Bí mật thông tin về vụ Watergate

Bất mãn, “Họng sâu” (Deep Throat) Mark Felt cung cấp thông tin cho 2 phóng viên báo Washington Post. Và vụ xì-căng-đan Watergate đã hất Richard Nixon bay ghế tổng thống

Móc nối

Năm 1970, khi còn là đại úy hải quân làm việc dưới trướng đề đốc Thomas H. Moorer, Bob Woodward thỉnh thoảng được giao nhiệm vụ đưa tài liệu đến Nhà Trắng. Trong một lần như vậy, Woodward quen viên chức FBI (Cục Điều tra Liên bang Mỹ) Mark Felt. Tháng 8-1970, Woodward chính thức giải ngũ và nộp đơn xin làm phóng viên tại Washington Post, dù chưa hề có kinh nghiệm báo chí. Đầu năm 1972, Felt cho Woodward biết rằng FBI có vài thông tin cho thấy Phó Tổng thống Spiro T. Agnew đã nhận hối lộ 2.500 USD và giấu xấp tiền trong ngăn kéo văn phòng. Đây là “mối quan hệ thông tin” đầu tiên giữa Felt và Woodward...

Tòa soạn Washington Post đã hoàn toàn bất ngờ khi “Họng sâu” (Deep Throat) Mark Felt tiết lộ “danh phận” trong vụ xì-căng-đan Watergate - một bí mật Felt từng hứa giữ kín cho đến khi chết, mà đáng lý chỉ Washington Post - tờ báo đầu tiên phanh phui Watergate với đóng góp của hai phóng viên Bob Woodward và Carl Bernstein - mới đủ tư cách cung cấp những gì họ từng giấu hơn ba thập niên qua. Ở thế “trâu chậm uống nước đục”, Bob Woodward đã lần đầu tiên cho biết toàn bộ quá trình mình tiếp cận Felt. Dưới đây là tóm lược bài viết của Bob Woodward trên Washington Post số 2-6-2005 (nhân xưng “tôi” được thay bằng “Bob Woodward”).

Khoảng 9 giờ 45 phút sáng 2-5-1972, khi ở văn phòng tại trụ sở FBI, Felt nghe tin sếp Hoover từ trần. Theo nguyên tắc, Felt là người thay thế. Tuy nhiên, Felt đã bất mãn khi Nixon bổ nhiệm L. Patrick Gray quyền giám đốc FBI. Ngày 17-6, một trực đêm FBI gọi đến nhà Felt, cho biết có 5 kẻ - túi quần nhét đầy 100 USD và mang theo nhiều thiết bị nghe trộm cũng như máy ảnh - bị bắt tại trụ sở Đảng Dân chủ trong cao ốc Watergate lúc 2 giờ 30 phút sáng. Woodward lập tức bắt liên lạc với Felt nhưng Felt tỏ ra bực dọc, yêu cầu không được gọi điện, không được đến nhà cũng như không được liên lạc bất kỳ hình thức gì công khai. Tuy nhiên, cuối cùng, Felt đồng ý gặp Woodward tại nhà riêng ở Virginia, dặn rằng kéo màn cửa khi nào muốn liên lạc đồng thời để đèn sáng...

Woodward dùng mảnh vải đỏ nhỏ, loại thường được treo ở đuôi xe tải dài, làm dấu hiệu, cột ở chậu hoa đặt tại ban công. Hai người thỏa thuận rằng khi nào cần gặp, Woodward dời chậu hoa từ mặt tiền gần song sắt cửa đến phía sau ban-công. Nhưng chỉ khi nào thật sự khẩn cấp mới áp dụng dấu hiệu này và điều đó có nghĩa họ gặp nhau vào đêm đó khoảng 2 giờ sáng tại tầng cuối của hầm để xe gần cầu Key ở Rosslyn. Felt còn dặn kỹ: Woodward không được dùng xe riêng; phải đón taxi đến một khách sạn, rồi đón tiếp taxi thứ hai đến Rosslyn; nếu phát hiện bị theo dõi, phải hủy ngay cuộc hẹn... Ngoài ra, Felt còn dùng thùng thư nhận báo sáng hằng ngày của Woodward để liên lạc. Nếu có thông tin mới, Felt sẽ bí mật lấy tờ New York Times (giao buổi sáng hằng ngày đến nhà Woodward), cuộn tròn trang 20, nơi cuối trang có loạt hình đồng hồ chỉ những giờ khác nhau; khi muốn gặp lúc nào, Felt sẽ đánh dấu vào giờ đó...

Làm thế nào mà Felt quan sát hằng ngày ban-công nhà mình thì đến nay Woodward vẫn không biết rõ. Có một số tòa đại sứ nằm trong khu vực, chẳng hạn sứ quán Iraq. Do đó, Woodward nghĩ rằng có thể FBI có thiết bị quan sát hoặc nghe trộm gần đó. Liệu có khả năng Felt dùng chính nhân viên phản gián của mình để được báo cáo thường xuyên về chậu hoa nhà Woodward hay không?...

“Bí mật Deep Throat” vẫn rất hấp dẫn

Đó là những chi tiết trong quá trình Bob Woodward móc liên lạc Mark Felt cho phóng sự điều tra Watergate đem lại giải báo chí Pulitzer cho mình (cùng đồng nghiệp Carl Bernstein). Như nói ở trên, sự công bố của gia đình Mark Felt về bí ẩn “Deep Throat” đã khiến Washington Post bất ngờ. Đến giờ, như chính Washington Post tiết lộ, người ta mới biết rằng gia đình Felt từng thương lượng với nhiều tờ báo cũng như nhà xuất bản cách đây vài năm để công bố tên tuổi “Deep Throat” (sau loạt dàn xếp bất thành với Woodward), chẳng hạn với tuần báo People và Nhà Xuất bản HarperCollins, nhưng không thành công bởi gia đình Felt đòi tiền cao và người ta cũng hoài nghi độ xác thực của thông tin. Thời gian gần đây, một số viên chức điều hành Washington Post thuyết phục Woodward đã đến lúc tiết lộ “Deep Throat”. Phần mình, Woodward đã bắt tay viết một quyển sách ngắn về “Deep Throat” dự tính phát hành sau khi Mark Felt chết (hiện quyển sách đang được Nhà Xuất bản Simon & Schuster gấp rút in). Thời điểm hiện tại, khi tất cả được tung hê, làng sách Mỹ đang nhốn nháo dự án ấn hành “bí mật Deep Throat”, trong đó có Nhà Xuất bản HarperCollins và Random House. Các hãng truyền hình cũng nhảy vào. Có thể hiểu được tâm lý như vậy đối với làng truyền thông Mỹ. Dù thế nào, “Deep Throat” vẫn là một cái tên có sức hấp dẫn đặc biệt không chỉ vì tính bí mật dai dẳng mà còn bởi vai trò của nhân vật “Deep Throat”-Mark Felt: Người đã làm thân bại danh liệt Richard Nixon, vị tổng thống Hoa Kỳ duy nhất đã phải từ chức bởi một xì-căng-đan ô uế lịch sử trên chính trường Mỹ.