Chưa có phim hay

Quả là quá khó để lựa chọn một bộ phim vừa hấp dẫn công chúng vừa có giá trị nghệ thuật cao trong tình hình tác phẩm điện ảnh Việt Nam cứ nghiêng hẳn sang thái cực này hay thái cực khác

Năm 2006 là năm mà cả màn ảnh lớn lẫn màn ảnh nhỏ nóng lên nhưng chủ yếu là phim ngoại nhập, còn phim Việt Nam vẫn là một bài toán chưa có lời giải của các nhà sản xuất.

Phim được giải: Vắng người xem

Sống trong sợ hãi (đạo diễn Bùi Thạc Chuyên), Chuyện của Pao (đạo diễn Quang Hải) được giải Cánh diều vàng, một giải thưởng cao quý mang tính nghề nghiệp cao của Hội Điện ảnh Việt Nam, thậm chí Sống trong sợ hãi còn được đánh giá cao và giành được giải thưởng ở những liên hoan phim nước ngoài, nhưng khi đưa ra trình chiếu tại các rạp chiếu phim trong nước lại vắng khán giả.

Cũng tương tự, các phim Giọt mưa rơi bao lâu (đạo diễn Đoàn Minh Phượng), Mùa len trâu (đạo diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh) rất được giới chuyên môn, báo chí trong và ngoài nước đánh giá cao khi trình chiếu và tham dự các liên hoan phim quốc tế nhưng đã chịu chung số phận không có khán giả khi trình chiếu tại TPHCM và Hà Nội.

Trong khi đó, những bộ phim mang tính thương mại cao như Đẻ mướn, Hồn Trương Ba da hàng thịt, Hai trong một... của các hãng phim tư nhân, phát hành trong dịp Tết Nguyên đán, thu hút đông đảo người xem và nhà sản xuất đã thu về hàng tỉ đồng. Lý giải sao đây về điều này? Điện ảnh Việt Nam rất cần có những bộ phim có tay nghề và giá trị nghệ thuật cao nhưng khán giả hình như không quan tâm gì mấy đến điều đó.

Có ý kiến cho rằng những phim đoạt giải chú trọng đến yếu tố nghệ thuật, tay nghề mà chưa chú ý đến những vấn đề mà người xem hôm nay quan tâm, đó là yếu tố giải trí. Một tác phẩm nghệ thuật muốn đến được với người xem trước hết phải thực hiện cho được chức năng giải trí trước khi thực hiện hai chức năng còn lại: thẩm mỹ và giáo dục. Có lẽ những phim được giải thưởng của chúng ta thiếu mất chức năng giải trí.

Những câu chuyện kể trong Sống trong sợ hãi, Mùa len trâu, Chuyện của Pao... gần như xa lạ đối với lớp công chúng trẻ đang thường xuyên mua vé đến rạp. Bởi vậy sự cách biệt giữa giá trị giải thưởng và thái độ đón nhận của công chúng càng làm phân hóa nhận thức của đội ngũ sáng tác: Chấp nhận không có người xem để được tôn vinh trong các giải thưởng hoặc có đông người xem nhưng “chịu đấm ăn xôi”, bởi những phim ăn khách vừa qua đều có yếu tố giải trí cao nhưng thiếu giá trị thẩm mỹ và thường bị người trong giới, báo chí chỉ trích nhiều hơn.

Vậy thì công chúng sẽ chọn lựa tác phẩm nào đây để tôn vinh, những tác phẩm vừa thỏa mãn được nhu cầu giải trí của người xem vừa có giá trị nghệ thuật đủ sức làm ngọn cờ để những người sáng tạo phải hướng tới. Quả là quá khó để lựa chọn trong tình hình tác phẩm điện ảnh Việt Nam cứ nghiêng hẳn từ thái cực này sang thái cực khác.

Phim truyền hình: Càng khó tìm ra “vàng”

Từ khi dòng phim của Công ty Lasta lên sóng truyền hình, màn ảnh nhỏ càng nóng lên. Nóng là bởi dư luận tập trung với nhiều ý kiến tranh luận về dòng phim này. Mặt khác, không khí cạnh tranh giữa các hãng phim cả về số lượng lẫn chất lượng ngày càng quyết liệt. Tuy nhiên, điều đó không phản ánh sự tiến bộ của phim truyền hình Việt Nam.

Phim của Lasta chấp nhận trước mắt chịu búa rìu của dư luận để lấy được thị phần từ khán giả bình dân, đang chiếm số đông trước màn ảnh nhỏ. Các hãng phim khác cũng có nhiều nỗ lực chứng tỏ mình vượt trội cả về nội dung lẫn chất lượng nghệ thuật như TFS, MT. Pictures nhưng những bộ phim đã được trình chiếu thời gian qua vẫn chưa có phim nào thật sự để lại dấu ấn sâu đậm cho người xem.

Diễn viên tham gia khá nhiều nhưng chưa có người nào thật sự vượt trội. Ngoài những gương mặt vốn đã tạo được dấu ấn trước đó như: Trung Dũng, Trương Minh Quốc Thái, Lý Hùng... khán giả khó có thể tìm thấy gương mặt mới nào nổi bật, mặc dù số lượng phim tham gia, thời lượng phát sóng phim nhiều hơn và tần suất xuất hiện của một số diễn viên dày hơn.

Chọn cho được một bộ phim hay hoặc vai diễn mà có sự đồng thuận của mọi người, xem ra rất khó, nếu từ nay đến cuối năm vẫn không thấy xuất hiện những bộ phim và những vai diễn nổi bật nào.