J.K. Rowling: Bà mẹ danh giá của Harry Potter

JKR là người đầu tiên nhờ viết văn trở thành tỉ phú, tài sản trị giá 576 triệu bảng Anh, hơn 1 tỉ Mỹ kim (Tạp chí Forbes, tháng 2-2004)

Trong một lần bị kẹt suốt 4 giờ trên tuyến đường sắt Manchester đi London, JR nghĩ ra chuyện một chú bé theo học trường dạy nghề phù thủy. Về tới nhà, JR khởi sự viết ngay truyện Harry Potter (HP).

Hành trình của một kiệt tác 12 lần bị chối từ

Tháng 12-1994: JR viết xong tiểu thuyết HP and the Philosopher’s Stone (HP và hòn đá hiền minh).

1995: JR dùng một máy đánh chữ cũ kỹ gõ xong trang cuối cùng của bản thảo HP và hòn đá hiền minh. Theo yêu cầu của Tổ chức Văn học Thiếu nhi CHRISTOPHER LITTLE LITERARY AGENTS (CLLA), một độc giả trẻ là Bryony Evans đọc thử 3 chương đầu tiên và nhiệt liệt tán thưởng. CLLA đồng ý thay mặt JR tìm kiếm một nhà xuất bản (NXB). Nhưng lần lượt 12 NXB đều từ chối!

1996: Biên tập viên Barry Cunningham của Bloomsbury (một NXB nhỏ) chấp nhận bản thảo, ứng trước cho JR 1.500 bảng Anh. Ông khuyên bà tìm một việc ăn lương công nhật vì viết truyện thiếu nhi khó mà nuôi thân. May thay, Hội đồng Nghệ thuật Scotland (The Scottish Arts Council) trợ cấp cho JR 8.000 bảng Anh để bà tiếp tục sáng tác.

Mùa xuân 1997: Ở Mỹ tổ chức đấu giá để mua quyền xuất bản HP. Công ty Scholastic Inc. thắng với cái giá trả cho JKR hơn 100.000 USD. JKR thú nhận: Nghe tin này bà “suýt tắt thở” (nearly died).

Tháng 6-1997: NXB Bloomsbury chỉ dám in thử lần đầu 1.000 bản HP và hòn đá hiền minh, phân nửa số đó cung cấp cho các thư viện Anh. Ngày nay, các bản in đầu tiên ấy được xếp vào loại sách hiếm (rare books) và mỗi cuốn trị giá từ 16.000 tới 25.000 bảng Anh!

Tháng 10-1998: NXB Scholastic in tập I tại Mỹ và đổi nhan đề là HP and the Sorcerer’s Stone (HP và hòn đá phù thủy). Tới bây giờ JKR vẫn tiếc rằng hồi ấy chưa đủ uy thế để buộc Scholastic phải giữ đúng nhan đề bản gốc ở Anh.

2005: Bán được 300 triệu bản HP trên toàn thế giới.

2006: Sáu trong số 7 tập của bộ truyện HP đã ấn hành, mỗi tập tương ứng một năm học của HP tại trường dạy nghề phù thủy. Cả 6 tập đều phá kỷ lục về sách bán chạy. Riêng tập IV (HP and the Goblet of Fire - HP và cái cốc lửa) và tập VI (HP và Hoàng tử lai) là 2 tập bán chạy nhất trong lịch sử. JKR đang viết tập chót và nhan đề chưa được tiết lộ.

Vinh quang dồn dập

Tháng 11-1997: Tập I (HP và hòn đá hiền minh) đoạt giải thưởng Smarties hằng năm tặng riêng cho sách thiếu nhi của Anh. Smarties là một thương hiệu sô-cô-la của hãng sữa Nestlé.

Tháng 2-1998: Tập I đoạt giải thưởng British Book Award (Phần thưởng Sách Anh) dành cho Sách Thiếu nhi trong năm (Children’s Book of the Year). Sau đó nhận thêm giải The Children’s Book Award (Phần thưởng Sách Thiếu nhi).

Tháng 12-1999: Với tập III (HP and the Prisoner of Azkaban - HP và người tù Azkaban), JKR lại đoạt giải thưởng Smarties lần nữa. Sau đó bà rút tên tập IV ra khỏi danh sách đề cử tranh giải để nhường cho các tác phẩm khác một cơ hội công bằng.

Tháng 1-2000: Tập III đoạt giải thưởng Sách Thiếu nhi trong năm của Whitbread (The Whitbread Children’s Book of the Year).

Tháng 6-2000: Nữ hoàng Anh ban tặng JKR vinh dự là một “Officer of the Order of the British Empire” (Quan tá Huân chương Đế quốc Anh). Từ đấy, tên của bà được vinh dự viết là: J.K. Rowling, OBE.

Đầu năm 2006: Tiểu hành tinh (asteroid) số 43844 được đặt tên Rowling để vinh danh JKR.

Tháng 5-2006: Giống khủng long (họ Pachycephalosaurid) vừa phát hiện ở bang Nam Dakota (Mỹ) được đặt tên Dracorex Hogwartsia để tôn vinh tác phẩm của JKR (vì Hogwarts là trường dạy HP nghề phù thủy).

Một tấm lòng bác ái

JKR viết Fantastic Beasts and Where to Find Them (Các con thú thần kỳ và nơi tìm thấy chúng) nhưng ký tên Newt Scamander, và viết Quidditch Through the Ages (Trò chơi Quidditch qua các thời đại) ký tên Kennilworthy Whisp.

Đây là 2 tác phẩm “ăn theo” HP và JKR hiến hết tiền bán sách cho Comic Relief, một tổ chức từ thiện Anh (thành lập năm 1985), để cứu nạn đói ở Ethiopia, cứu trợ châu Phi và người bất hạnh ở Anh. Khoảng 80% thu nhập tính trên giá bìa mỗi cuốn sách được giúp cho trẻ em nghèo trên khắp thế giới. Comic Relief cho biết nhờ tiền bán 2 tác phẩm này, họ gây quỹ được 15,7 triệu bảng Anh (khoảng 29,5 triệu USD).

JKR tới Bucharest, thủ đô Romania, gây quỹ cho The Children’s High Level Group, một tổ chức giành quyền con người cho trẻ em Đông Âu (tháng 1-2006). Năm nay JKR còn hiến một số tiền rất lớn để góp phần xây dựng ở Edinburgh (Scotland) Centre for Regenerative Medicine là trung tâm nghiên cứu thuốc tái tạo tế bào.