Iraq: Abu Ghraib trở thành nhà tù nhân đạo

(NLĐO)- Nhà tù khét tiếng tàn ác một thời của Iraq - Abu Ghraib – vừa được mở cửa trở lại dưới sự kiểm soát của chính quyền Iraq.

Bộ Tư pháp nước này đã tiến hành một chiến dịch truyền thông sâu rộng để chứng minh nó đã thay đổi như thế nào so với thời gian u ám mà các tù nhân bị tra tấn tàn nhẫn dưới thời cựu TT Saddam Hussein và quân đội Mỹ.

Bên trong nhà tù Abu Ghraib hiện nay (Ảnh: CNN)

Abu Ghraib nay mang tên Nhà tù trung tâm Baghdad và đã được sửa sang lại. Phòng ốc được nâng cấp và biến đổi hoàn toàn. Ngoài ra, nó còn được trang bị một hệ thống cấp thoát nước, một nhà kính trồng rau, một phòng tập thể dục…

Chính phủ Iraq nỗ lực hết sức để cố gắng thay đổi hình ảnh đáng sợ từng gắn liền với nhà tù này. Theo hãng tin CNN, họ đã tổ chức cho một đoàn nhà báo thăm nhà tù.

Quan chức duy nhất của Bộ Tư pháp được quyền phát ngôn là Murtada Sharif đã thừa nhận với CNN rằng trong tâm trí của người dân, Abu Ghraib đồng nghĩa với những hành động vô nhân tính xảy ra trước và sau khi chế độ Saddam sụp đổ năm 2003.

“Chúng tôi muốn thay đổi hình ảnh về Abu Ghraib và biến nó thành một nơi thực thi công lý thật sự”, ông Sharif nói.

Một trong những thay đổi là về sức chứa. Một chái nhà thường giam giữ 1.000 tù nhân dưới thời Saddam Hussein nay chỉ có khoảng 160 người. Còn những xà lim trước đây chứa 30-50 người thì nay chỉ dùng để giam giữ 8 người.

Bên cạnh đó, tù nhân và gia đình có thể gặp mặt nhau. Tù nhân đứng ở một bên của hàng rào, còn gia đình họ đứng phía bên kia – trên một cái sân nhỏ.

Giới chức Iraq cho biết Abu Ghraib có thể chứa khoảng 12.000-15.000 tù nhân và hiện đã có khoảng 400 tù nhân được chuyển tới đây. Sắp tới sẽ có thêm khoảng 3.000 tù nhân nữa.

Quan chức Iraq cũng nhấn mạnh việc mở cửa nhà tù Abu Ghraib nhằm đáp ứng nhu cầu giam giữ tù nhân khi quân đội Mỹ bắt đầu chuyển giao khoảng 15.000 tù nhân cho Iraq theo thỏa thuận an ninh mới có hiệu lực từ ngày 1-1 vừa qua.

Dưới thời Saddam Hussein, hàng chục ngàn người Iraq đã bị cầm tù sau những song sắt Abu Ghraib và ở đây lưu truyền hàng loạt câu chuyện rùng rợn về những màn tra tấn, lạm dụng và hành quyết mà không cần xét xử.

Vào năm 2004, nhà tù này một lần nữa làm rúng động toàn thế giới bởi những vụ tra tấn tàn bạo do quân đội Mỹ gây ra.

Những hình ảnh tra tấn tại Abu Ghraib đã làm chấn động thế giới vào năm 2004 (Ảnh: Internet)

Những người bị tạm giữ đã bị buộc chụp hình với các tư thế hết sức hèn hạ, trong khi đám lính Mỹ đứng cạnh đó cười thỏa mãn. Những tấm ảnh tù nhân bị lột trần truồng nằm chồng chất, tù nhân bị chó đe dọa, tù nhân bị trùm kín đầu và bị trói chặt bằng dây sắt như đang chịu hình phạt xử tử bằng điện giật... được tuồn cho báo giới vào tháng 5-2004.

Tướng Janis Karpinski, lữ đoàn trưởng chỉ huy nhà tù Abu Ghraib thời điểm đó đã bị giáng cấp làm đại tá vì scandal này. Bảy lính gác và hai lính tình báo quân sự đã bị kỷ luật sau khi vụ việc bị phanh phui.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ khi đó là ông Donald Rumsfeld đã gọi họ là “những quả táo độc”, đồng thời nhìn nhận cái ngày sự việc bùng nổ là thời điểm tồi tệ nhất tại cương vị Bộ trưởng Bộ Quốc phòng của ông.

Khi rời cương vị trên vào cuối năm 2006, ông Rumsfeld đã nói ngắn gọn: “Hiển nhiên ngày tồi tệ nhất là khi vụ Abu Ghraib nổ ra. Tôi còn nhớ mình đã choáng váng như thế nào thì đọc những tin tức về vụ việc này. Và khi xem hình, tôi thật sự thấy hối tiếc sâu sắc về những gì đã diễn ra ở đó”.

Phía Mỹ luôn phủ nhận Abu Ghraib là một phần của chính sách tra tấn những kẻ tình nghi. Nhưng sau đó Mỹ đã đóng cửa Abu Ghraib vào tháng 9-2006 và chuyển giao nhà tù này cho chính quyền Iraq.