Dĩ vãng trầm mặc của Hoa vàng cố hương
Câu chuyện kéo dài từ thời kỳ đầu chế độ dân quốc đến hết cuộc đại cách mạng văn hóa ở một ngôi làng thuộc nước Trung Hoa đại lục. Những cơn bão thời cuộc... đi qua làng Mã, một ngôi làng nhỏ luôn tỏa mùi bánh nướng, phải chịu những chấn động tàn khốc mà nạn nhân chính là những phận người thấp bé
Nhà văn Trung Quốc Lưu Chấn Vân đã được bạn đọc Việt Nam biết đến qua tác phẩm Điện thoại di động, thì nay lại biết thêm tiểu thuyết Hoa vàng cố hương minh chứng cho “đẳng cấp” hàng đầu trong làng văn Trung Hoa của cây bút sinh năm 1958 này.
Hoa vàng cố hương được tác giả chia làm bốn phần gồm: Thời kỳ đầu chế độ dân quốc (sau Cách mạng Tân Hợi - 1911); Quân Nhật đến (1940); Đổi đời (1949) và Văn hóa (1966-1968). Đọc hết hơn 500 trang Hoa vàng cố hương, người đọc tự chia tiểu thuyết ra còn hai phần trước và sau Đổi đời. Trước Đổi đời, làng Mã bị thống trị bởi hai dòng họ địa chủ Tôn và Lý. Mọi biến động của làng Mã xoay quanh sự tranh chấp quyền lực (chức trưởng thôn) của hai dòng họ này. Sau Đổi đời, bắt đầu từ cải cách ruộng đất rồi đại cách mạng văn hóa, làng Mã lại thêm bao phen sóng gió. Và mãi mãi không ngừng biến động...
Nhưng vượt lên trên câu chuyện thời cuộc, Hoa vàng cố hương đã chuyển tải được số phận một đất nước thông qua số phận từng con người làng Mã. Ở đó, trong ngôi làng xưa cũ đó, những con người ấu trĩ đã hiện diện bằng những tranh đoạt. Tranh đoạt và tranh đoạt, chính là động cơ, mục đích của cuộc chém giết máu chảy đầu rơi liên tu bất tận. Càng về cuối tiểu thuyết, thời gian sự kiện càng nén lại thì dung lượng sự kiện càng dồn dập hơn. Trước Đổi đời, thời gian kéo dài 39 năm nhưng cũng chỉ diễn ra những cuộc tranh đoạt của hai dòng họ Lý, Tôn. Sau Đổi đời, mỗi con người trong làng Mã đều có quyền ngang nhau nhưng chính vì ai cũng có quyền nên cuộc tranh đoạt lan ra bề rộng và tác động sâu sắc đến từng cá nhân. Thời kỳ nào trong Hoa vàng cố hương máu của người lương thiện cũng đều thấm đất làng Mã do địa chủ bức hiếp, do quân Nhật tàn sát và do chính những con người cùng đinh giẫm đạp lên nhau.
Thế nhưng, Hoa vàng cố hương không ngột ngạt vì tính thời luận dù nó đang đánh giá lại quá khứ còn nóng hổi suy tư bằng nhãn quan thực tại. Giọng văn của Lưu Chấn Vân hài hước và bố cục truyện cũng thế, tác giả dùng rất nhiều lời nói đầu cho từng phần như ngụ ý “đây là những truyện ngoài truyện”. Thú vị nhất là tướng cướp rất hoạt náo Tiểu Thốc, dù tất cả nhân vật đều là nhân vật chính, mà suy cho cùng không có con người nào là “phụ” trong cuộc đời do tạo hóa công bằng ban cho.
(Tiểu thuyết Hoa vàng cố hương, NXB Phụ Nữ và Công ty Văn hóa Phương Nam ấn hành tháng 8-2006).