Thầy giáo chế lò đốt rác

Theo lãnh đạo Sở GD-ĐT tỉnh Vĩnh Long, mô hình lò đốt rác học đường của thầy giáo dạy văn Nguyễn Thanh Liêm ở Trường THCS Phú Thành có hiệu quả sử dụng thiết thực, bảo đảm vệ sinh môi trường lại ít tốn kém. Sở đã đầu tư gần 1 tỉ đồng để hỗ trợ các trường xây lò đốt rác tương tự

Để qua được Trường THCS Phú Thành, huyện Trà Ôn - Vĩnh Long bên kia sông, nơi thầy Nguyễn Thanh Liêm công tác, chúng tôi phải đợi đò mất gần cả giờ. Trường THCS Phú Thành nằm lẻ loi ở cù lao Lục Sĩ Thành, xứ sở chôm chôm nổi tiếng ĐBSCL.

Từ lò tráng bánh của vợ...

Nghe chúng tôi đề cập  mô hình lò đốt rác của thầy Liêm, thầy Nguyễn Văn Bế, Hiệu trưởng Trường THCS Phú Thành, cho biết mọi chuyện xuất phát từ việc điều kiện cơ sở vật chất của trường hết sức chật hẹp, rác thải rất nhiều nhưng không có nơi xử lý.

“Xử lý rác học đường luôn là bài toán hóc búa không chỉ riêng của thầy trò trường chúng tôi mà còn là vấn đề chung của nhiều trường khác trong vùng. Trước đây, trường chúng tôi xử lý rác thải bằng cách đào hố chôn. Tuy nhiên, cách làm này chỉ là tạm thời vì rác chôn lâu ngày phân hủy, bốc mùi hôi thối làm ảnh hưởng rất lớn đến việc dạy và học của thầy trò trong trường” – thầy Bế nhớ lại.

Đầu năm học 2008-2009, trong một lần ngồi cùng thầy giáo dạy văn Nguyễn Thanh Liêm, thầy Bế nêu lên những băn khoăn về chuyện xử lý rác thải học đường. “Thầy Liêm chia sẻ với trăn trở của tôi. Chúng tôi bàn tính rồi thống nhất phải “tự cứu” bằng cách chế lò đốt rác để xử lý rác thải trong trường sao cho ổn thỏa” - thầy Bế cho biết.

Mô hình lò đốt rác học đường của thầy Nguyễn Thanh Liêm đang được nhân rộng ở  Vĩnh Long

Từ đó, thầy Liêm suy đi tính lại giải pháp thiết kế lò đốt rác sao cho phù hợp với diện tích chật hẹp của Trường THCS Phú Thành. Trò chuyện với chúng tôi, thầy Liêm thổ lộ: “Thời gian rảnh rỗi do không có tiết dạy ở trường, tôi thường phụ giúp vợ làm bánh tráng tại nhà.

Một lần nhìn mô hình lò tráng bánh chỉ chiếm một phần nhỏ diện tích trong nhà, tôi chợt lóe lên ý tưởng làm lò đốt rác cải tiến từ mô hình lò tráng bánh này vì nó rất phù hợp với điều kiện nhà trường”.

Thế là thầy Liêm vào Trường THCS Phú Thành bắt tay thử nghiệm chế lò đốt rác. Thầy tận dụng xi măng, gạch, cát... dư thừa sau khi xây nhà vệ sinh trong trường để làm lò.

Mấy chục năm cầm phấn đã quen tay, nay bỗng dưng chuyển sang làm thợ hồ xây lò khiến người thầy dạy văn này gặp rất nhiều khó khăn.  Thế nhưng, sau một tuần cặm cụi xây tô, chỉnh sửa, chiếc lò đốt rác bề ngang 1,5 m, dài 2 m, cao 1,1 m, có sức chứa khoảng 2 m³ rác cũng đã hoàn tất.

Nhân rộng ở hơn 500 điểm trường

Thầy Bế cho biết sau khi công trình lò đốt rác của thầy Liêm xây xong, lúc đưa rác thải vào đốt thử nghiệm, cả trường ai cũng hồi hộp nhưng sau đó đều hết sức phấn khởi vì thấy lửa cháy ngon lành.

“Điều khiến nhà trường lo ngại nhất lúc đó là nếu vào mùa mưa, liệu lò đốt rác này có cháy được không? Tuy nhiên, chúng tôi nhanh chóng có được câu trả lời và hoàn toàn yên tâm vì mấy ngày sau có mưa, lò đốt rác của thầy Liêm vẫn hoạt động hiệu quả” – thầy Bế nhớ lại.

Theo thầy Liêm, lúc đầu thử nghiệm, hệ thống lò đốt rác này còn nhiều khuyết điểm, như: không có lưới chặn, không có bồn chứa khói, dễ bị nứt... Thầy Liêm lại mày mò nghiên cứu, từng bước  khắc phục và tạo nên lò đốt rác học đường hoàn chỉnh như hiện nay.

Thầy Liêm phấn khởi: “Thoạt đầu, chúng tôi chỉ nghĩ mình chế lò đốt rác để “tự cứu” trước tình trạng rác thải ùn ứ trong trường. Nào ngờ, trong một lần Phòng Giáo dục huyện Trà Ôn đi chấm điểm phong trào “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” do Bộ GD-ĐT phát động, trong đó có tiêu chí xử lý rác, chỉ duy nhất Trường THCS Phú Thành có lò đốt rác học đường. Từ đó, ngành giáo dục huyện bắt đầu quan tâm, tìm hiểu và nhân rộng mô hình lò đốt rác của Trường THCS Phú Thành”.

Từ những bất cập trong quá trình làm lụng ở ruộng đồng, vườn tược, nhiều “Hai Lúa” đã mày mò chế tạo ra các công cụ, máy móc phục vụ hiệu quả công việc của mình và bà con nông dân

Tiếng lành đồn xa, sau đó, lãnh đạo Sở GD-ĐT Vĩnh Long đã đến tham quan mô hình lò đốt rác của Trường THCS Phú Thành để nhân rộng ra toàn tỉnh. Nhân chuyến tham quan này, ban giám đốc Sở GD-ĐT Vĩnh Long đã thưởng “nóng” cho “nhà sáng chế” Nguyễn Thanh Liêm 2 triệu đồng cùng giấy khen.

Ông Nguyễn Văn Quang, Giám đốc Sở GD-ĐT Vĩnh Long, nhận xét: “Mô hình lò đốt rác học đường của Trường THCS Phú Thành có hiệu quả sử dụng thiết thực, bảo đảm vệ sinh môi trường lại ít tốn kém. Do đó, sở đã có kế hoạch đầu tư gần 1 tỉ đồng để hỗ trợ các địa phương trong tỉnh xây lò đốt rác tương tự cho hơn 500 điểm trường”.

Từ đó, thầy Liêm có nhiệm vụ đến một số cụm trường trong tỉnh để hướng dẫn xây lò đốt rác. “Sau nhiều lần hướng dẫn, tôi rút ra được nhiều kinh nghiệm và từng bước cải tiến lò đốt rác hoàn thiện hơn, như: đốt cháy rác tuyệt đối, nâng cao tuổi thọ lò, loại trừ khả năng gây hỏa hoạn...” – thầy Liêm nói.n

Ấp ủ nhiều ý tưởng sáng tạo Không dừng lại với mô hình lò đốt rác học đường, thầy Nguyễn Thanh Liêm còn ấp ủ nhiều ý tưởng sáng tạo khác. Thầy Liêm bộc bạch: “Trước mắt, tôi đang nghiên cứu mô hình xử lý nước giếng dùng cho nhà vệ sinh trong trường học. Trong vùng này, nước giếng có rất nhiều tạp chất độc hại, vừa phèn vừa hôi. Học sinh mỗi lần đi tiêu, tiểu phải tiếp xúc trực tiếp với nước giếng như vậy, lâu ngày sẽ  tổn hại da, ảnh hưởng đến sức khỏe. Tôi đã lên kế hoạch làm hệ thống lắng bể chứa nước để loại bỏ các tạp chất và xử lý nước phèn từ nước giếng với kinh phí khoảng 4-5 triệu đồng. Dự kiến năm học tới, chúng tôi sẽ triển khai thực hiện mô hình này trong Trường THCS Phú Thành”.

Kỳ tới:  “Hai Lúa” ra chiêu