Hết đời một kẻ độc tài

Suốt gần 1/4 thế kỷ, người Uganda hầu như đã quên hẳn ông ta trên cõi đời này, những ngày qua bỗng nhiên nhớ lại trong tâm trạng vừa căm ghét vừa hả dạ khi được tin Idi Amin, tổng thống (TT) một thời của họ, chết âm thầm ở xứ sở lưu vong Ả Rập Saudi. Vốn là lính của quân đội thực dân Anh, một võ sĩ đấm bốc, Amin lao vào chính trường làm đảo chính hồi tháng 1-1971 lật đổ TT Uganda hồi đó là Milton Oboto để cướp ngôi. Amin khét tiếng tàn bạo, giết người không gớm tay, bị các tổ chức nhân quyền tố cáo là một kẻ độc tài gia đình trị dã man nhất châu Phi.

Trong 8 năm cầm quyền từ 1971 đến 1979, Amin đã tàn sát rất nhiều người, không chỉ những kẻ đối lập mà cả những người vô tội không tán thành chính sách độc đoán của ông ta. Không thể có con số nạn nhân chính xác vì có tài liệu nói hơn 100.000 người, thậm chí 500.000 người đã bị giết hại dưới chế độ của Amin. Không có gì ngạc nhiên khi Amin công khai thần phục trùm phát xít Hitler, coi như là thần tượng của ông ta bởi vì có nhiều người Uganda nói đã chứng kiến Amin ném xác người cho cá sấu ăn thịt. Thậm chí có nhân chứng còn tố cáo ông xẻ xác một trong 4 bà vợ của mình và đã có lần “nếm thử” thịt người! Năm 1977, Ủy ban Tư pháp Quốc tế đã kết tội Amin phạm tội ác chống loài người vì năm 1972 ông ta đã đày ải rồi trục xuất 40.000 người châu Á là con cháu người nhập cư Ấn Độ từ thời thuộc địa của Anh. Tội ác của Amin đã phải trả giá bằng cuộc đảo chính quân sự năm 1979 đánh đuổi ông ta chạy trốn sang Libya, Iraq,  rồi cuối cùng phải xin sống ẩn dật tại thành phố Jeddah, bên bờ Biển Đỏ của Ả Rập Saudi. Amin chết ngày 16-8 vì bệnh tim mạch và suy thận ở tuổi 78. Gia đình Amin đã xin Chính phủ Uganda  cho đưa xác ông ta về chôn cất ở quê nhà. Có tin nói TT Uganda Yoweri Museveni đã đồng ý nhưng cấm làm rùm beng như đám tang các quan chức cao cấp. John Nagenda, cố vấn của TT Uganda,  nói vì lòng nhân đạo nên cho phép Amin được chôn cất ở quê nhà nhưng nhân dân Uganda  không bao giờ quên được những tội ác tày trời của ông ta.