Nguy cơ mới trên biển Đông
(NLĐO) - Vụ tuần duyên Philippines bắn ngư dân Đài Loan gần đây mở ra một nguy cơ mới trên biển Đông: vùng biển này đang trở thành chỗ trút giận của các nước liên quan.
Đó là đánh giá của ông Christian Le Miere, chuyên gia cấp cao về hải quân và an ninh hàng hải thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược quốc tế (IISS), đưa ra gần đây. Theo ông, bất ổn ở biển Đông không mới nhưng tình hình gần đây đang diễn biến nguy hiểm do các tranh chấp khác nhau liên tiếp xuất hiện.
Quay lại vụ ngư dân Đài Loan bị bắn chết hôm 9-5, ông Miere nhận định biển Đông đang có nguy cơ bị các nước sử dụng làm nơi giải quyết bức xúc, bất đồng liên quan đến nhiều vấn đề khác nhau thay vì chỉ tranh chấp biển, đảo như trước đây.
Tàu USS Chung-Hoon đang có mặt ở biển Đông cùng soái hạm USS Blue Ridge của Hạm đội 7 (Mỹ).
Ảnh: US Navy
Tàu cá Đài Loan bị bắn ở vùng biển rộng lớn - nơi vùng đặc quyền kinh tế của các nước chồng lấn lên nhau. Trước nay, chưa hề có một phân định chính thức nào giữa các khu vực này, theo ông Miere. Dù tranh cãi giữa Đài Bắc và Manila đã tạm lắng nhưng hậu quả không dừng lại ở đó. Lợi dụng việc này, Trung Quốc tuyên bố giết hại một ngư dân Đài Loan cũng là giết hại một người Hoa và ra mặt can thiệp.
Ngay ngày 10-5, Trung Quốc đã triển khai 2 tàu hải giám tới bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhưng đang bị thủy quân lục chiến Philippines chiếm đóng. Đến ngày 21-5, Bắc Kinh phái thêm 1 tàu khu trục và 2 tàu hải giám đến Cỏ Mây. Đáp lại, Philippines đã triển khai tàu chiến tới đây hôm 25-5. 2 ngày sau đó, lần đầu tiên trong 3 năm qua, Trung Quốc tổ chức tập trận hải quân với sự tham gia của cả 3 hạm đội trên biển Đông.
Việc Trung Quốc triển khai tàu, ngoài mục đích hậu thuẫn cho Đài Loan còn có thể xem là đòn trả đũa đối với hành động kiện Bắc Kinh ra tòa án trọng tài quốc tế của Manila. "Ngoại giao pháo hạm đã được áp dụng để tạo sức mạnh răn đe ngay tại vùng biển quốc tế nhằm giải quyết các xung đột trong quan hệ song phương. Đó là một diễn biến rất nguy hiểm, nhất là khi căng thẳng vượt qua tầm kiểm soát của các bên” - ông Miere nhấn mạnh.
Vấn đề này, theo ông Miere, chắc chắn sẽ được đề cập đến tại Đối thoại Shangri-La lần thứ 12 khai mạc ngày 31-5 ở Singapore. Mỹ đã triển khai đến Singapore một trong 4 tàu tác chiến ven bờ hiện đại USS Freedom.
Việc Mỹ tăng cường hiện diện quân sự sẽ tác động đáng kể tới tranh chấp chủ quyền ở biển Đông vốn đang rất căng thẳng. Điển hình là Trung Quốc tập trận 3 hạm đội gần đây diễn ra sau khi siêu tàu sân bay Mỹ USS Nimitz có chuyến tuần tra trên biển Đông.