Tuyên chiến với hàng giả, hàng nhái
Trong tuần qua, lực lượng chức năng ở nhiều địa phương phát hiện, thu giữ nhiều vụ hàng giả, không rõ nguồn gốc
Ngày 7-6, Công an TP HCM đã bắt Nguyễn Văn Khánh (SN 1993), Nguyễn Quốc Bảo (SN 1980), Trương Văn Long (SN 1995), Nguyễn Thành Tân (SN 1991) và Nguyễn Thị Kiều Trang (SN 1995) về hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả. Các đối tượng đã sản xuất và đưa ra thị trường hơn 220.000 sản phẩm nhớt giả, giả mạo các thương hiệu uy tín.
Nhái thương hiệu nổi tiếng
Thủ đoạn của các đối tượng là mua nhớt trôi nổi không rõ nguồn gốc, kết hợp với một phần nhớt chính hãng mua từ các thương hiệu nhỏ. Sau đó, pha trộn theo tỉ lệ 7:3 rồi sang chiết vào các vỏ chai, can, thùng giấy có sẵn tem nhãn các thương hiệu nổi tiếng. Sản phẩm sau khi sang chiết được đóng gói, ép seal mô phỏng hàng chính hãng và phân phối ra thị trường.
Toàn bộ sản phẩm giả được tiêu thụ thông qua Tân (chủ cửa hàng tại quận Bình Thạnh) và Trang (người trực tiếp quản lý các gian hàng bán hàng online trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada). Trước đó, vào chiều 4-6, Công an TP HCM khám xét khẩn cấp địa điểm sản xuất nằm tại nhà không số trên đường Lê Thị Ánh (quận 12), thu giữ 1.987 chai/can nhớt giả mang các nhãn hiệu nổi tiếng cùng nhiều tem nhãn, máy móc, vật tư và sổ sách liên quan đến hoạt động sản xuất hàng giả. Công an tiếp tục khám xét kho hàng trên đường Nơ Trang Long (quận Bình Thạnh), phát hiện và thu giữ thêm 3.075 chai nhớt giả (trong 200 thùng carton) được dán nhãn các thương hiệu cùng nhiều tài liệu, sổ sách, hóa đơn thể hiện hoạt động tiêu thụ hàng giả.
Liên quan đến vụ việc người dân phát hiện lượng lớn thực phẩm chức năng ở huyện Bình Chánh, Công an TP HCM cho biết các đơn vị nghiệp vụ đã vào cuộc xác minh. Tất cả thực phẩm chức năng có bao bì là những nhãn hiệu nổi tiếng, được sản xuất tại Hà Nội, Thanh Hóa, còn hạn sử dụng hơn 2 năm. Một số nhãn thực phẩm chức năng được ghi thông tin trích xuất từ sụn cá mập, tổ yến, nhung hươu, cây chùm ngây, nhân sâm, nguyên liệu nhập Mỹ… được quảng cáo là sử dụng phù hợp, tốt cho phụ nữ mang thai, trẻ em, người già, người có tiền sử bệnh cao huyết áp. Nhiều nhất vẫn là sử dụng cho trẻ em và phụ nữ có thai.
Nhiều tiểu thương đóng cửa ki-ốt, cửa hàng ở xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm, TP Hà Nội để né kiểm tra. Ảnh: LÊ THÚY
Hơn một tuần trước đó, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước - Bộ Công Thương kết hợp Công an phường Bến Thành đồng loạt kiểm tra nhiều sạp kinh doanh tại Trung tâm Thương mại Saigon Square (quận 1, TP HCM). Tại đây, đoàn kiểm tra tạm giữ hàng ngàn sản phẩm có dấu hiệu giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng như đồng hồ Rolex, Longines, Patek Philippe; túi xách và ví của các hãng LV, Gucci, Dior, YSL, Celine, Goyard, Chanel, Hermès, Bottega Veneta, Prada; cùng nhiều mẫu mắt kính gắn nhãn Gucci…
Mới đây, lực lượng chức năng đã phát hiện và thu giữ một kho hàng giả với quy mô lớn, tổng cộng 25.505 thiết bị điện tử. Tang vật gồm 12.200 chiếc đồng hồ thông minh, 6.800 tai nghe mang nhãn hiệu Marshall, 30 chiếc loa Marshall Kilburn II, 900 đồng hồ nhái thương hiệu Omega cùng nhiều sản phẩm khác. Qua điều tra ban đầu, cơ quan chức năng xác định các đối tượng trong đường dây này hoạt động dưới hình thức thương mại điện tử trá hình.
Lực lượng chức năng kiểm tra nhiều sạp kinh doanh mỹ phẩm, đồng hồ, mắt kính, quần áo, túi xách tại Trung tâm Thương mại Saigon Square (quận 1, TP HCM). Ảnh: NGUYỄN HẢI
Theo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, trong tuần qua, lực lượng quản lý thị trường các địa phương đã phối hợp với lực lượng chức năng phát hiện, thu giữ nhiều vụ hàng giả, không rõ nguồn gốc. Cụ thể, thu giữ gần 1 tấn chân gà, thịt trâu không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm của hộ kinh doanh Lục Hồng, huyện Ba Vì (TP Hà Nội); hơn 900 sản phẩm mỹ phẩm, chế phẩm diệt khuẩn hết hạn sử dụng tại Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Minh Ngọc Group (tỉnh Hải Dương); 500 kg chân gà không rõ xuất xứ ở tỉnh Cao Bằng…
Doanh nghiệp điêu đứng
Tình trạng hàng giả, hàng nhái tiếp tục là nỗi lo của nhiều doanh nghiệp (DN), đặc biệt trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh. Không chỉ gây thiệt hại kinh tế, hàng giả còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín thương hiệu, niềm tin của người tiêu dùng và làm suy yếu động lực sản xuất - kinh doanh chân chính.
Ông Nguyễn Ngọc Luận, Giám đốc Công ty TNHH Liên kết thương mại Toàn Cầu, thông tin cuối năm ngoái, một đối tác của công ty phát hiện sản phẩm "Meet Moree" có bao bì tương tự thương hiệu cà phê Meet More xuất hiện trên thị trường. Qua xác minh, công ty phát hiện một số cơ sở ở Lâm Đồng sản xuất hàng nhái, chỉ khác một chữ cái trong tên thương hiệu. "Chúng tôi đã gửi công văn đến cơ quan chức năng tỉnh Lâm Đồng và thông báo tới các đối tác để tránh nhầm lẫn" - ông Luận nói. Theo ông Luận, vụ việc khiến doanh số sụt giảm, uy tín thương hiệu bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Từng nhiều năm "chiến đấu" với hàng giả, ông Nguyễn Ngọc Tý, Giám đốc Công ty Thời trang Nón Sơn, cho hay hành trình bảo vệ thương hiệu vất vả hơn cả bán hàng. Năm 2012, Nón Sơn phát hiện vụ hàng giả đầu tiên tại quận 12, TP HCM. Từ đó, Nón Sơn thành lập đội phản ứng nhanh, để điều tra, thu thập bằng chứng nhằm cung cấp cho cơ quan chức năng làm cơ sở kiểm tra, xử lý vi phạm.
Từ những vụ việc bị làm giả, thiệt hại mà DN gánh chịu không chỉ là mất doanh thu mà còn là chi phí tăng thêm để đầu tư công nghệ, khuôn mẫu, hệ thống nhận diện thương hiệu. Ngoài ra, DN còn phải đẩy mạnh truyền thông, hướng dẫn người tiêu dùng phân biệt thật - giả qua TikTok, Zalo, Facebook…
"Có vụ hàng giả bị phát hiện trị giá gần 38 tỉ đồng" - ông Tý cho biết. Đặc biệt, gần đây các đối tượng giả mạo lợi dụng tâm lý chuộng mua online. "Họ livestream giới thiệu là hàng thật nhưng khi giao lại là hàng nhái. Như vụ chúng tôi phối hợp bắt giữ kho hàng giả tại Khánh Hòa" - ông Tý nói.
Ông Tý cho rằng để bảo vệ thị trường lành mạnh, cần cơ chế phối hợp đồng bộ từ trung ương đến địa phương, kiểm soát chặt các chủ thể trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Chỉ khi có sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan thực thi pháp luật, DN mới yên tâm phát triển.
Nhiều thủ đoạn né kiểm tra
Theo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, để tránh cơ quan chức năng kiểm tra và xử phạt, nhiều hàng giả, không rõ xuất xứ đã được "dân buôn" đổ bỏ, vứt ra bãi rác. Tại xã La Phù, huyện Hoài Đức, TP Hà Nội, cơ quan chức năng phát hiện một lượng lớn thực phẩm chức năng, bánh kẹo đã hết hạn sử dụng, bao bì tiếng nước ngoài, không có nhãn phụ tiếng Việt theo quy định... bị đổ đống ven đường vào xã.
Trong đợt cao điểm chống hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, nhiều tiểu thương tại các "thủ phủ", chợ đầu mối bán buôn ở Hà Nội đóng cửa, né kiểm tra, chỉ mở hé cửa để giao dịch. Khảo sát tại các chợ đầu mối như Đồng Xuân, Ninh Hiệp... buôn bán ảm đạm, ki-ốt đóng cửa hàng loạt dù đang chính vụ kinh doanh hàng mùa hè.
Theo ông Dương Viết Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Lâm, địa phương đã kiểm tra 15 vụ, xử phạt hành chính trên 130 triệu đồng, tiêu hủy hàng hóa với tổng giá trị 300 triệu đồng. Quy mô kinh doanh ở chợ đầu mối Ninh Hiệp lớn nhưng đa số là các hộ kinh doanh cá thể, nhỏ lẻ. Sau khi kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện nhiều hộ chưa đáp ứng đầy đủ điều kiện kinh doanh, đóng cửa né tránh kiểm tra.
Nghiêm khắc với hành vi tiếp tay
Ông Nguyễn Bình Minh, Trưởng Ban Phát triển nguồn nhân lực của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), cho biết một trong những thách thức lớn hiện nay của thương mại điện tử là tình trạng hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng tràn lan trên các sàn. Theo ông Minh, bản thân các sàn không có đủ chuyên môn kỹ thuật để xác định đâu là hàng giả - nhất là trong các lĩnh vực phức tạp.
Trong bối cảnh này, giải pháp hiệu quả phải đến từ sự phối hợp nhiều bên. Các sàn cần yêu cầu nhà bán hàng cung cấp đầy đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc sản phẩm. Đồng thời, người tiêu dùng cũng phải chủ động phản ánh các sản phẩm nghi ngờ đến sàn và cơ quan chức năng để kịp thời xử lý. "Sàn có trách nhiệm cảnh báo người tiêu dùng nếu nhận được phản ánh và chỉ nên tiếp tục cho phép bán khi có kết quả kiểm tra từ cơ quan có thẩm quyền" - ông Minh nói.