Nga lại mời Iran mua S-300 ?

(NLĐO) – Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến “chào hàng” hệ thống tên lửa phòng không S-300 khi lần đầu tiên gặp tân Tổng thống Iran Hassan Rouhani trong tuần này.

2 vị tổng thống sẽ gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tổ chức tại thủ đô Bishkek của Kyrgyzstan vào ngày 13-9 tới.

Nhật báo Kommersant ngày 11-9 dẫn lời phát ngôn viên của ông Putin, ông Dmitry Peskov, cho biết tổng thống Nga và người đồng cấp Iran dự kiến thảo luận về hợp tác trong năng lượng hạt nhân và kỹ thuật quân sự.

 
Cụ thể, một nguồn tin từ Điện Kremlin cho hay Tổng thống Putin sẽ đề nghị cung cấp cho Iran 5 hệ thống S-300 (loại phiên bản xuất khẩu S-300VM Antey-2500) và xây dựng lò phản ứng thứ hai tại nhà máy điện hạt nhân Bushehr. Đây là nhà máy do chính Nga xây dựng và là nhà máy điện hạt nhân đang hoạt động duy nhất của Iran.

S-300 là nguồn cơn tranh cãi giữa Iran và Nga những năm gần đây. Năm 2007, Nga ký hợp đồng bán 5 hệ thống S-300 cho Iran, ước tính trị giá 800 triệu USD. Tuy nhiên, hợp đồng bị hủy sau khi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc áp đặt các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Tehran năm 2010.

Nga trả lại cho Iran khoản tiền đặt cọc 167 triệu USD và gần đây thông báo đã tháo dỡ các hệ thống S-300 được sản xuất theo hợp đồng trên. Iran rất giận dữ về chuyện này và đã đệ đơn kiện Nga lên Phòng Thương mại Quốc tế có trụ sở ở Paris - Pháp vào năm 2011. Tehran nói bị thiệt hại đến 900 triệu USD từ việc hủy hợp đồng của Nga. Tiếp đó, Iran kiện tiếp lên một tòa án quốc tế ở Genava – Thụy Sĩ, đòi Nga bồi thường 4 tỉ USD.

 
Nếu lời chào hàng lần này được đưa ra, về cơ bản đó là sự nối lại hợp đồng bị hủy trên. Tuy nhiên, hãng tin Interfax sau đó dẫn một nguồn tin quân sự hạ thấp triển vọng của một thỏa thuận mới về S-300.

Cùng ngày 11-9, phát biểu trước Duma quốc gia Nga, ông Alexei Pushkov – chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma và là đồng minh của Tổng thống Putin -  cho rằng Moscow có thể tăng cường bán vũ khí cho Iran nếu Mỹ khăng khăng tấn công Syria. Ngoài ra, Nga cũng có thể xem xét lại việc hợp tác với Mỹ về vấn đề Afghanistan. Nga cung cấp cho Mỹ và NATO lộ trình trung chuyển hàng hóa quân sự vào Afghanistan.