Hát bè, một nghề thầm lặng
Lặng lẽ và khiêm tốn, những ca sĩ hát bè góp phần tạo nên màu sắc phong phú cho đời sống âm nhạcCa khúc là một món ăn và chúng tôi là những loại gia vị làm cho ca khúc ấy được ngon hơn, hấp dẫn hơn”, đó là lời tâm sự của anh Hữu Bình (trưởng nhóm hát bè (vocal) Cadilac).
Ở VN, nghề hát vocal mới chỉ được phát triển từ khi việc thu và làm đĩa nở rộ. Ban đầu, công việc này chỉ giới hạn trong phòng thu, sau đó do nhu cầu ngày càng lớn nên lan rộng ra các sân khấu. Từng góp phần vào thành công của các ngôi sao trong các buổi biểu diễn là AC&M hát vocal cho Hồng Nhung, nhóm 5 Dòng Kẻ hát cùng Trần Thu Hà, vocal cho Mỹ Linh là 2 thành viên của nhóm Con Gái cũ (Phương Thu và Nguyệt Anh).
Muốn tồn tại, phải sáng tạo
Việc đứng sau và hát theo ca sĩ, khiến nhiều người nghĩ rằng công việc của những người hát vocal là đơn giản nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại. Anh Hữu Bình cho biết: ngoài việc có giọng hát tốt và khả năng cảm thụ nhanh nhạy, chuẩn xác để bảo đảm việc tách bè thì sáng tạo là yếu tố bức thiết khi theo nghiệp vocal. Theo anh, người hát vocal là người hát phụ họa cho ca sĩ chính, thể hiện những bè hát quá cao, quá thấp hay chỉ là lời hát ngang để làm đẹp thêm cho giai điệu chính nên đòi hỏi nhiều tính sáng tạo. Một minh chứng rõ nét về sự hỗ trợ của hát vocal cho ca khúc chính là Em mơ về anh- một sáng tác của nhạc sĩ Huy Tuấn - qua sự thể hiện của ca sĩ Mỹ Linh. Việc sử dụng hợp lý các bè đuổi do Phương Thu và Nguyệt Anh hát đã khiến ca khúc này có thêm chiều sâu, mềm mại và hay hơn rất nhiều. Anh Bình cho biết thêm, cái khó nhất của nghề hát vocal là phải hát sao cho hợp với giọng ca chính, nghiên cứu cách hát, hơi thở, cách mở khẩu hình của ca sĩ chính để hát theo cho nhuần nhuyễn. Nếu đó là những giọng có cá tính và đặc biệt như Phương Thanh, Ngọc Anh, Thanh Lam... thì những người hát vocal phải làm việc gấp nhiều lần so với một giọng ca khác.
Đồng ý với quan điểm của nhóm Cadilac, anh Huỳnh Lợi (nhóm trưởng nhóm vocal Huỳnh Lợi) cho biết: Yếu tố để khẳng định chỗ đứng cho những người hát vocal là sự sáng tạo. Người hát vocal phải tự nghe nhạc mà hát, sáng tạo ra bè hát từ bài hát chính để không chỉ phù hợp với giai điệu bài hát mà còn phải đặt những lời hát vocal đúng chỗ để có thể hỗ trợ cho ca sĩ hiệu quả nhất.
Thu nhập quá thấp
Giữa những thành viên trong nhóm hát vocal lại đòi hỏi sự ăn rơ, hiểu ý nhau để dù 2, 3 hay 4 giọng hát vẫn tạo nên sự liền mạch, thống nhất. Bởi vậy hát vocal thường là những nhóm nhạc, hay những người đã làm việc với nhau lâu ngày. Các thành viên nhóm Cadilac đã cùng sát cánh với nhau đã 4 năm qua để trở thành một nhóm hát vocal chuyên nghiệp như ngày nay.
Để hát vocal cho một ca khúc cần rất nhiều thời gian tập luyện, thu đi thu lại nhiều lần như một ca sĩ thu album. Thế nhưng thu nhập cho mỗi lần hát vocal lại rất thấp, trung bình khoảng 500.000 đồng/ca khúc cho cả nhóm, việc làm cũng không thường xuyên bởi không phải ca sĩ nào cũng cần vocal. Là một nghề lặng lẽ, không thiên nhiều về biểu diễn tức là chấp nhận một vị trí khiêm tốn, nên số lượng các nhóm hát theo nghề vocal chuyên nghiệp hiện còn rất ít. Ngoài nhóm hát vocal rất thành công trước đây là tam ca Thế Hệ Mới, hiện chỉ còn nhóm Cadilac theo nghề chuyên nghiệp, AC&M, Huỳnh Lợi thỉnh thoảng hát vocal theo yêu cầu mà thôi.
Dù chỉ là những âm thanh “u, a” theo nhạc, nhưng chính sự góp giọng của họ khiến ca khúc trở nên mặn mà, dễ đi vào lòng người hơn. Các ca sĩ cũng ít tự hát vocal cho mình, mà mượn lời ca của những nhóm bè làm ca khúc trở nên có màu sắc hơn, giúp giọng ca chính trở nên nổi bật. Lặng lẽ là thế nhưng với họ, những người theo nghiệp hát vocal, vẫn cảm thấy hạnh phúc. “Khi ca khúc do chúng tôi góp công sức được đánh giá cao về chuyên môn thì đó chính là niềm hạnh phúc” - anh Hữu Bình tâm sự.