu riêng, tăng hơn 1.000 ha so với năm 2024, trong đó diện tích trồng thuần hơn 3.600 ha. Sản lượng sầu riêng năm 2025 ước đạt hơn 61.000 tấn.

Theo UBND huyện Krông Búk, cây sầu riêng có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế của địa phương, mang lại lợi nhuận và thu nhập cao cho người dân cũng như các cơ sở, đại lý thu mua, đóng gói, xuất bán.

Trong bối cảnh thị trường tiêu thụ sầu riêng chính ngạch tăng cao, UBND huyện Krông Búk tích cực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm phát triển bền vững ngành hàng sầu riêng. Trong đó, các tổ hợp tác, hợp tác xã bước đầu có sự liên kết, hợp tác giữa sản xuất - tiêu thụ theo chuỗi giá trị. Một số mô hình sản xuất an toàn được chứng nhận VietGAP, sử dụng giống tốt, thích ứng với điều kiện tự nhiên và tạo ra sản lượng, chất lượng tốt để xuất khẩu chính ngạch.

Huyện Krông Búk đã được phía Hải quan Trung Quốc cấp 17 mã số vùng trồng sầu riêng xuất khẩu chính ngạch với diện tích gần 300 ha và 3 cơ sở đóng gói. Hiện nay có 64 vùng trồng với diện tích hơn 1.370 ha đang chờ phía Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt. UBND huyện đã tổ chức kiểm tra, giám sát thường xuyên và định kỳ tại 17 mã số vùng trồng và 3 cơ sở đóng gói đã được cấp mã nhằm kiểm soát chất lượng và hỗ trợ hướng dẫn thực hiện đúng quy định.

UBND huyện đã thực hiện công tác xây dựng và bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận và được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu "Sầu riêng Krông Búk Krong Buk Durian". Đây là cơ sở giúp cho người trồng sầu riêng yên tâm sản xuất, tạo ra giá trị sản phẩm được khách hàng tin tưởng sử dụng, mang lại giá trị kinh tế đối với người trồng sầu riêng.

Phát triển bền vững để ứng phó với những thách thức

Theo UBND huyện Krông Búk, thời gian qua, thị trường thu mua sầu riêng trên địa bàn huyện có nhiều biến động về giá cả, phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc. Việc diện tích trồng sầu riêng mở rộng ồ ạt trên vùng đất không phù hợp ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng và thương hiệu sầu riêng Krông Búk. Bên cạnh đó, thời gian gần đây, diễn biến thời tiết bất lợi, nhất là lạnh và nắng nóng kéo dài gây ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, phát triển, chất lượng và sản lượng sầu riêng.

UBND huyện Krông Búk cũng nhìn nhận diện tích được cấp mã số vùng trồng, số lượng cơ sở đóng gói được cấp mã số đủ điều kiện để xuất khẩu chính ngạch còn rất ít. Chưa xây dựng được thị trường đầu ra ổn định cho sản phẩm sầu riêng. Bên cạnh đó, chưa có chế tài về xử lý vi phạm trong quản lý, sử dụng mã vùng trồng hoặc thu hoạch sầu riêng chưa đủ độ chín. Tình trạng chốt giá sớm, bẻ cọc hợp đồng vẫn còn xảy ra dẫn đến khó phát triển ngành hàng sầu riêng bền vững…

Để khắc phục những hạn chế, UBND huyện Krông Búk sẽ điều tra, đánh giá thực trạng cây sầu riêng, vận động người dân không ồ ạt mở rộng diện tích mà tập trung vào chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật để đảm bảo năng suất, chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn cạnh tranh của thị trường xuất khẩu.

Tổ chức lại sản xuất theo hướng tập trung chuyên canh nhằm đáp ứng yêu cầu của khách hàng nhập khẩu và nhu cầu nguyên liệu của các cơ sở chế biến. Tiếp tục hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong việc thiết lập hồ sơ mã số vùng trồng trên địa bàn huyện. Tạo điều kiện về quỹ đất để các cơ sở thu mua, chế biến sầu riêng đầu tư xây dựng kho xưởng chế biến. Đẩy mạnh công tác vận động người trồng sầu riêng đăng ký sản xuất có chứng nhận.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát mã vùng, kiểm tra các cơ sở sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp; giám sát chất lượng an toàn thực phẩm tại các tổ chức, cá nhân trồng, thu mua, chế biến sầu riêng và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm...

Ông Hoàng Kiên Cường, Chủ tịch UBND huyện Krông Búk, nhấn mạnh những năm gần đây, khi sầu riêng của Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch ra thế giới cũng là lúc chất lượng sầu riêng đòi hỏi ngày càng cao. Nếu quy trình chăm sóc, thu hoạch, chế biến sầu riêng mà không tuân thủ các quy định và ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất thì chắc chắn sẽ không tạo ra được một sản phẩm tốt, giá cả bất bênh.

Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung chỉ ra những tồn tại và giải pháp để ngành hàng sầu riêng đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu ngày càng cao.