Chàng trai Việt đoạt giải thưởng Google

(TG@) - Mỗi năm, Google chọn 13 - 15 nghiên cứu sinh trên toàn nước Mỹ và Canada để trao giải thưởng. Năm 2010, Trần Đình Nguyên - sinh viên người Việt đang học tại Trường Đại học New York - đã xuất sắc đoạt giải thưởng Google. Thế giới @ trò chuyện với Trần Đình Nguyên

Trần Đình Nguyên (ảnh do nhân vật cung cấp)

* Phóng viên: Chúc mừng Nguyên vừa vinh dự được Google trao giải thưởng Google PhD Fellowship 2010? Bạn hãy giới thiệu về giải thưởng này?

- Trần Đình Nguyên: Google vừa chọn trao cho Nguyên giải thưởng nghiên cứu về lĩnh vực hệ thống phân tán (Distributed Systems). Giải thưởng Google PhD Fellowship dành cho các nghiên cứu sinh thuộc ngành khoa học máy tính. Người được trao giải là người xuất sắc nhất ở những lĩnh vực nghiên cứu (research area) mà Google quan tâm trong ngành khoa học máy tính (computer science). Ở mỗi lĩnh vực nghiên cứu, Google sẽ trao giải thưởng cho một người xuất sắc nhất.

* Nguyên đã được đề cử như thế nào? Tiêu chí chọn trao giải của Google có khó hay không?

- 15 người đoạt giải thưởng hằng năm đã chọn lọc từ những nghiên cứu sinh được đề cử từ những trường đại học nổi tiếng ở Mỹ và Canada. Mỗi một trường đại học được đề cử tối đa 2 nghiên cứu sinh. Trường Đại học New York đã chọn Nguyên với lĩnh vực nghiên cứu về hệ thống phân tán. Tiêu chí tuyển chọn của Google chủ yếu dựa vào những kết quả nghiên cứu đã đạt được và hướng nghiên cứu tương lai của các ứng viên. Danh sách những nghiên cứu sinh được trao giải thưởng được đăng trên website chính thức của Google (http://googleblog.blogspot.com/2010/07/google-phd-fellowships-go-international.html).

* Theo danh sách này, hầu hết là những sinh viên của các trường đại học nổi tiếng và có những nghiên cứu vượt bậc trong ngành học máy tính. Vậy lĩnh vực nghiên cứu của Nguyên là gì?

- Những người được giải thưởng năm nay đa số đến từ những trường đại học nổi tiếng ở Mỹ như: MIT, Berkeley, Princeton, Stanford, CMU, Caltech, NYU... Đặc biệt, năm nay Google mở rộng giải thưởng ra ngoài biên giới Bắc Mỹ, nghĩa là có giải thưởng riêng cho Châu Âu và Trung Quốc, nâng tổng số người đoạt giải thưởng trên toàn thế giới là 30 người.

Nguyên đã từng nghiên cứu về nhiều đề tài khác nhau nhưng kết quả nghiên cứu được nhiều người biết đến nhất chính là lĩnh vực nghiên cứu hệ thống phân tán, và có lẽ đây cũng là lý do chính mà Google trao giải thưởng cho Nguyên. Nghiên cứu này đã giúp sử dụng mạng xã hội (social network) để chống lại kiểu tấn công Sybil (Sybil attack) cho các hệ thống mở (open system).

Lấy ví dụ đơn giản nhất cho một hệ thống mở là website: www.youtube.com. Mọi người đều có thể tạo account trên YouTube, thậm chí nhiều account. Chính vì đặc điểm này, một người tấn công có thể tạo rất nhiều account (Sybil identities) trên YouTube và dùng những account đó để bầu (vote) cho một video clip nào đó. Video clip đó sẽ lên đầu trang vì nhận được nhiều vote và được nhiều người xem. Người tấn công có thể dùng cách này để đưa những đoạn video mà họ muốn (ví dụ như quảng cáo) lên trang đầu của YouTube và như vậy gây ô nhiễm hệ thống đánh giá của YouTube. Kiểu tấn công như vậy cũng xảy ra ở nhiều website khác như Digg, Yelp... và những hệ thống phân tán lớn như P2P Content Distribution Networks. Với kiểu tấn công này, người ta đặt tên là Sybil attack và được biết đến như một gót chân Achilles của nhiều hệ thống trên Internet từ năm 2003 và thường không có cách phòng chống hiệu quả. Kết quả nghiên cứu năm 2009 của Nguyên đã cho thấy, có thể sử dụng mạng xã hội để chống lại kiểu tấn công này một cách rất hiệu quả. Kết quả nghiên cứu này có thể giúp nhiều hệ thống trên Internet ngày nay loại bỏ những vote từ Sybil accounts và giúp hệ thống đánh giá hoạt động chính xác hơn.

* Giải thưởng này mang lại cho Nguyên những cơ hội gì?

- Những người đoạt giải thưởng sẽ được Google trợ cấp 2 năm những khoản tiền sau cho mỗi năm: Học phí 25.000 USD; 5.000 USD tiền dự hội nghị chuyên ngành; 5.000 USD tiền mua máy tính, điện thoại Android và dịch vụ sử dụng.

Chi tiết về giải thưởng và điều kiện để xem xét giải thưởng được công bố tại đây: http://research.google.com/university/relations/phd_fellowships.html.

Trần Đình Nguyên là cựu học sinh lớp chuyên Toán khóa 1997 - 2000 của Trường Phổ thông Năng khiếu TPHCM. Nguyên cũng là một trong 30 sinh viên tốt nghiệp cử nhân hạng ưu ngành Công nghệ Thông tin tại Đại học Quốc gia Singapore (NUS) năm 2005. Trần Đình Nguyên hiện là nghiên cứu sinh năm thứ 5 ngành Khoa học Máy tính của Trường Đại học New York