“Tố” nhau vì titan

Một số doanh nghiệp ở Bình Định thu mua titan, vận chuyển bằng đường bộ, đường thủy, đường sắt rồi xuất lậu sang Trung Quốc, gây thất thoát tài nguyên

Nhằm lập lại trật tự kỷ cương trong hoạt động khai thác titan, mới đây, UBND tỉnh Bình Định đã ban hành văn bản, nghiêm cấm việc mua bán, vận chuyển titan thô (chưa qua tách tuyển thành tinh quặng ilmenite, zircon, rutil..., không đạt tiêu chuẩn xuất khẩu theo quy định của Bộ Công Thương ra ngoài tỉnh. Biện pháp mạnh nói trên đã đụng đến “nồi cơm” của nhiều doanh nghiệp (DN)…

“Gà nhà đá nhau”

Vì lý do trên, 8 DN đệ đơn kêu cứu gửi  ngành chức năng và UBND tỉnh Bình Định. Ngày 24-10, UBND tỉnh Bình Định đã tổ chức buổi đối thoại với các DN khai thác, chế biến titan trên địa bàn.

Người dân xã Cát Thành (huyện Phù Cát - Bình Định) khai thác titan trái phép để bán cho các doanh nghiệp.
Trong ảnh: Một điểm khai thác titan tại xã Mỹ Thành (huyện Phù Mỹ - Bình Định)

Tại buổi đối thoại, đại diện DN An Trường An cho rằng ngành chức năng và UBND tỉnh Bình Định không thể buộc DN xây dựng nhà máy chế biến titan. DN này lập luận: Chi phí xây dựng nhà máy cao, nếu đầu tư thiết bị, công nghệ để bảo đảm hàng xuất khẩu đạt tối thiểu ilmenite có hàm lượng TiO2 lớn hơn hoặc bằng 52% theo quy định thì sẽ bị lỗ nặng.

Trong khi đó, đại diện Công ty Cổ phần Khoáng sản Sài Gòn - Quy Nhơn đã phản bác các ý kiến nói trên khi cho rằng  đã nhiều lần liên hệ với các DN khai thác titan thô để mua sản phẩm phục vụ chế biến, không hề có việc ép giá. Theo đại diện Công ty Cổ phần Khoáng sản Sài Gòn - Quy Nhơn, việc UBND tỉnh cấm bán titan thô ra ngoài tỉnh nhằm hạn chế thất thoát tài nguyên, tăng nguồn thu cho ngân sách là điều dễ hiểu, các DN không thể đổ lỗi cho tỉnh phân biệt đối xử DN này, DN nọ. Trong khi đó, đại diện Công ty Cổ phần Khoáng sản Tự Lực cho rằng các DN khai thác titan trong tỉnh chưa đối xử với nhau một cách sòng phẳng; đổ lỗi, tranh cãi nhau chỉ vì lợi ích riêng. 

Không để thất thoát tài nguyên

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Định Hồ Quốc Dũng khẳng định: Chủ trương cấm các DN mua bán, vận chuyển titan thô ra ngoài tỉnh nhằm hạn chế thất thoát tài nguyên, tăng nguồn thu và bảo đảm lợi ích cho Nhà nước trong thời điểm hiện nay là chủ trương đúng và tỉnh Bình Định kiên quyết thực hiện. Thực tế cho thấy, nếu không có sự tiếp tay của các DN thông qua việc thu mua titan với giá rẻ rồi bán lại hoặc tự xuất  lậu sang Trung Quốc bằng nhiều cách thì hoạt động khai thác titan trái phép trên địa bàn không diễn biến phức tạp như lâu nay.