Thúc đẩy tiềm năng các dự án năng lượng

Hàng loạt dự án nhiệt điện, điện sinh khối, điện gió... ở ĐBSCL không chỉ góp phần bảo đảm an ninh năng lượng mà còn tạo nhiều cơ hội việc làm...

Các dự án đó cũng mở thêm hướng khai thác du lịch, phát triển kinh tế... Mô hình kết hợp phát triển năng lượng và du lịch bền vững đang mở ra hướng đi mới cho các địa phương ĐBSCL. Trong đó, TP Cần Thơ có nhiều dự án năng lượng quy mô lớn với tổng vốn đầu tư hàng chục tỉ USD, hứa hẹn mang lại đột phá về thu ngân sách, phát triển kinh tế.

Sẽ đóng góp ngân sách hàng ngàn tỉ đồng

Sở Công Thương TP Cần Thơ cho biết sau khi sáp nhập, thành phố này là địa phương có nhiều dự án năng lượng với quy mô đầu tư và công suất lớn. Trong đó, các dự án đang vận hành gồm: Nhà máy Nhiệt điện Cần Thơ (công suất 188 MW), Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn I (660 MW), Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu (1.200 MW).

Ngoài ra, TP Cần Thơ còn có các dự án điện, khí đang triển khai thi công như: Nhà máy Nhiệt điện Long Phú I (công suất 1.200 MW, tổng vốn đầu tư hơn 29.580 tỉ đồng tại xã Đại Ngãi), dự kiến vận hành năm 2026; Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 2 (2.120 MW, tổng vốn 72.000 tỉ đồng).

Đáng chú ý, Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn II (công suất 1.050 MW, tổng mức đầu tư khoảng 1,3 tỉ USD) đang được chủ đầu tư - Công ty TNHH Điện Ô Môn II - ký quỹ bảo lãnh thực hiện dự án và tiến hành các thủ tục đề nghị giao/thuê đất. Dự kiến, dự án này sẽ khởi công vào quý IV/2026 và hoàn thành trong năm 2029.

Trong khi đó, Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn III (công suất 1.050 MW, tổng mức đầu tư khoảng 1,2 tỉ USD) và Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn IV (1.050 MW, 1,3 tỉ USD) đang được Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng quốc gia Việt Nam và Ban Quản lý Dự án chuyên ngành điện nộp thư bảo lãnh nghĩa vụ ký quỹ thực hiện dự án. Dự kiến, Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn IV sẽ khởi công vào ngày 19-8 hoặc 2-9-2025.

Bốn nhà máy nhiệt điện Ô Môn nêu trên - thuộc Trung tâm Điện lực Ô Môn - đều sử dụng khí từ Lô B. Dự án đường ống dẫn khí Lô B đang được triển khai với tổng mức đầu tư 1,27 tỉ USD, dài 431 km - gồm 329 km dưới biển và 102 km trên bờ, cùng các hạng mục trạm tiếp bờ, trạm phân phối khí và trạm van. Tuyến đường ống này sẽ đi qua địa bàn 2 tỉnh Cà Mau, An Giang và TP Cần Thơ, cung cấp nguồn khí ổn định cho các nhà máy điện, khí tại Trung tâm Điện lực Ô Môn.

Ngoài Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn I, đối với 3 nhà máy còn lại, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Trần Văn Lâu yêu cầu Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố, UBND phường Phước Thới và các xã Đông Thuận, Thới Lai, Trường Thành tập trung nguồn lực, khẩn trương hoàn thành thủ tục, hồ sơ pháp lý, sớm bàn giao mặt bằng để triển khai dự án.

Theo ông Hà Vũ Sơn, Giám đốc Sở Công Thương TP Cần Thơ, đến nay, Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn I đã đi vào hoạt động. Các nhà máy Ô Môn II, III, IV sau khi khánh thành sẽ bổ sung nguồn điện sạch, ổn định cho khu vực ĐBSCL, nâng cao độ tin cậy của hệ thống điện quốc gia. Các dự án này còn tạo hiệu ứng lan tỏa trong việc thu hút đầu tư, thúc đẩy hợp tác quốc tế và phát triển kinh tế - xã hội tại TP Cần Thơ và cả vùng ĐBSCL.

"Khi đi vào vận hành, cứ 1.000 MW điện sẽ đóng góp khoảng 1.200 tỉ đồng vào ngân sách mỗi năm, tương đương khoảng 5.000 tỉ đồng cho toàn chuỗi dự án. Các dự án với vốn đầu tư lên tới hàng tỉ USD cũng sẽ kéo theo sự phát triển của các ngành phụ trợ, xây dựng, vận tải, dịch vụ kỹ thuật..., đồng thời thu hút hàng ngàn lao động địa phương" - ông Hà Vũ Sơn nhận xét.

Ngoài các dự án nêu trên, TP Cần Thơ còn chú trọng phát triển điện sinh khối với các nhà máy sử dụng phụ phẩm nông nghiệp. Trong đó, nhà máy nhiệt điện của Công ty CP Mía đường Sóc Trăng sử dụng bã mía để đốt lò phát điện công suất 12 MW hay Nhà máy Điện sinh khối Hậu Giang có công suất 20 MW... Đây là bước đi quan trọng nhằm tận dụng tài nguyên tái tạo, góp phần làm giảm phát thải và đạt được các cam kết về môi trường.

Cơ hội phát triển du lịch

Theo Quyết định 262/2024 của Thủ tướng (về kế hoạch thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050), tỉnh Trà Vinh (cũ) được phê duyệt 13 dự án điện gió với công suất 872,5 MW; hệ thống điện mặt trời áp mái công suất 10 MW; điện rác công suất 10 MW; điện sinh khối công suất 25 MW…

Đến nay, Vĩnh Long đã có 5 dự án điện gió với tổng công suất 322 MW và 1 dự án điện mặt trời công suất 140 MW được vận hành thương mại, hòa vào lưới điện quốc gia. Ngoài ra, tỉnh còn dự kiến đưa vào khai thác 4 dự án điện gió và 1 dự án điện sinh khối trong năm nay.

Ông Lâm Hữu Phúc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long, cho rằng các dự án điện gió không chỉ mang lại nguồn năng lượng tái tạo, thân thiện với môi trường mà còn góp phần tạo nên cảnh quan độc đáo, hấp dẫn cho du lịch địa phương. Điển hình, Nhà máy Điện gió Đông Hải 1 đã trở thành nơi "check-in" khó thể bỏ qua của nhiều du khách khi đến biển Ba Động. Tuyến đường từ trung tâm xã Đông Hải đến nhà máy điện gió này băng qua nhiều khu rừng ngập mặn, hệ thống kênh rạch chằng chịt, nhìn từ trên cao như một "mê cung xanh" quyến rũ.

"Những cánh quạt điện gió khổng lồ ven biển trở thành điểm nhấn thu hút du khách đến tham quan, chụp ảnh. Đây là xu hướng kết hợp giữa phát triển công nghiệp và du lịch bền vững, mở ra cơ hội mới cho tỉnh Vĩnh Long trong việc quảng bá hình ảnh và khai thác tiềm năng du lịch" - ông Lâm Hữu Phúc đánh giá.

Với bờ biển dài 310 km, tỉnh Cà Mau cũng có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển năng lượng sạch, như: điện khí LNG, điện gió và điện mặt trời. Đến nay, Cà Mau có 48 dự án điện gió với tổng công suất 3.003,2 MW. Trong đó, 14 dự án với tổng công suất 694,2 MW đã vận hành thương mại; 10 dự án - tổng công suất 766 MW đã được cấp chủ trương đầu tư và doanh nghiệp đang triển khai thực hiện… Tiềm năng điện gió của tỉnh này có thể phát triển lên đến 16.283,8 MW.

Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau đánh giá các nhà máy điện gió trên địa bàn đi vào hoạt động đã giúp giảm phát thải; tăng nguồn điện sạch, an toàn và thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, nhiều dự án điện gió ở Cà Mau còn là điểm đến hấp dẫn đối với du khách; góp phần phát triển du lịch, mang về nguồn ngân sách đáng kể cho địa phương.