Lửa ngọn đã dừng, than bùn vẫn cháy
Đã hơn 10 ngày, kể từ khi ngọn lửa bùng lên giữa rừng U Minh Thương. Cả nước nóng lòng theo dõi ngọn lửa cứ gặm dần khu vườn quốc gia quý báu này. Ngày 2-4, Chính phủ cũng đã ra tay tiếp sức với Kiên Giang. Nhưng, xe bồn chữa cháy chỉ đến được trụ sở Ban Quản lý Vườn Quốc gia U Minh Thượng. 12 giờ ngày 4-4, xuất hiện đám cháy ở khu rừng trồng thuộc xã Nam Thái Sơn, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang.
Ông Huỳnh Văn Lồng, Chi cục phó Kiểm lâm Kiên Giang, cho biết: Đến 19 giờ ngày 4-4, lực lượng ứng cứu rừng U Minh Thượng bước đầu đã cơ bản khống chế được ngọn lửa không cho cháy sang khu rừng già quý hiếm còn lại khoảng 3.500 hecta, sau khi đã cháy khoảng 4.500 hecta trong 14 ngày qua. Trong ngày 4-4, có 200 chiến sĩ của Trung đoàn B30 thuộc Quân khu 9 được đưa vào rừng để cùng với hơn 500 người của các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và TPHCM có mặt tại khu rừng cháy hôm 3-4. Ngày 4-4, bốn xe bồn chữa cháy chuyên dùng cùng hơn 10 chiến sĩ công an của các tỉnh Cần Thơ, Sóc Trăng, Đồng Tháp, An Giang đã đưa sang Kiên Giang tham gia chữa cháy rừng. Nhưng rất tiếc, các xe này chỉ đến được trụ sở Ban Quản lý Vườn Quốc gia U Minh Thượng thì dừng lại, không thể đưa vào khu vực rừng cháy cách đó đến 13 km, do không có đường vào và cũng không có sà lan chuyên chở. Tuy ngọn lửa được khống chế không cháy lan, nhưng lớp than bùn trong khu vực rừng đã cháy mấy ngày qua hiện vẫn tiếp tục cháy âm ỉ và khó có khả năng dập tắt nổi.
Trong khi lực lượng đang tập trung khống chế ngọn lửa, thì công tác bảo vệ vòng ngoài vành đai khu rừng cháy đang gặp khó khăn. Được biết, do rừng cháy mấy ngày qua, các loài động vật quý hiếm phải di tản ra nơi bìa rừng và một số người dân lén lút tìm cách săn bắt. Hiện có hơn 100 nhân công được bố trí canh giữ cẩn mật tại bìa rừng, nhưng mỗi ngày vẫn có hàng trăm người (trong số đó có một số người cải trang thành người chữa cháy) lợi dụng thời cơ trộm thú rừng. Heo rừng bị săn bắt nhiều nhất, kế đến là rùa, rắn... Đã xuất hiện vài trường hợp một số người tham gia chữa cháy là lực lượng của các huyện huy động, khi vào rừng không tích cực chữa cháy mà tìm cách săn lùng thú rừng, khi phát hiện được là bắt trộm và trốn ra khỏi khu rừng. Nếu số người vào trộm thú rừng không được kiểm soát chặt chẽ thì nguy cơ cháy rừng, ngoài khu vực rừng đang cháy, sẽ càng cao.
12 giờ ngày 4-4, một đám cháy lớn xuất hiện tại khu rừng trồng thuộc địa phận xã Nam Thái Sơn, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang. Lực lượng kiểm lâm Hòn Đất và quần chúng nhân dân tại địa phương đang ra sức chữa cháy. Đến 19 giờ cùng ngày, ngọn lửa vẫn còn cháy, số diện tích rừng bị cháy chưa thể thống kê được.
Trích ngang rừng U Minh Thượng Rừng tràm U Minh trước năm 1930, có 142.520 ha bao gồm các tỉnh Rạch Giá, Bạc Liêu, Hà Tiên. Ngày nay, người ta phân vùng U Minh ngày xưa thành hai vùng hiện tại là vùng Tứ giác Long Xuyên và vùng bán đảo Cà Mau. Việc tăng dân số và mở rộng vùng sản xuất nông nghiệp, rừng U Minh cho đến năm 1975 chỉ còn lại hai vùng tự nhiên với diện tích rất hạn chế là rừng tràm Hà Tiên và rừng tràm U Minh với diễn biến rừng qua các giai đoạn như sau: Năm 1976 còn 55.600 ha, năm 1978 là 45.828 ha, năm 1980 là 30.728 ha, năm 1982 là 18.666 ha, năm 1983 là 12.666 ha. Qua các giai đoạn diễn biến tài nguyên rừng, rừng tràm U Minh Thượng được quy hoạch như sau: Năm 1975 Nhà nước chia đất rừng vùng này thành nhiều đơn vị và giao cho từng lâm trường quốc doanh điều hành quản lý, U Minh Thượng được đặt dưới sự điều hành của Lâm trường Quốc doanh 103 và đến năm 1976 đổi thành Lâm trường U Minh Thượng, sau đó chuyển về cho Trại Cải tạo kinh làng thứ 7 thuộc công an tỉnh quản lý từ năm 1983 - 1989 được bảo vệ nghiêm ngặt. Sau đó, hình thành khu bảo tồn thiên nhiên từ năm 1992, với diện tích 21.800 ha, khu bảo vệ nghiêm ngặt là 8.000 ha và vùng đệm là 13.800 ha. Từ tháng 1-2002, được Chính phủ quyết định xếp loại: “Vườn Quốc gia U Minh Thượng”. TIẾN SĨ Thái Thành Lượm (Phó Giám đốc Sở NN và PTNT tỉnh Kiên Giang)