Hát nhép ngày càng tinh vi hơn

Dù quy chế hoạt động biểu diễn và tổ chức biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp kèm theo Quyết định 47 của Bộ VHTT ban hành ngày 2-7- 2004, nghiêm cấm ca sĩ hát nhép nhưng tình trạng ca sĩ hát nhép ngày càng trở nên phổ biến trên các sân khấu ca nhạc

Trước dư luận phê phán gay gắt của báo chí, thời gian qua tình trạng hát nhép trong giới ca sĩ có giảm, nhưng gần đây bắt đầu trở lại, đặc biệt là trong dịp Tết Ất Dậu vừa qua. Có nhiều chương trình phần đông ca sĩ tham gia đều hát nhép.

Phúc khảo hát thật, biểu diễn hát nhép

Chương trình có nhiều ca sĩ hát nhép bị Sở VHTT TPHCM điểm mặt đầu năm là chương trình ca nhạc - hài kịch - ca cổ của Công ty TNHH Sao Đêm phối hợp với Sân khấu Ca nhạc Trống Đồng. Nhưng đây chỉ là một trong số rất nhiều chương trình ca nhạc có ca sĩ hát nhép chưa bị điểm mặt. Hằng đêm, trên các sân khấu ca nhạc, ca sĩ thi nhau hát nhép, nhất là đối với các ca sĩ trẻ mới vào nghề có chất giọng yếu, không hay. Một ca sĩ đã tiết lộ rằng phần lớn các ca sĩ tham gia biểu diễn trong các chương trình trực tiếp truyền hình dịp Tết vừa qua đều hát nhép. Những trường hợp ca sĩ hát nhép bị Sở VHTT TPHCM nêu tên vừa qua chỉ là số ít bị phát hiện. Sở VHTT TPHCM cũng đang đau đầu trước thực trạng đối phó của nhiều ca sĩ. Bà Nguyễn Thế Thanh, Phó Giám đốc Sở VHTT TPHCM, cho biết hầu hết các ca sĩ khi duyệt phúc khảo đều hát thật nhưng khi biểu diễn trước công chúng thì một số ca sĩ tìm cách hát nhép.

“Bùa” cho ca sĩ mã tốt hơn thanh

Với sự hỗ trợ của kỹ thuật phòng thu hiện đại và công nghệ xử lý chất lượng âm thanh bằng kỹ thuật vi tính, chất lượng giọng ca của ca sĩ được nâng lên rất nhiều lần. Một giọng ca dù tệ đến cỡ nào nhưng bằng kỹ thuật vi tính, phòng thu có thể cắt dán những đoạn hát khá nhất trong hàng chục lần thu âm của ca sĩ đó, rồi nâng cấp thành một bản thu hay nhất, hoàn chỉnh nhất. Thậm chí kỹ thuật này có thể nâng một giọng ca có âm vực thấp lên cao và ngược lại, hoặc có thể làm đầy, ngân dài tùy ý cho những giọng ca bị hụt hơi... Ngay cả những ca sĩ vốn có giọng ca trời phú có lúc cũng phải cần đến kỹ thuật phòng thu. Do vậy giọng hát phòng thu âm khi qua hệ thống khuếch đại âm thanh của sân khấu bao giờ cũng làm cho người nghe cảm thấy hay hơn giọng thật và là giọng hát ổn định nhất của ca sĩ, bất chấp điều kiện thời tiết, khí hậu, sức khỏe tốt hay xấu...

Đối với các ca sĩ chỉ dựa vào cái mã hình thức bên ngoài để thu hút khán giả thì giọng hát kỹ thuật phòng thu là chiếc “bùa hộ mệnh” cho họ khi đứng hát trước công chúng.

Trong một chương trình ca nhạc có nhiều ca sĩ tham gia, người hát nhép bao giờ cũng có lợi thế hơn hẳn người hát thật về cả chất giọng và chất lượng âm thanh. Không ít chương trình ca nhạc của các đài truyền hình thu tại sân khấu bắt buộc ca sĩ hát nhép để âm thanh khi phát sóng có chất lượng tốt nhất. Trong những trường hợp này, ca sĩ trung thành với giọng hát thật của mình đều phải chịu thiệt.

Hát nhép đối phó đủ cách

Những ca sĩ đi hát không phải bằng chất giọng trời phú thì việc hát nhép đã trở nên chuyên nghiệp, là vấn đề sống còn cho nghề ca hát của họ. Do vậy những ca sĩ này luôn tìm cách đối phó để không dễ dàng bị phát hiện. Trước đây, tranh thủ việc được phép sử dụng phần nhạc đệm thu âm sẵn trong mini disc, nhiều ca sĩ thu âm luôn giọng ca để hát nhép khi lên sân khấu. Cách này, người điều chỉnh âm thanh tại sân khấu dễ dàng phát hiện, chỉ cần tắt âm thanh thì giọng ca của ca sĩ cũng tắt theo. Ca sĩ muốn không bị “lật tẩy” hát nhép trước khán giả thì phải lo lót cho người điều chỉnh âm thanh. Gần đây các ca sĩ hát nhép có thêm “sáng kiến” là không cần nhép trọn bài hát mà chỉ nhép những đoạn cần nhép: bị hạn chế âm vực; khả năng luyến láy, ngân nga không tốt;... thu sẵn trong mini disc cùng phần nhạc đệm. Với cách này khi lên sân khấu, ca sĩ vẫn mở micro hát thật, khán giả, người điều chỉnh nhạc cũng không dễ phát hiện ca sĩ đang hát nhép từng phần. Nhà tổ chức dù không muốn cũng đành bó tay.

Cơ quan quản lý phải ra tay kiên quyết Theo kế hoạch, từ tháng 4-2005, Sở VHTT TPHCM sẽ tăng cường công tác kiểm tra, xử phạt nặng ca sĩ biểu diễn hát nhép trên các sân khấu ca nhạc TPHCM, tuy nhiên để phát hiện được hành vi gian dối này không đơn giản. Phần lớn các trường hợp ca sĩ hát nhép bị nêu tên trong thời gian qua đều do ca sĩ, các ông bầu của ca sĩ trung thành với giọng hát thật, muốn lấy lại công bằng cho những người trung thực trong lao động nghệ thuật đã phát hiện, thông báo. Tuy nhiên, muốn chấm dứt nạn hát nhép trong giới ca sĩ hiện nay thì các cơ quan quản lý phải ra tay một cách kiên quyết.