Xét xử Saddam Hussein

Hôm nay phiên tòa đầu tiên xét xử cựu tổng thống Iraq Saddam Hussein khai diễn trong “Vùng Xanh” tại thủ đô Baghdad nhằm bảo đảm an ninh cao độ.

Phiên tòa được cho là sẽ diễn ra theo qui tắc luật quốc tế dù rằng đã cho thấy có nhiều khác biệt rõ nét so với những phiên tòa xử tội ác chiến tranh trước đây. Chẳng hạn khác biệt đáng kể là Saddam Hussein sẽ bị người Iraq xét xử và sẽ có thể lãnh án tử hình.

Phiên tòa này sẽ không có bồi thẩm đoàn. Chủ tọa phiên tòa, với sự hỗ trợ của bốn thẩm phán, sẽ thẩm vấn các nhân chứng và năm vị ngồi tòa này sẽ quyết định án phạt đối với Saddam Hussein và bảy bị cáo khác ra tòa cùng đợt này. Các vị thẩm phán có quyền nhờ cậy đến sự hỗ trợ của các cố vấn quốc tế.

Tám bị cáo có thể phải ngồi sau vành móng ngựa có kính chống đạn. Ông Saddam sẽ có quyền cho mời những nhân chứng mới và nếu bị kết tội thì vẫn có quyền kháng án nhiều lần. Nếu Saddam bị kết án tử hình và mọi nỗ lực kháng án không thành thì ông ta sẽ bị xử trong vòng 30 ngày mà không cần tính đến những phiên xử cho các tội khác.

Người ta đã tính toán để đưa xét xử trước tiên vụ thảm sát và tra tấn tại làng Dujail hồi năm 1982. Tội danh sát hại 143 dân làng người Shiite và bỏ tù cùng tra tấn khoảng 1.500 người khác được cho là quá đủ để đưa Saddam ra trường bắn.

Các vị thẩm phán đã không ít lần bắn tiếng họ nắm trong tay đủ hồ sơ chắc chắn chứng minh được sự liên can trực tiếp của Saddam Hussein trong vụ thảm sát đó.

Nhưng đã có không ít ý kiến phản ứng yếu tố chính trị trong phiên xử tổ chức chỉ bốn ngày sau cuộc trưng cầu ý dân về dự thảo hiến pháp. Chính quyền Iraq đang muốn ve vãn người Shiite cho cuộc tổng tuyển cử dự kiến diễn ra tháng 12 tới.

Với ý đồ kết thúc nhanh số phận của Saddam, chính quyền cũng nhằm răn đe người Sunni để buộc họ tham gia xã hội mới. Tính hợp pháp của ban thẩm phán cũng bị đặt nghi vấn vì những vị này từng được chỉ định dưới thời của chính phủ lâm thời mà người ta biết có bàn tay quyết định của Mỹ.