Từ 2006, sẽ không còn kỳ thi tuyển sinh?

Một thành viên Ban Chỉ đạo tuyển sinh, Bộ GD-ĐT thừa nhận, dù đã có rất nhiều cố gắng trong việc sử dụng phương pháp “3 chung” nhưng kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ mấy năm qua về cơ bản vẫn là một kỳ thi của những cải tiến chắp vá mang tính chất tình thế, cồng kềnh tốn kém và luôn là nỗi bức xúc của toàn xã hội.

Đổi mới tuyển sinh ĐH, CĐ đã trở thành một yêu cầu bức thiết của cuộc sống. Và vì thế, đề án đổi mới cải tiến giáo dục ĐH vừa được Bộ GD-ĐT hoàn thành đã dành riêng một phần quan trọng cho đổi mới công tác tuyển sinh.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa kết thúc cũng là lúc các thí sinh chuẩn bị cho kỳ thi căng thẳng hơn, quyết liệt hơn: kỳ thi tuyển sinh vào các trường ĐH, CĐ.

Tốn vài trăm tỉ đồng để chọn 200.000 sinh viên

Việc tổ chức hai kỳ thi trong cùng một tháng này đã khiến cho cả thí sinh, phụ huynh lẫn ngành giáo dục và xã hội căng thẳng, tốn kém. Theo tính toán của một chuyên gia tuyển sinh thì chỉ tính riêng các loại lệ phí thí sinh phải đóng góp để ra đề thi, tổ chức thi, coi thi, chấm thi, vận chuyển tài liệu, xét tuyển.... cũng đã xấp xỉ 60 tỉ đồng. Nếu tính cả tiền ăn ở, đi lại của thí sinh ở xa trường và người nhà đi kèm thì con số phải lên đến vài trăm tỉ đồng. Và vài trăm tỉ đồng ấy lại chỉ để tuyển khoảng 200.000 sinh viên.

Còn một bất cập nữa, đó là cả hai kỳ thi tốt nghiệp phổ thông và thi tuyển sinh ĐH cùng được đánh giá dựa trên kết quả giáo dục phổ thông. Vậy có cần thiết hay không việc tốn kém công sức cũng như hàng trăm tỉ đồng cho một sự trùng lặp ?

Cải tiến tuyển sinh: Bắt đầu từ năm 2006

Có nhiều lý do được các chuyên gia tuyển sinh đưa ra để bắt đầu đổi mới tuyển sinh ngay từ năm 2006. Ông Đỗ Duy Dự, Ủy viên Thường trực Ban Chỉ đạo (BCĐ) tuyển sinh ĐH, CĐ của Bộ GD-ĐT, người trực tiếp chấp bút cho đề án cải tiến tuyển sinh cho biết, từ tháng 1-2002, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án cải tiến tuyển sinh ĐH, CĐ giai đoạn 2002-2007 với tính toán là năm 2007 sẽ có đại trà học sinh tốt nghiệp chương trình phân ban mới. Tuy nhiên, do điều chỉnh nên thực tế năm 2006 chưa thể có loại học sinh này mà phải đến tận năm 2009. Chờ đến năm 2009 thì quá lâu, trong khi thực tế đòi hỏi phải có những giải pháp đổi mới cơ bản và toàn diện để đưa tuyển sinh ra khỏi bế tắc, trả lại cho các trường quyền chủ động tiến hành kỳ thi như một công việc bình thường, có nề nếp. Chính vì vậy, đề án đổi mới tuyển sinh lấy mốc thời gian sớm hơn và sẽ áp dụng từ năm 2006 nếu Thủ tướng Chính phủ chính thức phê duyệt.

Còn một lý do khiến ngành giáo dục có thể tạm yên tâm đổi mới công tác tuyển sinh. Đó là đến năm 2006, cơ quan nhận trách nhiệm về thi cử là Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng đã hoạt động được 3 năm. Thời điểm này, Cục Khảo thí đã đủ điều kiện để tổ chức ra đề thi theo phương pháp trắc nghiệm, ít nhất là đối với môn ngoại ngữ và các môn khoa học tự nhiên.

Phương án nào phù hợp, khả thi nhất?

Lựa chọn phương án nào là một bài toán rất hóc búa, bởi nó sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến toàn xã hội. Nhận xét về phương án 1, các chuyên gia nhận định, cách tổ chức này hết sức linh hoạt và mềm dẻo, phù hợp với điều kiện các nước đại đa số thanh niên trong độ tuổi đều được tiếp nhận học ĐH, CĐ. Nhưng ở nước ta, khi chỉ có 20% (hiện nay) và 50% (vào năm 2010) số thí sinh dự thi được tuyển vào ĐH, CĐ thì cách thi này sẽ tạo ra sự tốn kém lớn cho xã hội.

Đối với phương án 2, một thành viên BCĐ tuyển sinh ĐH, CĐ của Bộ GD-ĐT cho biết, nhiều ý kiến tán đồng phương án này vì cho rằng lấy kết quả học để xét tốt nghiệp là hợp lý, không những đối với tiểu học mà còn đối với THPT. Rõ ràng phương án này sẽ bớt đi một kỳ thi tốn kém. Tuy nhiên, phương án này lại trái với điều 27 Luật Giáo dục: “Học sinh phải dự thi và đủ điều kiện mới được cấp bằng tốt nghiệp”.

Về phương án 3, các chuyên gia cho rằng, phương án này vẫn tồn tại 2 kỳ thi, do đó vẫn căng thẳng, tốn kém và cốt lõi là không khắc phục được những bất cập.

Phương án 4 thì lại bị nhận xét là không khả thi vì trước hết, kết quả thi tốt nghiệp THPT hiện nay chưa đủ tin cậy để tuyển thẳng vào ĐH, CĐ. Sau nữa, các trường ĐH, CĐ vẫn phải tổ chức thi tuyển sinh cho các đối tượng thí sinh tốt nghiệp bổ túc THPT, THCN, trung học nghề và những thí sinh tốt nghiệp THPT và tương đương nhưng chưa được tuyển vào ĐH, CĐ. Thực tế vẫn tồn tại 2 kỳ thi. Nếu áp dụng phương án 5, học sinh đang học lớp 12 THPT, học sinh đã tốt nghiệp THPT, THCN, trung học nghề đều tham gia chung một kỳ thi được tổ chức vào tháng 6 hằng năm. Đề thi do Bộ GD-ĐT ra theo phương pháp trắc nghiệm và tổ chức chấm bằng máy. Các sở GD-ĐT, theo quy chế chung, căn cứ vào kết quả thi và kết quả các môn học lớp 12 để xét tốt nghiệp. Các trường ĐH, CĐ căn cứ điểm sàn của Bộ GD-ĐT, xác định điểm trúng tuyển vào trường. Trong quá trình xét tuyển sẽ chú ý đến kết quả một số môn học ở lớp 12 theo yêu cầu riêng của từng ngành đào tạo. Mỗi thí sinh có thể đăng ký xét tuyển vào khoảng 3 trường.

Phương án 5 là phương án được được nhiều tâm đắc bởi vừa bớt được một kỳ thi, vừa bảo đảm chất lượng của thí sinh. Các thành viên ban soạn thảo đề án đều thống nhất, trong điều kiện thực tế của nước ta hiện nay, phương án này là khả thi nhất.