Phóng sự

Còn bao nhiêu "Muaban24"?

Trong 6 tháng đầu năm 2012, lực lượng công an đã phá hai vụ án tội phạm mạng: Cty TNHH Diamond Holiday (DHT) và Cty đào tạo mua bán trực tuyến Muaban24 (MB24). Cả hai Cty đều có chung một hành vi lừa đảo: Dụ dỗ, lôi kéo người tham gia để hưởng hoa hồng.

Còn bao nhiêu "muaban24" nữa đang hoạt động lừa đảo?

Hậu quả là có hơn 100.000 người tham gia nộp vào hai Cty với số tiền lên tới trên 1.400 tỉ đồng. Hậu quả để lại thật nặng nề, không ít người lâm vào cảnh nợ nần, mâu thuẫn vì đã lừa gạt lẫn nhau.

Bài 1: Nhận diện các chiêu lừa đảo

Ngay sau khi công an tiến hành bắt giữ lãnh đạo MB24, nhiều chi nhánh của MB24 đã “cửa đóng, then cài”, khiến các hội viên, những người đã “trót dại” đóng tiền rất hoang mang. Theo Bộ Công Thương, hiện có tới 39 Cty TNHH không có giấy phép kinh doanh điện tử nhưng có mô hình hoạt động như MB24. Để người dân không bị sa bẫy bởi những Cty có chiêu thức hoạt động kiểu như MB24, Báo Lao Động xin chỉ ra những chiêu thức lừa đảo để bạn đọc dễ nhận diện.

Chiến dịch tạo niềm tin

Khi mới thành lập, lãnh đạo hai Cty DHT và MB24 đều có chung phương thức tạo uy tín bằng cách tổ chức ra mắt, hội thảo tại những địa điểm rất hoành tráng, mời một số cán bộ có tên tuổi đến dự và phát biểu; mở chiến dịch quảng cáo theo phương thức PR bằng các bài viết trên một số phương tiện thông tin đại chúng. Tại trụ sở Cty và các chi nhánh, những hình ảnh, bài viết đó được phóng to, đóng khung treo ở những vị trí hết sức trang trọng, bắt mắt. Một êkíp những người hoạt ngôn, có khả năng diễn cảm được đào tạo để thuyết phục được người nghe.

“Một đồn mười, mười đồn trăm”, “bệnh” hiệu ứng đám đông đã tạo cơ hội để hai Cty đó nhân rộng số hội viên trong một thời gian ngắn. Chỉ một năm rưỡi hoạt động, hai Cty đã lôi kéo được trên 100.000 người và “hút” được số tiền khoảng 1.400 tỉ đồng. Trưởng phòng CSĐT tội phạm về kinh tế và chức vụ - CA tỉnh Phú Thọ đã phải thốt lên: “Tôi có cảm giác rằng cứ mỗi phút lại có một người dân Phú Thọ tham gia vào chi nhánh MB24”.

Thả mồi rắc thính

Chiêu thức của DHT: Bạn muốn trở thành hội viên “kỳ nghỉ kim cương” thì đóng 375USD và phải có trách nhiệm giới thiệu người tham gia sao cho lấp đầy bàn (bàn vàng) gồm 15 người thì được thưởng 1.000USD và được chuyển sang bàn đỏ. Muốn thoát khỏi bàn đỏ để nhận 15.000USD thì bạn phải “lấp đầy” bàn với điều kiện ngặt nghèo hơn là phải trợ giúp được hai người mới để lên bàn đỏ - nghĩa là phải tìm đủ 45 người tham gia. Với lời quảng cáo đầy hấp dẫn “thu nhập của bạn là vô cùng”, nên những người mới được nghe thuyết giảng đều đơn giản nghĩ rằng còn có biết bao bạn bè, người thân khác nữa. Con số 15 hay 45 đáng là bao so với mức thưởng 1.000USD, 15.000USD chờ trước mắt? Thế là người này rủ người kia, ai cũng cố nói thật hay để dụ thêm người mới để hy vọng lấy được tiền thưởng. Họ còn một viễn tưởng là được đi du lịch ở nước ngoài, được ở khách sạn 5 sao tại bất kỳ nước nào trên thế giới.

Địa chỉ số 89B Khương Hạ, quận Thanh Xuân, HN, nơi đây vốn là trụ sở của chi nhánh MB24, nhưng cửa đã đóng im ỉm từ ngày 3.8

MB24 cũng có chiêu thức dụ người tham gia tương tự. Đóng 5,2 triệu đồng mua gian hàng, giới thiệu thêm một người được hưởng hoa hồng 1,5 triệu đồng. Như vậy bạn muốn lấy lại được 5,2 triệu đồng đã đóng thì ít nhất phải giới thiệu được 4 người để lấy lại vốn và lời được 600.000 đồng. Không ít người có “hiểu biết” khi biết mình bị lừa, nhưng vì tiếc tiền đã đóng nên không dám nói thật, lại phải nói ngon nói ngọt để dụ bằng được người mới tham gia; dụ người lạ thì khó, đành dụ người thân, bạn bè.

Tham gia vào hoạt động của DHT cũng như MB24 theo kiểu “lừa” theo dây, lấy tiền người sau trả người trước, không giới thiệu được thêm người thì không lấy lại được số tiền đã đóng. Chính vì thế, chỉ trong thời gian ngắn, lượng người tham gia vào 2 Cty này rất lớn và số tiền mà họ thu được cũng tăng theo cấp số nhân.

Trả thưởng hấp dẫn

Cả hai Cty “lừa” đều đưa ra mức thưởng hoa hồng hấp dẫn. Với DHT là chính sách vượt cấp, trả thưởng với số tiền mà người lao động nghèo làm cả đời cũng không tích góp được: Khi bạn thoát ra được khỏi bàn kim cương (giới thiệu được 60 người và bảo trợ được 4 thành viên lấp đầy được 4 bàn phụ trách) được 300 người thì được 250.000USD. Nhưng người tham gia chỉ tập trung vào số tiền thưởng ngất ngưởng mà không hiểu được các điều kiện rất “ngặt nghèo” đằng sau của DHT.

Với MB24 thì “tung chiêu” đơn giản hơn, không bắt buộc phải giới thiệu đủ bàn mới được tiền thưởng, giới thiệu được người nào chi hoa hồng ngay. Chính vì vậy mà lượng người tham gia vào MB24 dù không bằng DHT, nhưng số tiền thu được so với DHT cũng không hề kém. Thế mới biết thủ đoạn và chiêu thức của MB24 tinh vi hơn nhiều so với DHT.

Chính Giám đốc MB24 chi nhánh Hà Tĩnh Dương Thế Hoàng cũng còn ngơ ngẩn vì bị lừa: “Với vô số lời giới thiệu, quảng bá, trong đó có cả những lời nói của người có rất nhiều tiếng tăm, uy tín trong xã hội về hoạt động kinh doanh lành mạnh, đúng pháp luật nên tôi đã tham gia ngay khi được mời. Nhưng giờ tôi rất ngỡ ngàng, hoang mang không hiểu chuyện gì vừa mới xảy ra”.

Thu hàng trăm tỉ đồng, nhưng tài khoản, két của MB24 trống trơn

Số tiền khổng lồ hơn 700 tỉ đồng mà MB24 thu được từ các hội viên mua gian hàng ảo trên hiện ở đâu? Hạch toán vào các kênh nào và phân chia ra sao? Quá trình khám xét tại 5 địa điểm đặt trụ sở Cty, tài khoản của MB24 hoàn toàn trống trơn, két sắt không còn một xu lẻ. Theo một lãnh đạo Phòng CSĐT tội phạm về trật tự xã hội (CA TP.Hà Nội), sau khi làm rõ được hành vi phạm tội của các đối tượng trong hệ thống MB24, các đối tượng này ngoài việc chịu trách nhiệm hình sự, còn phải chịu trách nhiệm dân sự đền bù cho người bị hại. Bên cạnh đó, CQĐT sẽ chứng minh làm rõ nếu phát hiện các tài sản khác của các đối tượng vi phạm do hành vi phạm tội mà có thì CQĐT tiến hành kê biên, khắc phục hậu quả. CQĐT cũng khuyến cáo các hội viên, nạn nhân xuất trình những tài liệu chứng cứ chứng minh việc nộp tiền cho MB24.

Sáng 3.8, PV trở lại địa chỉ số 89B Khương Hạ, quận Thanh Xuân, HN, nơi đây vốn là trụ sở của chi nhánh MB24, nhưng cửa đã đóng im ỉm. Theo tài liệu của cơ quan CA, thì chi nhánh này có nhiều người tham gia nhất ở Hà Nội (khoảng 1.300 thành viên). Trước đó, tòa nhà 9 tầng này luôn tấp nập người ra vào. Theo những người dân sống gần đây cho biết, sau khi cơ quan CA vào cuộc, ngày 1.8, các thành viên của MB24 tại đây đã cho dọn dẹp trụ sở, trả lại nhà. Có nhiều bức ảnh quảng bá hoạt động của MB24, trước đó được treo trang trọng trên tường đã bị vứt tháo bỏ ra đường.