Iran đòi Mỹ và Anh bồi thường đảo chính năm 1953

(NLĐO)- Quốc hội Iran dự định yêu cầu Mỹ và Anh bồi thường những thiệt hại từ cuộc đảo chính năm 1953 mà Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) mới thừa nhận có “nhúng tay vào”.

Theo hãng thông tấn Iran IRNA,  ông Mansour Hakikatpur - Phó Chủ tịch Ủy ban An ninh Quốc gia và Chính sách Đối ngoại của Quốc hội Iran cho biết các nhà lập pháp nước này sẽ thảo luận về vấn đề bồi thường nói trên trong phiên họp tới. Ông Hakikatpur còn cho biết thêm rằng vấn đề này còn dự kiến được đề xuất thảo luận tại các diễn đàn và các cuộc gặp gỡ quốc tế mà Iran tham dự. 

img
CIA vừa công bố các tài liệu lần đầu tiên thừa nhận vai trò chủ chốt trong cuộc đảo chính lật đổ
Thủ tướng Iran Mohammad Mossadegh (ảnh) hồi tháng 8-1953. Ảnh: Guardian



Phó Chủ tịch Ủy ban An ninh Quốc gia và Chính sách Đối ngoại của Quốc hội Iran còn nhấn mạnh rằng 60 năm trước, các cơ quan tình báo Anh và Mỹ đã sắp đặt và tiến hành chiến dịch mang mật danh "Dự án Ajax", dẫn đến việc phế truất quyền lực của Chính phủ Iran được bầu một cách hợp pháp, đứng đầu là ông Mohammad Mossadegh. Chính CIA mới đây đã lần đầu tiên lên tiếng thừa nhận việc này.  CIA đã thừa nhận bắt tay với MI6 để thực hiện chiến dịch lật đổ chính quyền Thủ tướng Mohammad Mossadeq sau 2 năm kể từ khi ông được cử tri Iran bầu chọn. Chính vì vậy , theo ông Hakikatpur, hiện Mỹ và Anh cần phải khôi phục quyền lợi đã bị vi phạm của dân tộc Iran.

Trong khi đó, hôm 26-8 lại nổi lên thông tin cho thấy các tài liệu của CIA đã chứng minh được Mỹ giúp nhà lãnh đạo Iraq Saddam Hussein mở các cuộc tấn công vũ khí hóa học chết người vào người dân Iran trong chiến tranh Iran-Iraq 1980-1988, theo tạp chí Foreign Policy.

Theo đó, vào năm 1988, trong những ngày cuộc chiến sắp kết thúc, hình ảnh vệ tinh của Mỹ cho thấy Iran đang chuẩn bị giành một bước tiến chiến lược nhờ xác định được điểm yếu của hệ thống phòng thủ Iraq. Chính quyền Ronald Regan lúc bấy giờ hoàn toàn nhận thức được quân đội Saddam Hussein sẽ tấn công bằng vũ khí hóa học, nhưng vẫn quyết định thông tin cho Baghdad về phát hiện trên và cung cấp cho Iraq thông tin tình báo về các trung tâm hậu cần cùng hệ thống phòng không của Iran.