Nhận thức mới và thực tiễn sáng tạo

PGS-TS Nguyễn Trọng Phúc, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) phân tích thêm về bài viết "Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam" của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng công bố ngày 16-5-2021, được lựa chọn làm tên của cuốn sách vừa ra mắt của Tổng Bí thư

. Thưa PGS-TS Nguyễn Trọng Phúc, ông có thể nhấn mạnh về ý nghĩa bài viết đặc biệt quan trọng này trong bối cảnh hiện nay?

Nhận thức mới và thực tiễn sáng tạo - Ảnh 1.

PGS-TS NGUYỄN TRỌNG PHÚC

- PGS-TS NGUYỄN TRỌNG PHÚC: Bài viết "Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam" của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng công bố ngày 16-5-2021. Bài viết này đã khẳng định sự lưa chọn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội (CNXH) của Đảng và nhân dân ta là hoàn toàn đúng đắn. Bài viết đã nhấn mạnh độc lập dân tộc gắn với CNXH là đường lối cơ bản, xuyên suốt của cách mạng Việt Nam và cũng là điểm cốt yếu trong di sản tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh những kết quả, thành tích đặc biệt đạt được của Việt Nam trong bối cảnh đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu bắt đầu từ năm 2020 được nhân dân và bạn bè quốc tế ghi nhận, đánh giá cao, thể hiện tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Đặc biệt ở thời điểm kỷ niệm 92 năm ngày thành lập Đảng, việc ra mắt chính thức cuốn sách càng có ý nghĩa sâu sắc hơn.

Nhận thức mới và thực tiễn sáng tạo - Ảnh 2.

Cuốn sách “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ảnh: TTXVN

. Trong bài viết, nhận thức về CNXH đã dựa trên thực tế của nước ta và bối cảnh thời đại như thế nào, thưa ông?

- Tổng Bí thư đã đưa ra những nhận thức mới, sâu sắc về mặt lý luận, tổng kết thực tiễn về CNXH trong bài viết. Cụ thể, nhận thức về CNXH của nước ta vừa phải bảo đảm dựa trên nền tảng của CNXH khoa học, được C.Mác, Ph.Ăngghen và V.Lênin đã trình bày và sau này Chủ tịch Hồ Chí Minh phát triển. Nhưng cùng với đó, phải phát triển một cách sáng tạo trong tình hình mới. Nhận thức về CNXH vừa mang tính khoa học vừa mang tính thực tiễn, thực tế. Các phân tích trong bài viết phản ánh hiện thực đất nước đang phát triển, thay đổi từng ngày với những thành tựu trên mọi mặt về chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội, đồng thời cũng phản ánh hiện thực của thời đại.

Các phân tích, luận giải của Tổng Bí thư đã nhìn nhận từ tất cả thực tiễn của đất nước, của thế giới và thời đại. Bài viết đã nêu bật, trong những năm tiến hành công cuộc đổi mới, từ tổng kết thức tiễn và nghiên cứu lý luận, Đảng ta đã từng bước nhận thức ngày càng đúng đắn, sâu sắc hơn về CNXH và thời ký quá độ đi lên CNXH, với mục tiêu xây dựng một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, do nhân dân làm chủ… Tổng Bí thư đã nêu những nhận thức rất sâu sắc về mặt lý luận, tổng kết thực tiễn về những giá trị đích thực của CNXH và cũng chính là mục tiêu, là con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta và nhân dân ta đã lựa chọn và đang kiên định, kiên trì theo đuổi. Trong đó, xây dựng hệ thống chính trị mà quyền lực thực sự thuộc về nhân dân, do nhân dân và phục vụ lợi ích của nhân dân.

. Một vấn đề quan trọng khác được Tổng Bí thư nhấn mạnh là tiếp tục kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong sự phát triển sáng tạo. Ông có thể phân tích rõ về điểm này?

- Đúng như vậy, vấn đề vừa nêu là một trong những nội dung quan trọng trong bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến yếu tố sáng tạo. Nếu chúng ta không trung thành và kiên định thì không thể có định hướng đúng đắn để phát triển đất nước, nhưng nếu không phát triển sáng tạo, sẽ dẫn đến trì trệ, khô cứng, giáo điều hay duy ý chí.

Tổng Bí thư đã nhấn mạnh những giá trị bền vững về tính khoa học, cách mạng triệt để của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nhưng cũng lưu ý rằng chúng ta cần tiếp thu, bổ sung một cách có chọn lọc và sáng tạo những thành tựu mới nhất về tư tưởng và khoa học để chủ nghĩa, học thuyết của chúng ta luôn tươi mới, luôn được tiếp thêm sinh lực, mang hơi thở của thời đại, không rơi vào xơ cứng, trì trệ, lạc hậu so với cuộc sống.

. Trong các bài viết, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh như thế nào về nhận thức trong quá trình xây dựng, quá độ lên CNXH, thưa ông?

- Nhận thức về con đường đi lên CNXH ở Việt Nam, trước hết phải xác định đó là chặng đường lâu dài, là quá trình rất khó khăn, phức tạp, vừa phải làm vừa phải tổng kết lý luận và thực tiễn. Chúng ta cũng cần nhận thức rõ thời kỳ quá độ, con đường đi lên CNXH sẽ rất lâu dài, trải qua nhiều chặng đường, nhiều bước tiến khác nhau. Quá trình đó đòi hỏi phải có tầm nhìn mới, bản lĩnh mới và sáng tạo. Mỗi chặng đường, mỗi giai đoạn, Đảng ta đều xác định những nhiệm vụ cụ thể, được hoạch định trong các chiến lược 5 năm, 10 năm và tầm nhìn dài hạn. Cũng trong mỗi giai đoạn đó, chúng ta đặt mục tiêu trước mắt để thực hiện và phải giải quyết mối quan hệ giữa mục tiêu trước mắt và mục tiêu cuối cùng của đi lên CNXH. Trong bài viết của Tổng Bí thư cũng đã khẳng định "thành công hay thất bại là phụ thuộc trước hết vào sự đúng đắn của đường lối, bản lĩnh chính trị, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng". 

Lấy hạnh phúc của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu

Theo PGS-TS Nguyễn Trọng Phúc, trong bài viết, Tổng Bí thư đã nêu rõ trong chế độ chính trị xã hội chủ nghĩa, mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân là mối quan hệ giữa các chủ thể thống nhất về mục tiêu và lợi ích; mọi đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật và hoạt động của Nhà nước đều vì lợi ích của nhân dân, lấy hạnh phúc của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu.

Tổng Bí thư đã chỉ ra những điểm khác biệt cơ bản giữa Nhà nước pháp quyền XHCN và Nhà nước pháp quyền tư sản. Trong bài viết của mình, Tổng Bí thư đã nêu rõ bản chất tốt đẹp của Nhà nước pháp quyền XHCN, bản chất đó thể hiện quyền lực thuộc về nhân dân. Thông qua thực thi pháp luật, Nhà nước bảo đảm các điều kiện để nhân dân là chủ thể của quyền lực chính trị, thực hiện chuyên chính với mọi hành động xâm hại lợi ích của Tổ quốc và nhân dân.