Quốc tế

Đông Bắc Á không yên

Hai ngòi nổ ở Đông Bắc Á là tranh chấp ở hai quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư và Takeshima/ Dokko đang nhen nhóm trở lại

Đáp trả việc các tàu cá Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan trống dong cờ mở kéo đến quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư, Lực lượng Bảo vệ bờ biển Nhật Bản đang trực chiến 24/24 giờ để “nghênh đón”.

Nhật Bản quyết bảo vệ Senkaku

Lực lượng Bảo vệ bờ biển Nhật Bản cho biết sẽ ngăn chặn đến cùng nếu nhóm hoạt động của Hồng Kông định đổ bộ lên quần đảo Senkaku trên biển Hoa Đông. Nữ phát ngôn viên Mariko Inoue khẳng định: “Lực lượng của chúng tôi tuần tra xung quanh Senkaku 24 giờ/ngày và 365 ngày/năm. Bất kể con tàu nào tiếp cận cũng sẽ bị chúng tôi chặn lại”.

Trước đó, báo Sankei (Nhật Bản) ngày 13-8 dẫn lời tướng Shigeru Iwasaki, Tham mưu trưởng Liên quân Nhật Bản, cho biết giới lãnh đạo cấp cao nước này đã chấp thuận một kế hoạch tác chiến nhằm bảo vệ Senkaku.

Trước mắt, Lực lượng Bảo vệ bờ biển Nhật Bản được lệnh lên kế hoạch đối phó. Trong trường hợp tàu công vụ hoặc tàu cá nước ngoài xâm phạm vùng biển gần Senkaku, nếu tàu tuần tra không đương đầu nổi thì Bộ Quốc phòng Nhật sẽ phái ngay tàu chiến ra ứng cứu và triển khai các hành động quân sự trên biển.

Đáp lại phản ứng cứng rắn của Nhật, ngày 14-8, Thời báo Hoàn cầu yêu cầu Tokyo phải bảo đảm an toàn cho các nhà hoạt động Trung Quốc ra thăm quần đảo Senkaku vì đó là tập tục từ quá khứ. “Nếu Nhật Bản phái tàu chiến ra ngăn chặn, tức là buộc Trung Quốc phải phái tàu chiến đến vùng biển Điếu Ngư. Xung đột giữa nhà hoạt động của các nước liên quan có thể leo thang thành cuộc “nói chuyện” bằng tàu chiến, làm xấu đi an ninh Đông Á” - báo này viết.

Tàu tuần tra Nhật cản đường tàu cá chở các nhà hoạt động Đài Loan đến quần đảo Senkaku vào tháng 7-2012. Ảnh: REUTERS

Với cáo buộc các chính trị gia Nhật thích ghi điểm bằng cách gây căng thẳng quanh các quần đảo tranh chấp như Senkaku/ Điếu Ngư (với Trung Quốc), Takeshima/ Dokko (với Hàn Quốc), lãnh thổ phương Bắc/ Nam Kuril (với Nga), Thời báo Hoàn cầu kết luận Nhật Bản đang tự cô lập mình ở Đông Bắc Á.

Trong khi đó, trao đổi với hãng tin Bloomberg qua điện thoại, ông David Ko, người phát ngôn của các nhà hoạt động Hồng Kông trên tàu Bảo Điếu II, cho biết họ có thể đến vùng biển gần Senkaku vào ngày 16-8 sau khi nhận tiếp tế ở Đài Loan. Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất của hãng tin Kyodo (Nhật Bản), kế hoạch này đang bị cản trở do thời tiết xấu.

Nhóm hoạt động trên thuộc Ủy ban Hành động bảo vệ đảo Điếu Ngư của Hồng Kông, rời khỏi cảng Tiêm Sa Chủy ngày 12-8. Dự kiến, tàu Bảo Điếu II sẽ gặp tàu của Hạ Môn (Trung Quốc) và Đài Loan ở đảo Bành Giai, phía Đông Bắc Đài Loan ngày 14-8 rồi cùng tiến đến quần đảo Senkaku trước khi 50 nghị sĩ Nhật Bản đến đây tưởng niệm các nạn nhân một con tàu đắm hồi thế chiến thứ hai vào ngày 19-8.

Muốn thăm Hàn Quốc, Nhật hoàng phải xin lỗi

Không chỉ vướng vào tranh chấp với Trung Quốc, Nhật Bản cũng đang căng thẳng với Hàn Quốc quanh quần đảo Takeshima/ Dokko. Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak ngày 14-8 tuyên bố dứt khoát rằng Nhật hoàng Akihito nên “xin lỗi chân thành” về khoảng thời gian chiếm đóng bán đảo Triều Tiên (1910 - 1945) nếu có ý định viếng thăm Hàn Quốc.

Tuyên bố của Tổng thống Hàn Quốc đưa ra không lâu sau khi ông ra thăm Dokko ngày 10-8, khiến Nhật Bản đùng đùng nổi giận. Giải thích về chuyến thăm đầu tiên của một tổng thống Hàn Quốc đến quần đảo tranh chấp này, ông Lee Myung-bak nhấn mạnh nó đã được lên kế hoạch 2 - 3 năm trước chứ không phải là quyết định ngẫu hứng và mục đích là để Tokyo nhìn nhận lỗi lầm quá khứ một cách thật tâm.

Tàu tuần tra Nhật Bản bao vây tàu cá chở các nhà hoạt động Đài Loan (giữa) ra quần đảo Senkaku vào tháng 7-2012 Ảnh: REUTERS

Không dừng lại ở đó, Seoul sẽ tổ chức lễ khánh thành công trình mang tên “Bia biểu tượng bảo vệ Dokko” vào hôm nay, 15-8, đúng dịp kỷ niệm 67 năm ngày Hàn Quốc giành lại độc lập từ Nhật Bản. Tấm bia bằng đá cao 1,2 m được đặt ở đảo cực Đông của quần đảo, mặt trước khắc chữ “Dokko” bằng tiếng Hàn Quốc, mặt sau có dòng chữ “Cộng hòa Hàn Quốc”. Hàn Quốc cho biết bia đá này là lời tuyên bố chủ quyền lãnh thổ đối với nhóm đảo nhỏ, hầu như không có người sinh sống.

Trước đó, phía Nhật Bản tuyên bố sẽ cân nhắc việc đưa tranh chấp với Hàn Quốc ra tòa án quốc tế nhưng Seoul cực lực phản đối.

Hải quân Nhật Bản đáng gờm hơn Trung Quốc

Một quan chức quân sự của Trung Quốc hồi đầu tháng 8 thừa nhận với tờ Thời báo Hoàn cầu rằng Lực lượng Phòng vệ biển Nhật Bản (JMSDF, tương đương hải quân) mạnh hơn Hải quân Trung Quốc (PLAN). JMSDF được coi là có đội tàu khu trục mạnh thứ hai thế giới, chỉ đứng sau Mỹ và có tới 6 tàu khu trục lớp Aegis và 2 tàu sân bay dùng cho máy bay trực thăng tiên tiến nhất thế giới.

Do thiếu tàu chiến được trang bị hệ thống tích hợp thông tin quân sự C4I (Command - chỉ huy, Control - điều khiển, Communications - truyền tin, Computers - máy tính, Intelligence - tình báo), PLAN sẽ phải chật vật đối phó với JMSDF.

Nhật Bản sẽ thay đại sứ tại Trung Quốc

Một nguồn tin chính phủ Nhật Bản ngày 13-8 tiết lộ Tokyo đang cân nhắc thay thế đại sứ của nước này tại Trung Quốc Uichiro Niwa khi Bắc Kinh thay đổi lãnh đạo vào tháng 10 tới.

Theo hãng tin Kyodo, việc thay đổi nhân sự này dường như có liên quan đến những nhận xét gây tranh cãi về tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Một quan chức thuộc Đảng Dân chủ cầm quyền cho rằng động thái trên đồng nghĩa với “việc cách chức”. Một số nguồn tin cho biết nhiều khả năng ông Niwa sẽ bị triệu hồi trước hoặc ngay sau khi Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kế nhiệm Chủ tịch đương nhiệm Hồ Cẩm Đào. Dự kiến, ông Niwa sẽ tham dự lễ kỷ niệm 40 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao ở Bắc Kinh vào cuối tháng 9.

Ông Niwa bị dư luận Nhật Bản phản đối gay gắt sau khi trả lời phỏng vấn tờ Financial Times của Anh hồi tháng 6 rằng nếu được thực hiện, kế hoạch mua lại quần đảo Senkaku/Điếu Ngư sẽ dẫn đến nguy cơ rất lớn đối với quan hệ Nhật - Trung.

Huệ Bình