Ưu tiên chống lừa đảo trực tuyến

Quan chức Liên hợp quốc lưu ý lừa đảo trực tuyến đã trở thành nguồn thu lớn của tội phạm có tổ chức

Khoảng 60 quốc gia vừa đồng ý xem việc chống lừa đảo trực tuyến là một ưu tiên chính sách hàng đầu. Các nước này cũng cam kết siết chặt luật pháp trong nước và tăng cường phối hợp qua biên giới để đối phó với các mạng lưới lừa đảo công nghệ cao đang phát triển rất nhanh.

Cam kết trên đã được chính thức hóa ngày 18-12 khi các nước thông qua Tuyên bố chung Bangkok 2025 tại lễ bế mạc Hội nghị quốc tế về Đối tác toàn cầu chống lừa đảo trực tuyến. Phát biểu tại lễ bế mạc, Thứ trưởng Ngoại giao Thái Lan Vijavat Isarabhakdi cho biết các quốc gia đã thống nhất coi lừa đảo trực tuyến là vấn đề an ninh quốc gia và quốc tế cấp bách, đòi hỏi cam kết chính trị lâu dài, nguồn lực đầy đủ và khuôn khổ quản trị chặt chẽ hơn. 

Ông cho biết quan hệ đối tác nói trên nhằm bịt các lỗ hổng về pháp lý và hoạt động đang bị tội phạm xuyên quốc gia lợi dụng, thông qua việc tăng cường luật pháp trong nước và điều chỉnh những biện pháp ứng phó ở cấp quốc gia cho phù hợp với các nghĩa vụ quốc tế.

Theo tuyên bố chung, các quốc gia cam kết tăng cường hợp tác quốc tế trong thực thi pháp luật, điều tra và truy tố. Cụ thể, các nước sẽ chia sẻ kịp thời thông tin tình báo và chứng cứ, nâng cao năng lực pháp y số, cải thiện các cơ chế truy tìm, thu giữ và thu hồi tiền và tài sản do phạm tội mà có. Theo tờ Bangkok Post, một nội dung then chốt của thỏa thuận là tăng cường hệ thống pháp luật để xử lý các tội phạm tài chính liên quan đến lừa đảo trực tuyến, trong đó có rửa tiền và lạm dụng tài sản ảo.

Bà Delphine Schantz, Trưởng đại diện khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương của Cơ quan Phòng chống Ma túy và Tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC), cảnh báo mọi quốc gia đều có nguy cơ trở thành nạn nhân của lừa đảo trực tuyến ở những nơi có internet và công nghệ số. Cùng với lời kêu gọi biến các cam kết chính trị thành hành động cụ thể ở từng quốc gia, bà Schantz lưu ý lừa đảo trực tuyến đã trở thành nguồn thu lớn của tội phạm có tổ chức, với thiệt hại ước tính gần 40 tỉ USD mỗi năm tại Đông Á và Đông Nam Á.

Hội nghị nói trên được đồng tổ chức bởi Bộ Ngoại giao Thái Lan và UNODC tại Bangkok trong 2 ngày 17 và 18-12. Sự kiện gồm các phiên thảo luận tập trung vào những nội dung như nâng cao hiệu quả điều tra xuyên quốc gia, làm gián đoạn những kênh tài chính của các mạng lưới tội phạm và theo kịp những công nghệ tiên tiến mà loại tội phạm này đang sử dụng, nổi bật là trí tuệ nhân tạo.

Tầm quan trọng của sự hợp tác với khu vực tư nhân trong các sáng kiến chống lừa đảo đã được nhấn mạnh xuyên suốt hội nghị. Ứng dụng mạng xã hội TikTok cũng tham gia ký tuyên bố bế mạc của hội nghị, qua đó trở thành một trong những thành viên khu vực tư nhân đầu tiên của quan hệ đối tác này. 

Ông Brian Hanley, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Liên minh Chống lừa đảo toàn cầu (GASA, trụ sở ở Hà Lan), cho biết việc đối phó các mạng lưới tội phạm sẽ trở nên khó khăn hơn nếu không có tất cả các bên liên quan chủ chốt cùng tham gia. Chuyên gia này lưu ý các vụ lừa đảo khai thác những kẽ hở giữa các nền tảng khác nhau, từ ngân hàng, viễn thông cho đến các nền tảng mạng xã hội.