Quốc tế

Quyền mang súng ở Mỹ: An toàn hay nguy hiểm?

Nỗi lo sợ về an toàn cá nhân là lý do chính khiến nhiều người Mỹ muốn được sở hữu và mang súng

Nhìn chung, theo cuộc thăm dò dư luận của Cơ quan Angus Reid Public Opinion, 85% người Mỹ ủng hộ quyền giữ và mang súng. Trước đây, cuộc thăm dò của báo The Los Angeles Times vào năm 1991 cho thấy tỉ lệ đó là 68%. Đa số phụ nữ Mỹ đã kết hôn ủng hộ quyền được mang theo một loại vũ khí nào đó, trong khi phụ nữ độc thân thì không.

Lo sợ triền miên

Không phải mọi người Mỹ đều có quan điểm cứng rắn trong việc kiểm soát súng. Trong cuộc thăm dò do báo The Christian Science Monitor thực hiện hồi tháng 2 vừa qua, đa số những người Mỹ được hỏi nói họ ủng hộ chuyện giới hạn quyền mang súng thêm nữa. Trong khi đó, những người miền Nam, trong độ tuổi 18-24, và những người có thu nhập trong khoảng 50.000-75.000 USD/năm tạo nên một nhóm dân số lớn muốn mở rộng đạo luật về súng.

Điểm đáng chú ý là quyền mang súng được ủng hộ rộng rãi ở các thị trấn nông nghiệp và các khu vực thôn quê nhiều hơn so với các vùng ngoại ô và thành thị.

Tình trạng mâu thuẫn như vừa nêu được phản ánh ở thị trấn Garner thuộc bang North Carolina, nơi quan điểm về súng luôn khó đoán. Thị trưởng Ronnie Williams là người sinh trưởng ở North Carolina, một người được dự đoán là nhiệt tình với quyền mang súng. Thế nhưng, sự thực lại không như vậy. Ông Williams kể rằng ông chưa bao giờ sở hữu súng.

Kể từ khi bang này thông qua một đạo luật giấu súng trong người có tính mở rộng hơn, ông đã làm việc với hội đồng thị trấn để chỉ rõ những địa điểm ở thị trấn này vẫn còn cấm mang súng.

Trẻ em Mỹ có thể sớm tiếp cận với súng. Ảnh: REUTERS

Tuy nhiên, ông tỏ ra thông cảm với người dân: “Có hai mặt của vấn đề: Một mặt, các thế hệ ông cha của chúng ta không cảm thấy các trận đấu bóng ở địa phương là những nơi cần mang súng dù ở đó cảm xúc có thể “bốc hỏa”. Mặt khác, nếu tôi đi dạo chơi ở bãi cỏ và bọn người xấu toan cưỡng hiếp vợ tôi hoặc bạn gái tôi, tôi lại muốn mang súng để có thể giết chết chúng”.

Kỹ sư Shane Gazda, bang North Carolina, là trường hợp điển hình ủng hộ quyền mang súng. Anh có một khẩu Smith & Wesson và anh rất thích đem vào rừng tập bắn. Anh tâm sự: “Tôi xem nó như một công cụ được hiến pháp bảo đảm cho tôi quyền sử dụng. Vậy mà người ta luôn cố tước đoạt nó khỏi tay tôi”. Gazda mua khẩu súng đầu tiên cách đây 5 năm khi anh có được giấy phép giấu súng trong người. Anh thừa nhận đã mua thêm mấy khẩu súng nữa khi Tổng thống Barack Obama đắc cử mà không hề lo lắng rằng chính quyền sẽ giới hạn quyền sử dụng súng.

Anh cho rằng tỉ lệ tội phạm bạo lực giảm không có nghĩa là nước Mỹ không còn nguy hiểm. Một hôm, anh bỏ quên súng ở nhà thì một tay chủ dịch vụ vệ sinh gây chuyện với anh và không cho 2 đứa con nhỏ của anh sử dụng nhà tắm. Anh kể: “Tôi cảm thấy hoảng sợ và kể từ đó trở đi, tôi luôn mang theo súng bên người khi đi với gia đình”.

Nỗi lo sợ về an toàn cá nhân là nguyên nhân chính khiến nhiều người Mỹ muốn sở hữu và mang theo súng. Một số tự cho bản thân họ là một loại cảnh sát gia đình.

Nỗi ám ảnh tội phạm

Các vụ tấn công khủng bố ngày 11-9-2001 đã hình thành ở nhiều người Mỹ quan điểm rằng các thế lực đen tối đang ẩn náu trong xã hội và mọi người cần tự bảo vệ mình chống lại chúng. Trong khi thống kê chính thức xác nhận tỉ lệ tội phạm bạo lực ở Mỹ giảm, một cuộc nghiên cứu gần đây cho thấy 72% người Mỹ cảm thấy tội phạm ở nước này sẽ tăng lên trong tương lai gần. Một số chuyên gia xác định sự lo âu này được phản ánh qua việc ưa thích các bộ phim và chương trình truyền hình về người chết sống lại và các đề tài tương tự.

Phi công Paul Valone là một nguyên nhân khác kích thích người dân Mỹ ngày nay trang bị vũ khí nhiều hơn. Một ngày năm 1994, Valone theo dõi trên báo chí chuyện quốc hội cấm vũ khí tấn công. Bất bình, ông ta kêu gọi thành lập tổ chức ủng hộ quyền sử dụng súng Grass Roots North Carolina, sau này đã phát triển thành một lực lượng vận động hành lang mạnh mẽ trong bang. Tổ chức của Valone đã soạn thảo phần lớn đạo luật cho phép mang súng ở công viên mới được thông qua gần đây và một đạo luật về vũ khí giấu trong người trước đó. Khi một dự thảo luật quy định nghiêm ngặt hơn về việc giữ súng tại nhà được đưa ra bàn tại quốc hội bang năm 2001, Grass Roots North Carolina đã góp phần hạ bệ nó bằng cách đánh giá đây là một đạo luật bảo vệ kẻ cưỡng hiếp. Gần đây, tổ chức này còn thúc đẩy việc mở rộng luật giấu súng trong người để người dân có thể mang súng vào nhà hàng.

Nhiều phụ nữ Mỹ cũng học cách sử dụng súng và bắn súng. Ảnh: AP

Nhiều người hiện vẫn thừa nhận rằng việc mở rộng quyền sử dụng súng gắn liền với thế lực của Hiệp hội Súng Quốc gia (NRA), vốn là lực lượng chính trị to lớn ở Washington và nhiều nơi trên nước Mỹ. Bên cạnh đó, một số khác cho rằng chính các tổ chức nhỏ hơn và thường không có tính thỏa hiệp như tổ chức của Valone đã dẫn đến thực tế tăng cường quyền mang súng.

Năm 2010, Thống đốc bang North Carolina Bev Perdue đã cấm mang súng nơi công cộng để đề phòng nguy hiểm khi cơn bão Earl ập đến vào thời điểm trùng hợp với mùa săn. Thế là Grass Roots North Carolina rút ra kết luận rằng bà đã biến 11.000 thợ săn bồ câu thành tội phạm.

Trong khi Valone và những người ủng hộ quyền mang súng khác nói về “một đội quân công dân hòa bình”, các nhà phê bình xem đây là một quan điểm lãng mạn hóa về thực trạng quần chúng được vũ trang và là một quan điểm nguy hiểm. Họ tin rằng người Mỹ cần phải giải quyết các vấn đề không phải dùng đến khẩu súng.

Kỳ tới: Truyền thống ủng hộ súng