Khả năng lây cúm từ gà sang người không cao
. Phóng viên: Thưa bác sĩ, dịch cúm gà đang hoành hành ở một số tỉnh miền Tây đang làm nhiều người lo lắng. Điều băn khoăn nhất là liệu bệnh có thể lây từ gà sang người hay không?
- Bác sĩ Nguyễn Trần Chính: Cho đến nay y văn thế giới ghi nhận rất ít chuyện lây vi-rút từ động vật cho người, bởi đó là hai nhóm gây bệnh khác nhau, mặt khác, người và động vật cũng là hai ký chủ khác nhau. Muốn gây bệnh được cho người thì vi-rút phải cần một số điều kiện nhất định về cấu trúc. Chẳng hạn influenza gây bệnh cúm cho người thì các proteine ở ngoài cùng của nó như glycoproteine H phải là H1, H2, H3, còn N là N1, N2. Cho nên trong quá khứ người ta đã ghi nhận những chủng vi-rút gây cúm cho người là H1N1, H2N2, H3N2... Năm 1997, tại Hồng Kông, người ta phát hiện bệnh “cúm gà” lây cho người được lan truyền bởi chủng H5N1. Đây là điều mà cho đến nay vẫn gây tranh cãi vì H5 không thể gây cho người mà cho gà.
. Vậy lúc đó cúm gà có gây hậu quả nghiêm trọng cho người không?
- Không, bệnh chỉ gây cho một số ít ca và cũng chỉ có một vài ca tử vong. Bệnh không lan ra cộng đồng và cũng không gây dịch trong khi trước đó lại làm cho gà chết hàng loạt.
. Như thế thì có khả năng cúm gà lần này lây lan cho người?
- Cho đến nay chúng ta vẫn chưa định danh được vi-rút gây dịch cúm gà, nên chưa nói được gì. Mặt khác, ở đây từ “cúm gà” được hiểu theo nghĩa là bệnh hô hấp gây hàng loạt cho gà, chứ không phải là “cúm người”, với tên chính thức của y học là influenza. Ngay cả ở người thì những trường hợp thường gặp như nhức đầu, hắt hơi, sổ mũi, đau nhức cũng chưa hẳn là “cúm” mà là “cảm lạnh” (common cold), một bệnh gây ra bởi những chủng vi-rút khác vi-rút cúm.
. Nhưng nếu lây, thì “cúm gà” có thể lây cho người bằng đường nào?
- Rất khó xác định, nhưng là một bệnh hô hấp thì “cúm” cũng thường được lây qua đường hô hấp bởi những dịch tiết hô hấp.
. Nếu là cúm thì con người có thể phòng ngừa bằng cách nào?
- Chủ yếu là nâng cao sức đề kháng cơ thể, vệ sinh cá nhân tốt, không dùng chung vật dụng với người khác, tránh hội họp, gặp gỡ ở nơi đông người. Nghỉ ngơi và ăn uống đầy đủ. Vai trò của vitamin C trong việc phòng ngừa cúm thì còn gây tranh cãi.