Xe tăng và cướp biển

11 ngày đã trôi qua, những tên cướp biển Somalia vẫn chiếm giữ con tàu MV Faina chở 33 chiếc xe tăng và nhiều vũ khí hạng nặng trước mũi 6 tàu chiến của Mỹ. Mặc dù chính phủ Somalia cho phép tấn công và truy kích cướp biển trong lãnh hải của mình, không ai dám hành động bởi sinh mạng 20 con tin đang bị đe dọa

Chưa ai biết mặt mũi Sugule Ali, người phát ngôn của nhóm cướp biển Somalia đánh cướp tàu MV Faina hôm 25-9 vừa qua. Nhưng qua giọng nói của y xen lẫn tiếng trực thăng Mỹ gầm rú trên đầu chiếc MV Faina trong những cuộc điện đàm bằng điện thoại vệ tinh, người ta cảm nhận rằng đó là một người trầm tĩnh, biết kiên nhẫn, không sợ ai kể cả thần chết.

Chỉ muốn tiền

Nói chuyện với phóng viên nhật báo Anh The Times qua điện thoại vệ tinh, Ali khẳng định: “Chúng tôi không muốn xe tăng mà chỉ muốn tiền. Chúng tôi sẽ không bao giờ giảm giá tiền chuộc (20 triệu USD). Bất cứ ai tìm cách tấn công hoặc đánh lừa chúng tôi sẽ lãnh đủ mọi hậu quả. Chúng tôi có 60 người sẵn sàng bảo vệ con tàu. Chúng tôi có đủ hỏa lực để tự vệ”.

Cuộc thương thuyết giữa Ali và chủ tàu MV Faina vẫn đang tiếp diễn. Được hỏi sẽ làm gì nếu tiền chuộc không được trả, Ali từ tốn trả lời: “Chúng tôi chưa quyết định gì cả. Chúng tôi không có kế hoạch đưa xe tăng vào đất liền nhưng thời gian thì có hạn và nó cũng sắp hết rồi”.

Trước đó, ngày 2-10, theo hãng tin AFP, Sheikh Mutar Robow, người phát ngôn của phong trào Shabaab, kêu gọi bọn cướp biển Somalia đốt tàu và đánh đắm nó cùng với các con tin nếu không ai trả tiền chuộc. Shabaab là phong trào thanh niên Hồi giáo Somalia đang chiến đấu chống lại chính quyền Somalia yếu ớt. Robow thề rằng Shabaab không có liên hệ gì đến bọn cướp biển. Shabaab cũng không ủng hộ chuyện cướp tàu hàng “bởi đó là tội ác” nhưng MV Faina là một trường hợp đặc biệt “vì nó chở vũ khí cho chính quyền Somalia là kẻ thù của chúng tôi”.

Sugule Ali cũng phủ nhận tin tức nói rằng nhóm của y có quan hệ với quân nổi dậy Hồi giáo hay các tổ chức khủng bố Somalia. Ali cả quyết: “Chúng tôi không quan hệ với bất cứ nhóm chính trị nào. Chúng tôi là những người độc lập”.

Trong khi đó, tờ The Times đưa tin có nhiều xe tải bắt đầu rời khỏi Mogadishu, thủ đô Somalia, vào cuối tuần rồi. Người ta nghi ngờ chúng được dùng để chở chiến lợi phẩm trên tàu MV Faina gồm có 33 chiếc xe tăng T-72, 150 khẩu súng phóng lựu và 6 khẩu tên lửa vác vai đất-đối-không. Trong khi đó, Mỹ đe dọa sẽ hành động nếu có mưu toan nào bốc dỡ xe tăng và vũ khí ra khỏi tàu.

Tàu chiến Mỹ giám sát chiếc MV Faina từ xa

Ai sẽ trả tiền?

Ali nói cứng như vậy nhưng có lẽ y cũng biết không dễ gì lấy được tiền chuộc. Theo nhật báo Mỹ The New York Times, có một vấn đề mới phát sinh là chưa rõ ai, cơ quan hay chính quyền nước nào chịu đứng ra chi trả trong trường hợp buộc phải trả tiền chuộc để cứu lấy 20 con tin bị giam giữ trên tàu.

Ngày 3-10, bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu bất đồng giữa các bên liên quan đến vụ cướp chấn động này. Ngoài bọn cướp, phía bên kia là công ty chủ quản chiếc MV Faina, chủ tàu, các công ty bảo hiểm, các quan chức chính quyền (Somalia, Ukraine) và thân nhân các con tin. Chính điều này đã cản trở cuộc thương thuyết giữa Ali với chủ hãng tàu.

Bọn cướp biển yêu cầu trả 20 triệu USD tiền chuộc trong khi bên chủ tàu trả giá thấp hơn với mức có thể chấp nhận là 5 triệu USD. Tuy nhiên, cho dù bọn cướp chấp nhận giá này cũng chưa biết ai là người trả tiền chuộc.

Một thân nhân của con tin nói: “Có quá nhiều người liên quan đến chiếc MV Faina nhưng trách nhiệm chưa rõ thuộc về ai”. Mọi việc càng trở nên bí hiểm hơn khi Andrew Mwangura, điều phối viên của Chương trình hỗ trợ người đi biển ở Kenya, một tổ chức không vụ lợi chuyên theo dõi các vụ cướp biển, tuyên bố rằng những chiếc xe tăng và vũ khí hạng nặng chở trên chiếc MV Faina nằm trong một kế hoạch bí mật chuyển vũ khí giữa Kenya và Nam Sudan chứ không phải của Chính phủ Somalia mua lại của Ukraine như các quan chức hai nước này thừa nhận trong những ngày đầu vụ cướp. Nói cách khác, đây là một vụ buôn lậu vũ khí.

Vì tuyên bố “không được phép” nói trên mà Mwangura đã bị chính quyền Kenya bắt giữ đêm 1-10 bất chấp hải quân Mỹ và các nguồn tin tình báo phương Tây xác nhận bến đỗ của chiếc MV Faina là Nam Sudan chứ không phải Mogadishu của Somalia. Chính Ali cũng xác nhận chuyện này. Mwangura còn bị nghi ngờ là đồng lõa, thậm chí là cướp biển Somalia!

Có quá nhiều câu hỏi đặt ra chung quanh nguồn tin của Mwangura. Bản thân sự kiện chiếc MV Faina bị cướp hôm 25-9 cách bờ biển Somalia 320 km đã là một chuyện đáng ngờ. Tại sao không có lực lượng bảo vệ trong khi chiếc tàu chở toàn vũ khí hạng nặng chạy trong một vùng biển ai cũng biết là nguy hiểm nhất thế giới?

Ngoài ra, tại sao Kenya nổi tiếng về thú hoang dã chứ không phải về chiến tranh lại cần nhiều xe tăng như vậy? Hơn nữa, nếu cần xe tăng thì tại sao Kenya không mua của Anh - nhà cung cấp vũ khí truyền thống cho Kenya từ mấy chục năm nay - mà đi mua của một nước Đông Âu thuộc Liên Xô trước đây? Chừng nào bí mật này chưa được làm sáng tỏ thì ai dám đứng ra trả tiền chuộc, nếu không muốn bị lật tẩy?

Bọn cướp biển Somalia cũng có khó khăn riêng. Tờ Times dẫn một nguồn tin cho biết nhiều điểm đổi tiền ở Somalia không còn chấp nhận giấy 100 USD nữa vì "đô" giả quá nhiều. Trong những vụ trả tiền chuộc con tin trước đây, người Đức và Pháp chèn tiền giả vào khiến cho bọn cướp biển và những tay đổi tiền chịu thiệt.