Quốc tế

Tấn bi kịch mang tên Arroyo

Từng là nguyên thủ quốc gia ăn trên ngồi trước ở các yến tiệc cấp nhà nước và được chào đón bằng 21 phát đại bác khi công du nước ngoài nhưng đêm 18-11, đang nằm tại Trung tâm Y tế St. Luke ở thành phố Taguig, bà Gloria Arroyo lặng lẽ nghe đọc lệnh bắt giữ mà nghẹn ngào không thốt được lời nào.

Cấm xuất cảnh chữa bệnh

Đương kim Tổng thống Begnino S. Aquino III ra lệnh cho thuộc cấp cứ để bà Arroyo, ở tuổi 64, nằm nghỉ trong bệnh viện, không cần còng tay và không cần chuyển vào trại giam. Đây là biểu hiện sự tôn trọng người tiền nhiệm của tổng thống Aquino III. Tuy nhiên, tình trạng này có thể sẽ không kéo dài được mãi.

Bà Arroyo ngồi xe lăn bị chặn lại tại sân bay quốc tế Ninoy Aquino. Ảnh: AFP

Theo bảng tin 24 Oras, cảnh sát khu vực miền Nam Philippines (SPD) đã chuẩn bị một phòng giam đặc biệt cho bà Arroyo có máy lạnh, không có phòng vệ sinh riêng nhưng có bồn rửa chén và một cái giường.

Bộ Tư pháp Philippines cho biết Tòa án Pasay được quyền tự chủ, tùy nghi quyết định cho bà Arroyo, hiện nay là nghị sĩ quốc hội, bị quản thúc trong bệnh viện cho tới ngày xét xử hay tạm giam ở SPD.

Hiện nay, theo Manila Bulletin, có 30 cảnh sát canh gác Bệnh viện St. Luke, trong đó có 2 cảnh sát túc trực 24/24 giờ trước cửa phòng bà Arroyo.

Ngày 19-11, bà Arroyo tiếp tục bị chụp hình, lăn tay trong tình trạng tăng huyết áp, bị tiêu chảy, phải truyền chất dinh dưỡng qua tĩnh mạch.

Ông Mike Arroyo, chồng bà Arroyo, cho biết thủ tục chụp hình lấy vân tay và vân lòng bàn tay kéo dài từ 13 giờ 45 phút đến 15 giờ 35 phút đối người bình thường đã không thoải mái, bà Arroyo đang bệnh càng thấy khổ hơn. Những người thân trong gia đình bà Arroyo yêu cầu cảnh sát giữ kín hình ảnh nhạy cảm nói trên.

Nói chung, bà Arroyo đỡ mất mặt hơn cựu tổng thống Joseph Estrada nhiều. Năm 2001, ngay sau khi bị truất phế, ông Estrada đã bị bắt ngay về tội tham ô và khai man. Ảnh lăn tay chụp hình bị chính quyền bà Arroyo công khai trên báo chí.

Bác sĩ quân y Herminigilda Salangad, người phụ trách khâu lập hình ảnh, lấy vân tay, cho biết sức khỏe bà Arroyo rất yếu. Vốn bị thoái hóa cột sống cổ, đau thần kinh tọa, bà Arroyo phải đeo thường xuyên thiết bị giữ cổ bất động. Sau khi bị bắt, tình hình sức khỏe của bà xấu đi, mất ngủ, mất nước theo lời ông Mike Arroyo.

Cú sốc mạnh nhất khiến cho bà Arroya suy sụp tinh thần và sức khỏe là ngày 15-11, khi ra sân bay quốc tế Ninoy Aquino để làm thủ tục xuất cảnh sang Singapore chữa bệnh bà bị nhân viên sở di trú giữ lại, theo lệnh cấm xuất cảnh của chính quyền.

Bà Arroyo và gia đình hết sức bức xúc vì trước đó Tòa án Tối cao Philippines đã đồng ý cho bà tạm xuất cảnh để chữa bệnh. Có tin đồn đó là kế nghi binh để bà Arroyo chạy ra nước ngoài.

Một thời oanh liệt

Bà Gloria Macapagal-Arroyo là con gái của cựu tổng thống Diosdado Macapagal và tổng thống thứ 14 của Philippines trong 10 năm liền.

Trước khi tham gia chính trường, bà dạy môn kinh tế ở Trường Đại học Ateneo De Manila và trong số các sinh viên có Noynoy Aquino, tức đương kim Tổng thống Aquino III.

Bà Arroyo từng làm thứ trưởng Bộ Công Thương theo lời mời của tổng thống Corazon Aquino, nữ tổng thống đầu tiên của Philippines, thượng nghị sĩ từ năm 1992 đến 1998. Bà đắc cử phó tổng thống dưới thời ông Joseph Estrada.

Cảnh sát trưng lệnh bắt giữ bà Arroyo tại Trung tâm Y tế St. Luke. Ảnh: AFP

Sau khi ông Estrada bị tố cáo tham nhũng, bà tham gia khối đối lập. Cuộc cách mạng 2001 khiến tổng thống Estrada “nửa đường đứt gánh”, bà Arroyo chính thức lên thay ông và tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20-1-2001. Sau cuộc bầu cử tổng thống tháng 5- 2004 đầy tranh cãi, bà tiếp tục đắc cử nhiệm kỳ 6 năm lần thứ hai.

Những cáo buộc gian lận bầu cử do ông Samuel Ong, nguyên phó cục trưởng Cục Điều tra Quốc gia (NBI), tung ra trong một cuộc họp báo ngày 10-6-2005.

Ông Ong cho biết có trong tay một cuộn băng ghi âm cuộc đàm thoại giữa bà Arroyo và một quan chức của Ủy ban Bầu cử (COMELEC). Theo đó, bà Arroyo ra lệnh gian lận để bà thắng hơn đối thủ 1 triệu phiếu.

Sau sự kiện nói trên, nhiều bộ trưởng chủ chốt trong chính phủ tuyên bố từ chức, đồng thời yêu cầu bà Arroyo cũng từ chức.

Ngày 27-6-2005, bà Arroyo thừa nhận đã trao đổi với quan chức COMELEC những điều không thích hợp nhưng lại cho đó là “lỗi phán đoán”. Nói cách khác, bà phủ nhận mọi cáo buộc gian lận bầu cử và nhất định không từ chức bất chấp sức ép của nhiều thành phần trong xã hội.

Lời cáo buộc của ông Samuel Ong là cơ sở để tiến hành thủ tục truất phế bà Arroyo trong 2 năm 2005 và 2006 nhưng bất thành. Tháng 10-2007, luật sư Alan Apuia tố cáo bà Arroyo hối lộ nửa triệu pesos cho các thống đốc bang để củng cố chiếc ghế tổng thống, dựa theo tiết lộ của Ed Panlilio, Thống đốc bang Pampanga.

Tuy vậy, bà Arroyo vẫn hạ cánh an toàn sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2010. Sau đó, bà tiếp tục ứng cử hạ viện và đắc cử đại biểu quốc hội khu vực bầu cử số 2 bang Pampanga.

Bà muốn noi gương bà Sonia Gandhi bên Ấn Độ dùng ảnh hưởng cá nhân để khuynh đảo chính trường nhưng sức khỏe suy sụp đã khiến cho bà lực bất tòng tâm.

Kỳ tới: Cuộc chiến pháp lý